۱- هر سال چند میلیون زمینلرزه رخ میدهد
بنا به گزارش موسسه زمینشناسی آمریکا، هر سال حدود ۱۷ زمینلرزه بزرگ ( به بزرگی ۷ درجه) و یک زمینلرزه عظیم (به بزرگی ۸ درجه) ثبت میشود. اما آنطور که زلزلهشناسان میگویند، هر سال میلیونها زمینلرزه در کره زمین اتفاق میافتد که یا به خاطر ضعیف بودن یا دوری از مراکز سنجش لرزه، ثبت نمیشوند.
۲- زمینلرزه میتواند طول روز را تغییر بدهد
یازدهم مارس ۲۰۰۹، زمینلرزهای به بزرگی ۸.۹ درجه در شمال شرقی ژاپن ثبت شد. این زمینلرزه توزیع جرم زمین را تغییر داد و باعث شد اندکی سیاره ما سریعتر دور خود بگردد، به نحوی که آن روز طول روز حدود ۱.۸ میکروثانیه کم شد.
۳- سانفرانسیسکو به سمت لسآنجلس در حرکت است
شهر سانفرانسیسکو هر سال حدود پنج سانتیمتر به لسآنجلس نزدیک میشود - حدودا همانقدر که هر سال ناخن آدم بلند میشود. دلیل این پدیده این است که دو سوی گسل سن آندرس دارند به آرامی از کنار هم میلغزند. نهایتا حدود چند میلیون سال دیگر، این دو شهر معروف کالیفرنیا به هم میرسند.
پل گلدن گیت سانفرانسیکو (که دو دهه پس از زلزله عظیم ۱۹۰۶ ساخته شده) در برابر زلزلههای بسیار قوی هم مقاوم است ۴- آب راکد پیش از زمینلرزه بو میگیرد گاهی درست پیش از زمینلرزه آب دریاچهها، برکهها و کانالها کمی گرم میشود و بویی بد میگیرد. علت آن گازهایی است با جابهجا شدن صفحههای زیرزمینی، از زیرزمین آزاد میشود. این بو ممکن است روی رفتار جانوران آن منطقه تأثیر بگذارد. مثلا گروهی از دانشمندان متوجه شدند که درست پیش از زمینلرزه سال ۲۰۰۹ ایتالیا، قورباغهها منطقهای را که زمینلرزه در آن رخ داد ترک کردند و پس از مدتی برگشتند. ظاهرا قورباغهها تغییرات شیمیایی آب را حس میکنند.
۵- آب استخر ممکن است کم شود
گاهی پس از زمینلرزه، آبهای ساکن (مثل دریاچه و استخر) ساعتها مواج میشوند و به کنارهها میخورند. به این پدیده میگویند "سِیش" (seiche). سال ۱۹۸۵، آب استخر بزرگ یک دانشگاه ایالت آریزونا به خاطر زمینلرزهای که ۲۰۰۰ کیلومتر آنطرفتر در مکزیک رخ داده بود، کم شد.
۶- معماری سنتی اینکاها و ژاپنیها زمینلرزه را در نظر میگرفت
اینکاها در آمریکای جنوبی و ژاپنیهای کهن بناهاشان را طوری میساختند که در برابر زمینلرزه مقاوم باشد.
حدود ۵۰۰ سال پیش، وقتی اینکاها شهر ماچو پیچو را میساختند، شیوهای هوشمندانه ابداع کردند که بناهایشان در لرزههای متعدد این سرزمین فرو نریزد ۷- منشاء اغلب زمینلرزهها اقیانوس آرام است حدود ۹۰ درصد زمینلرزههای کره زمین در منطقهای کف اقیانوس آرام که به "حلقه آتش" معروف است، رخ میدهد.
۸- یک شهر شیلی به خاطر زلزله سه متر جابهجا شد
روز ۲۷ فوریه سال ۲۰۱۰، زمینلرزهای بسیار بزرگ (به بزرگی ۸.۸ درجه) در آبهای ساحلی شیلی رخ داد. این زمینلرزه آنقدر قوی بود و چنان پوسته زمین در آن ناحیه را گسست که شهر کونسپسیون سه متر به سمت غرب حرکت کرد.
۹- زمینلرزه اورست را کوتاه کرد
روز ۲۵ آوریل ۲۰۱۵، زلزلهای ۷.۸ درجهای نپال را لرزاند و خسارات فراوان به جا گذاشت. این زلزله چندین قله رشته کوههای هیمالیا را کوتاه کرد، از جمله اورست که حدود دو سانت کوتاهتر شد.
قله اورست، پس از زلزله نپال (سال ۲۰۱۵) حدود دو سانت کوتاه شد ۱۰- در اساطیر ژاپن عامل زلزله را یک گربهماهی عظیم میدانستند ژاپنیهای باستان فکر میکردند یک گربهماهی عظیم (که به آن نامازو میگفتند) زیر جزیره ژاپن زندگی میکند و اوست که زمین را تکان میدهد. بنا به این روایت، نامازو هرگاه چشم کاشیما، خدای رعد، را دور میدید، شیطنت میکرد و زمین را تکان میداد.
یونانیهای باستان معتقد بودند زمینلرزه کار پوزئیدون، خدای دریاها، است که وقتی به خشم میآید چنگکش بر زمین میکوبد و زمین را میلرزاند. هندیهای باستان معتقد بودند زمین روی هشت فیل سوار است که روی پشت یک لاکپشتی که روی یک مار چنبره زده ایستاده ایستادهاند. باورشان این بود که هر یک از این زنجیره حیوانهای حامل زمین تکان بخورد، زلزله میآید.
۱۱- رفتار بعضی حیوانها پیش از زمینلرزه تغییر میکند
به جز قورباغهها (که در بند چهار اشاره کردیم) بعضی حیوانهای دیگر هم انگار زمینلرزه را حس میکنند. شاهدان عینی در اندونزی، درست پیش از سونامی سال ۲۰۰۴، دیده بودند که حیوانات و پرندگان به سمت جاهای مرتفع میروند. دانشمندان میگویند حیوانها ممکن است لرزشهای خفیف پیش از زمینلرزه یا سیگنالهای الکتریکی برآمده از حرکت لایههای زیرزمینی را حس کنند.
تصویری از رود مواد مذاب در جزیره جاوا در اندونزی، که حاصل سوختن گوگرد در دهانه آتشفشان کاوا ایجن است ۱۲- علت زمینلرزه را یک مهندس بریتانیایی کشف کرد اوایل قرن هجدهم میلادی بود که جان میچل، مهندس بریتانیایی، فهمید زمینلرزه چیست. میچل از پدران لرزهشناسی است. او بود که اول بار ادعا کرد زمینلرزه و امواج انرژی ناشی از آن به خاطر "حرکت لایههای سنگی، کیلومترها زیر زمین" رخ میدهد.