سیم کارت «eSIM» چیست؟

سیم کارت ای سیم (eSIM) در برخی از محصولات موبایل اخیر وجود دارد. اما سیم کارت ای سیم چیست و چه تفاوتی با سیم کارت‌های پیشین دارد؟ اکنون مزایا آن را عنوان می‌کنیم. طی چند هفته اخیر، گوگل و اپل با قرار دادن خشاب ای سیم در محصولات جدید خود یعنی گوگل پیکسل ۲، گوگل پیکسل ۲ ایکس ال و اپل واچ ۳ دارای پشتیبانی از سیم کارت، سبب شدند صحبت‌ها درباره این نسل جدید سیم کارت بیشتر شود.

با استفاده از eSIM پنجره‌ای جدید به روی کاربران باز شده و تجربه آن‌ها از کار با دستگاه‌های موبایل متحول خواهد شد. همچنین دست اپراتورها برای ارائه قابلیت‌های بیشتر باز می‌شود. بهتر است پیش از پرداختن به سیم کارت ای سیم ، تاریخچه سیم کارت را مرور کنیم.سیم کارت‌ها، اطلاعات خاصی که برای احراز هویت و شناساندن کاربر به شبکه‌های موبایل کاربرد دارد را در خود ذخیره می‌کنند. این روالی است که طی ۲۷ سال گذشته طی شده است و هم‌اکنون نیز از سیم کارت‌ها به منظور احراز هویت کاربر در شبکه و سرویس‌دهی به وی استفاده می‌شود. آن‌ها از یک کارت فیزیکی تشکیل می‌شوند که درونش یک چیپ وجود دارد؛ این چیپ باید داخل درگاه تعبیه شده در گوشی موبایل قرار بگیرد.

احتمالا کاربران جوان، تجربه استفاده از سیم کارت‌های اولیه را نداشته باشند. در سال ۱۹۹۱ (۲۶ سال قبل) که خبری از ای سیم نبود، سیم کارت‌‌ها در ابعاد و اندازه کارت‌های اعتباری امروزی بودند! اما با گذر زمان، ابعاد آن‌ها کاهش پیدا کرد. خوشبختانه با گذشت پنج سال از این زمان، اولین سیم کارت‌های دارای اندازه‌های متداول امروزی معرفی شدند.از آنجایی که گوشی‌سازان رفته رفته برای ساخت گوشی های موبایل کوچک‌تر، نازک‌تر و سبک‌تر تلاششان را بیشتر کردند، نیاز به کوچک کردن فضای قرارگیری اجزای مختلف نیز بیشتر شد. با پیش رفتن در زمان، اکنون کار به جایی رسیده که حتی برای قرار دادن درگاه جک صوتی ۳٫۵ میلی‌‌متری نیز فضای کافی وجود ندارد و در دستگاه‌های جدید، برای گوش دادن به موسیقی ناچار به استفاده از هدفون‌های وایرلس هستیم. در چنین شرایطی ای سیم نقش یک منجی را ایفا خواهد کرد.

شاید به نظر برسد نانو سیم که امروز در بیشتر گوشی های هوشمند از آن پشتیبانی می‌شود، به اندازه کافی کوچک است و دیگر نیازی به ایجاد فضای بیشتر نیست. اما تنها مشکل، ابعاد خود سیم کارت نیست. از دید یک مهندس باید فضای مورد نیاز برای قرارگیری سخت افزار و مدار درگاه سیم کارت را نیز در نظر گرفت.

گوشی‌سازان از سال‌‌ها قبل مجبورند برای جا دادن سیم کارت درون گوشی موبایل، درگاهی را درون آن تعبیه کنند. اما نیاز به طراحی محصولات مقاوم از نظر ضربه و نفوذ آب سبب شد ایده حذف آن مطرح شود. از طرفی دیگر، اگر تصمیم به تعویض اپراتور موبایل به خاطر اتمام قرارداد و یا سفر به منطقه‌ای دیگر بگیرید، مجبور به تعویض سیم کارت خواهید بود. در برخی نقاط دنیا، این یک فرآیند ساده نبوده و دردسرهای خاص خود را دارد.اما این روال در حال تغییر است؛ اپل طی چند سال اخیر، اپل سیم را برای استفاده در آیپدها معرفی کرده است. این شرکت در کنار گوگل، اکنون از ای سیم در برخی از محصولات جدیدش بهره برده که محدودیت‌های پیشین را از بین می‌برد.

ای سیم (eSIM) چیست؟
ای سیم مخفف عبارت “Embedded SIM” به معنی «سیم کارت جاسازی شده» است. به طور رسمی آن را به صورت eUICC می‌شناسند که مخفف عبارت “Embedded Universal Integrated Circuit Card” به معنی کارت مدار یکپارچه‌ جهانی جاسازی شده است. ابعاد ای سیم در مقایسه با قبل باز هم کاهش پیدا کرده و این مرتبه به ۶ میلی‌متر در طول و ۵ میلی‌‌متر در عرض رسیده است.

ای سیم در واقع حین فرآیند ساخت، در مادربورد دستگاه لحیم می‌‌شود، با این حال عملکرد یکسانی با سیم‌کارت‌‌های عادی دارای قابلیت خارج کردن دارد. ای سیم دارای قابلیت ماشین به ماشین (M2M -> Machine to Machine) است. با استفاده از آن، دستگاه‌های شبکه قادر می‌شوند بدون کمک گرفتن از انسان به تبادل اطلاعات پرداخته و اقداماتی را انجام بدهند.

Remote Provisioning از دیگر قابلیت‌های ای سیم است که با استفاده از آن می‌توان از راه دور، سیم کارت را در دستگاه‌های همراه فعال کرد. ای سیم اکنون یک استاندارد GSMA محسوب می‌شود، پس بعید نیست به زودی شاهد استاندارد شدن آن در محصولات بالارده سایر گوشی‌سازان باشیم.قابلیت‌های Remote Provisioning ای سیم سبب از بین رفتن محدودیت‌های سیم کارت‌‌های کنونی می‌شود. با استفاده از آن‌ها، فعال‌سازی و مدیریت گوشی هوشمند خود راحت‌تر از هر زمان دیگری خواهد شد. به این ترتیب می‌توان تنها از طریق تنظیمات دستگاه، اپراتور و طرح دلخواه را انتخاب کرد، بدون اینکه نیازی به تعویض سیم کارت و دردسرهای آن باشد.

در سمینار GSMA در سال میلادی جاری که در جریان کنگره جهانی موبایل (نمایشگاه MWC 2017) برگزار شد، توماس هنز (Thomas Henze) مدیر اپراتور آلمانی Deutsche Telekom، نحوه فعال‌سازی یک گوشی موبایل از طریق اسکن کد درون یک نامه فیزیکی را به نمایش گذاشت. در یکی دیگر از بخش‌های سخنرانی وی، با استفاده از یک کد فعال‌سازی جهانی و این مرتبه نیز به کمک اسکن کردن، چند گوشی موبایل فعال شدند.

محدودیت سیم کارت‌های کنونی حین مسافرت به مناطق دیگر را در نظر بگیرید. اکنون با ای سیم ، گوشی هوشمند تغییر موقعیت جغرافیایی را تشخیص داده و یک شماره از اپراتور محلی در آنجا را به همراه یک طرح پیشنهاد می‌کند! این ایده بسیار خوب و کاربردی است، اما باید منتظر پاسخ اپراتورها ماند. بدون قبول پشتیبانی از این دسته از خدمات توسط آن‌ها، جاسازی ای سیم در دستگاه‌ها توسط گوشی‌سازان راه به جایی نخواهد برد.

مزایای ای سیم (eSIM) در اینترنت اشیا
اگرچه بیشتر صحبت ما درباره محدودیت‌های سیم کارت‌‌های کنونی، برای گوشی های هوشمند و نحوه برطرف شدن آن‌ها توسط ای سیم است، اما بخش عظیمی از مزیت این نوع از سیم کارت، برای وسایل و دستگاه‌های درگیر در اینترنت اشیا خواهد بود. انتظار می‌رود طی چند سال آینده، دستگاه‌های وارد شده به اینترنت اشیا با کنار زدن گوشی های موبایل، تبدیل به بزرگترین جامعه وسایل متصل به یکدیگر شوند.

در حال حاضر، دستگاه‌های هوشمند خود را باید درون یک محوطه مشخص نگه داشت، چرا که شبکه بی‌سیم خانگی، از نظر وسعت پوشش‌دهی دارای محدودیت است. اما با ورود ای سیم به این وسایل، محدودیت ذکر شده از بین خواهد رفت.یکی دیگر از صنعت‌هایی که شاید استفاده از ای سیم در آن در مقایسه با اینترنت اشیا اهمیت بیشتری دارد، اتومبیل‌سازی است. به این ترتیب می‌توان هرچه راحت‌تر، با خودروی هوشمند خود در ارتباط بود و آن را از فواصل مختلف کنترل کرد.

امروز اتصال به اینترنت حین استفاده از لپ تاپ در خارج از مناطق تحت پوشش شبکه وای فای خود، تبدیل به یک معضل شده است. شبکه‌های وای فای عمومی زیادی در اماکن مختلف وجود ندارند و اتصال به موارد باز و بدون پسورد نیز از نظر مسائل امنیتی به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. اما اکنون شرکت‌ها می‌توانند ای سیم را درون لپ تاپ‌ها جاسازی کرده و اتصال به اینترنت با استفاده از این وسایل قابل حمل را راحت‌تر از هر زمان دیگری کنند.

آینده ای سیم
ای سیم نسل جدید سیم کارت است و به زودی، راه خود را به تمامی وسایل متحرک و قابل حمل همچون گوشی های هوشمند و اتومبیل‌ها باز خواهد کرد. اما این تغییر بزرگ‌تر از آن است که طی یک شب رخ بدهد.

حتی از eSIM به کار رفته در گوگل پیکسل ۲ و گوگل پیکسل ۲ ایکس ال نیز نمی‌توان در حال حاضر در هر جایی استفاده کرد و کاربرد آن به سرویس Project Fi شرکت گوگل محدود است، به همین دلیل یک درگاه سیم کارت نانو نیز در آن‌ها تعبیه شده است.

در هر صورت گوشی‌سازان رفته رفته به سمت استفاده از این نوع سیم کارت متمایل شده و در ادامه، اپراتورها نیز به انطباق سرویس‌ها و خدمات خود بر اساس آن‌‌ها مجبور خواهند شد.