در اوایل ماه جاری میلادی بود که ناسا اعلام کرد آماده است تا تمرکز خود را از مریخ به سمت ماه معطوف کند. این تصمیم در پی تصمیم دولت جدید ایالات متحده و ابراز تمایل آنها برای آغاز مجموعهای از فعالیتهای لاجستیکی مرتبط با ماه صورت میگیرد.
ناسا باید به فکر عملی ساختن برنامههای خود باشد؛ زیرا دولت فعلی از تلاشی جدید برای بازگشت به ماه و فراتر از آن خبر داده است. مایک پنس، معاون رئیس جمهور امریکا در مطلبی که روز ۴ اکتبر در وال استریت ژورنال منتشر شده، به توضیح یک فرمان اجرایی پیرامون بازگرداندن شورای ملی فضایی پرداخت و اظهار کرد که خود وی نیز سرپرستی آن فعالیت را بر عمده خواهد داشت:
روز پنجشنبه (۵ اکتبر) شورا نخستین نشست خود را در حدود ۲۵ سال اخیر برگزار خواهد کرد و من به عنوان رئیس آن، یک پیام ساده ارائه خواهم کرد: آمریکا در فعالیتهای فضایی دوباره پیشتاز خواهد شد.
وی با اشاره به نبود دیدگاه یکپارچه در سیاستهای فضایی ملی، همین امر را دلیل عقب ماندن امریکا در میدان رقابتهای فضایی دانست؛ در حالی که کشورهایی مانند چین و روسیه با برنامههای فضایی خود رو به جلو حرکت میکنند.
پنس همچنین توضیح داد که آمریکا برای حفاظت از سیستمهای نظارتی، ارتباطات و سیستمهای هدایتی از تلاشهای صورتگرفته در راستای هک و سرقت اطلاعاتی، به شدت نیاز به فناوریهای مختص خود در فضا نیاز دارد.
سفر به مریخ به کجا خواهد انجامید؟
البته هدف ظاهری توسعهی اکتشافات انسانی است. با این حال، پنس معتقد است که شروع ماموریت ماه و حضور قوی در نزدیکترین همسایهی زمین، بهعنوان یک هدف استراتژیک حیاتی، باید اولویت اول باشد.
این اولین بار نیست که ماه بهعنوان اولین قدم برای ماموریتهای بعدی در منظومهی شمسی در نظر گرفته میشود. کریس هارفیلد فضانورد سابق در ماه آگوست، اعلام کرده بود که استقرار در ماه باید اولین هدف باشد تا ثابت کنیم که هنوز هم میتوانیم در ماه حضور داشته باشیم.
به گفتهی معاون ترامپ، ایالات متحده قصد دارد اولین کشوری باشد که موفق به ارسال انسان به مریخ میشود. با این حال، چنین به نظر میرسد که انگیزهی موجود برای کاوشهای فضایی منحصرا تجاری باشد؛ به جای اینکه جنبهی اکتشافی یا علمی داشته باشد.
در سالهای آینده، صنعت آمریکا باید خود را برای یک حضور تجاری انسانی در مدارهای نزدیک زمین بهعنوان یک پیشتاز معرفی کند تا در مسیر گسترش حوزهی اقتصاد به جایی فراتر از این کرهی خاکی تلاش کنیم.
دولت امریکا در چند هفتهی آینده، گروه مشاورهای از کاربران را تشکیل میدهد. این گروه از سران مختلف فعال در صنعت تجارت فضایی تشکیل شده است.
همانطور که از نام گروه نیز بر میآید، فعالیت آن عمدتا بهمعنی انتخاب کسانی است که در حال توسعهی سختافزار و فناوریهای جدید برای بردن افراد به فضا، یا برای یادگیریهای مرتبط یا همینطور اهداف تجاری هستند. پنس باور دارد:
تجارت باعث پیشبرد فناوری فضایی میشود و ما قصد داریم از پتانسیل بینظیر نوآوری برای حل چالشهای پیش رو استفاده کنیم.
با اینکه معاون رئیس جمهوری امریکا توضیح مفصلی نمیدهد، اما میدانیم که ایلان ماسک و جف بزوس از اعضای این گروه خواهند بود.
ماسک اخیرا از برنامههای جدیدی برای ارسال انسان به مریخ در سال ۲۰۲۴ پرده برداشت. این در حالی است که کمپانی بلو اورجین هم در نظر دارد تا در سال آینده انسانها را به فضای زیرمدار زمین منتقل کند.
شاید اکنون زمانی باشد که ما بتوانیم خود را برای مواجهه با برنامههای مد نظر شورای ملی فضایی امریکا آماده کنیم. این در حالی خواهد بود که ناسا برنامههای خود را برای رسیدن به ماه و مریخ بهصورت عمومی به اشتراک گذاشته است و از سویی هم در سخنان اخیر پنس، حرفی از ناسا به میان نیامد.
منتقدان طرح ناسا مانند رابرت زوبین، از برنامههای بهزعم خود غیرواقعی ناسا برای رسیدن به مریخ انتقاد میکنند. زوبین از مهندسان سابق لاکهید مارتین و رئیس آژانس فضایی پایونیر است. آنها اشاره میکنند که ماموریتهای ماهوارهای و مأموریتهای مدارهای نزدیک زمین، بهمنظور توسعهی ماموریتهای فضایی و جذب بودجه و اعتبار برای بخشهای غیرضروری طراحی شدهاند؛ بیشتر از اینکه واقعا هدف از این برنامهها بردن انسان به مریخ باشد.
اگر بخواهند طنابی را از نقطهی A تا B بکشند، در صورتی که شما خودتان فروشندهی طناب باشید، خط مستقیم برایتان بهترین گزینه نخواهد بود. خواه ناسا در برنامههای آینده شورای فضایی جایی داشته باشد و خواه اینگونه نباشد، میتوانیم با قطعیت بگوییم که سال آیندهی میلادی قرار است مهیجترین و جالبترین سال برای ایالات متحده در دنیای فعالیتهای فضایی از سالهای دههی ۱۹۶۰ تا به امروز باشد.