نه توکیو، نه دوبی، نه علم؛ سوگند خورده ایم که از فناوری های جدید استفاده نکنیم!

مناطقی که با رنگ قرمز مشخص شده اند بیش از بقیه نقاط در معرض زلزله های خطرناک قرار دارند عصر ایران ؛ جعفر محمدی - گویی در این کشور، مسؤولان قسم جلاله یاد کرده اند که تا حد امکان از فناوری های جدید، اجتناب کنند؛ نمونه بارزش که به بحث زلزله مرگبار کرمانشاه مربوط می شود، بحث ساختمان سازی است.
 
ایران روی کمر بند جهانی زلزله است و هیچ روزی نیست که بخشی از این کشور، نلرزد و در کنار این لرزش های خفیف، گاه زلزله ای سهمگین نیز می آید و خانه ها را بر سر مردمان این سرزمین آوار می کند و عده ای را می کشد و زخم می زند.
 
در چنین کشوری، قاعدتاً اولویت جدی و دلمشغولی مردم و مسؤولان باید این باشد که چگونه خانه سازی کنیم که در زلزله های مدام، جان سالم بدر ببریم؟
 
خوشبختانه در این باره، چرخ قبلاً اختراع شده و نیازی نیست آن را از نو بسازیم. در کشورهای توسعه یافته ای که همانند ایران زلزله خیز هستند، فناوری های جدیدی ابداع شده است که می توان با استفاده از آنها، بناهای جدید را سبک و در عین حال مستحکم و مقاوم در برابر زلزله ساخت.
 
پایه لرزه ای برای مقاوم سازی در برابر زلزله این فناوری ها نیز، مخفی و دور از دسترس نیستند و بسیاری از مراکز دانشگاهی و مهندسین ایران بر آنها واقف اند. امکانات اجرایشان نیز در ایران مهیاست. فقط می ماند عزم و شعور استفاده از این فناوری ها که مشخص نیست چرا تا بدین اندازه کمرنگ است و هنوز که هنوز است، دوست داریم آجر به بالای دیوار پرت کنیم و یا حداکثر با روش های 50 سال قبل، ساختمان سازی کنیم تا شاید روزی همان بناها به قاتل و گور خودمان تبدیل شوند!
 
همین دوبی را نگاه کنید! مسؤولان این شهر، فناوری احداث بنا با استفاده از چاپگرهای سه بعدی که جزو جدیدترین فناوری های مدرن دنیاست را اجرا کرده اند و چندی پیش یک ساختمان 250 متری کاربردی را به وسیله چاپگر سه بعدی در 17 روز ساختند.
 
دوبی ؛ این بنای 250 متری در 17 روز توسط چاپگرهای 3 بعدی ساخته شده است. حاکم دوبی نیز اعلام کرده است که با استفاده از این فناوری، تا سال 2030 میلادی 25 درصد از ساختمان های دبی به وسیله پرینت سه بعدی ساخته خواهند شد.
همین نگاه استقبال گرایانه به فناوری است که دوبی را از بیابانی خشک و بی آب و علف به شهری پررونق تبدیل کرده است.
 
یا هم اکنون در برخی کشورها، انبوه سازی مسکن با استفاده از "قطعات پیش ساخته کارخانه ای" آغاز شده است بدین گونه که در محل بنا، تنها قطعات و دیوار های پیش ساخته را روی هم سوار می کنند که هم سرعت بسیار بالایی دارد، هم ارزان تر است و هم در برابر زمین لرزه مقاوم تر.
 
استرالیا ؛ ساخت خانه 9 طبقه با استفاده از فناوری قطعات پیش ساخته در 5 روز اما در ایران که معضل مسکن به یک سرطان تبدیل شده است -برغم این که می دانند چنین راهکاری وجود دارد- از این راه ساده که می تواند حلال مشکلات باشد استفاده نمی کنند و ترجیح می دهند به همان روش های ناکارامد قدیمی بسنده کنند.
 
ژاپن نیز مثال کلاسیک ساختمان های ضد زلزله است؛ این کشور مهد زمین لرزه های جهان است و زلزله های قدرتمند در این کشور، بسیار اتفاق می افتد. با این حال نه ساختمانی فرو می ریزد و نه آدم ها کرور کرور کشته و مجروح می شوند.
 
قطعاً زلزله های ژاپن مهربان نیستند؛ آنچه باعث شده زلزله در ژاپن دیگر کابوسی همیشگی نباشد این است که آنها ساختمان هایشان را با فناوری جدید (مانند سطوح لغزنده، سیستم تعلیق، کمپرسور هوا، ضربه گیر، اتصالات پلاستیکی و ...) می سازند؛ واقعاً به همین سادگی!
 
سوال این است که وظیفه دانشکده های مهندسی کشور در این باره چیست؟ آیا نباید واسطه انتقال فناوری و عامل بومی کردن آن در کشور باشند؟ یا این که مانند اغلب دانشکده های رشته های دیگر، صرفاً در حال تکرار درس های قدیمی اند؟
 
وظیفه وزارت راه و شهر سازی که متولی ساخت مسکن در کشور است چیست؟ چرا نباید مسؤولان این وزارتخانه به اندازه حاکمان دوبی تدبیر و خرد داشته باشند؟ چرا باید مسؤولان این وزارتخانه این همه بر بستن چشم و گوش شان بر روی فناوری های جدید اصرار داشته باشند؟ کدام یک از فناوری هایی که در ژاپن استفاده می شود و چند موردش را ذکر کردیم، توسط این وزارتخانه عریض و طویل اجرایی و الزامی شده است؟
 
چرا شوراهای شهر و شهرداری ها در دستورالعمل های ساخت و ساز شهری تجدید نظر نمی کنند و اجازه می دهند روی کمر بند جهانی زلزله و حتی روی گسل ها، ساختمان های نا ایمن ساخته شود؟ چرا الزام به استفاده از فناوری های جدید را مصوب و اجرایی نمی کنند؟
 
ساختمان های ژاپن روی سطوح لغزنده ساخته می شوند تا موقع زلزله، قدرت زمین لرزه در همان سطوح گرفته شود و ساختمان ها به جای تکان های شدید و ریزش، حرکت های گهواره ای می کنند ، بی آن که فرو بریزند
 
سازمان نظام مهندسی که بار علمی و نظارتی ساخت و سازها را بر دوش می کشد، چه می کند و چرا آن همه مهندس تحصیل کرده این سازمان، مطالبه استفاده از فناوری های جدید برای ساختمان سازی را در در دستور کار قرار نمی دهند؟
 
کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی که اعضایش نمایندگی مردم را بر عهده دارند چرا در برابر ادامه ساخت و سازها به روش های قدیمی سکوت کرده اند و چرا طرحی را برای الزامی کردن استفاده از فناوری های مدرن به صحن علنی نمی برند؟
 آقایان و خانم های مسؤول!
چشم هایتان را باز و وجدان هایتان را بیدار کنید؛ به فکر افرادی باشید که در آینده ای نه چندان دور، زیر آوارها جان خواهند داد.
ایمن سازی کشور در برابر زلزله کار محالی نیست، فقط کافی است یک جست و جوی اینترنتی انجام دهید تا ببینید در دنیا چگونه ساختمان سازی می کنند. همان کار را انجام دهید تا خودتان، خانواده هایتان و مردم، مدام زیر آوار نمانند و قربانی نشوند.