ایران داد و ستد فرآورده‌های نفتی با کردستان عراق را ممنوع کرد

گذرگاه مرزی باشماق در نزدیکی مریوان، یکی از دو گذرگاه مرزی ایران و اقلیم کردستان عراق سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای ایران طی بخشنامه‌ای اعلام کرد که «با توجه به تحولات اخیر منطقه»، تا اطلاع ثانوی هرگونه بارگیری فرآورده‌های نفتی شرکت‌های ایران از اقلیم کردستان عراق یا به آن منطقه ممنوع است.
 
خبرگزاری تسنیم روز جمعه ۷ مهر این بخشنامه را منتشر کرد که در متن آن آمده‌است: «با توجه به تحولات اخیر منطقه و اعلام مدیر کل امور مرزی و پدافند غیر عامل وزارت کشور مقتضی است به شرکت‌های حمل اعلام شود تا اطلاع ثانوی از بارگیری و حمل فرآورده‌های سوختی به اقلیم کردستان عراق خودداری به عمل آید.»
 
در پایان بخشنامه نیز افزوده شده که «لازم است ذکر شود هرگونه عواقب اقدام در این زمینه متوجه شرکت مربوطه خواهد بود.»
 
این بخشنامه پس از آن صادر می‌شود که در اقلیم کردستان عراق روز دوشنبه با مشارکت ۷۲ درصد واجدان شرایط، همه‌پرسی جدایی از عراق برگزار شد که طی آن ۹۲ درصد به جدایی رأی دادند.
 
در واکنش به این همه‌پرسی، ایران همچنین به همراه دیگر شرکت‌های هوایی جهان اعلام کرد که به درخواست دولت مرکزی عراق از شامگاه جمعه تمامی پروازهای خود به فرودگاه اربیل را متوقف کرده‌است.
 
بستن تمامی گذرگاه‌های مرزی ایران با کردستان عراق از دیگر اقداماتی است که پیش از این علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، در مورد آن هشدار داده‌است.
 
مقام‌های ایرانی بارها اعلام کرده‌اند که برگزاری همه‌پرسی برای استقلال کردستان عراق را «توطئه آمریکا و اسرائیل» می‌دانند و در این ارتباط محمد امامی کاشانی، خطیب موقت نماز جمعه تهران، نیز روز جمعه در خطبه خود همین نظر را تکرار کرد.
 
وی با اشاره به برگزاری همه‌پرسی در اقلیم کردستان عراق، گفت: «ما به برادران و خواهران کرد خود می‌گوییم کسانی که این برنامه را طراحی کردند به آمریکا و اسرائیل وصل هستند و اگر شما به آن رأی دهید باید به فردای تاریخ و به فرزندان خود پاسخگو باشید، چراکه آن‌ها خواهند گفت پدران و مادران ما در حق عراق جنایت و خیانت کرده‌اند.»
 
اشاره مسئولان ایرانی به آمریکا در حالی است که دولت آمریکا در هفته‌های اخیر در نوبت‌های مختلف از مقام‌های اقلیم کردستان خواست تا از این همه‌پرسی صرف‌نظر کرده و یا آن را به تعویق بیندازند. مقامات اسرائیل اما اعلام کرده‌اند که از برگزاری این همه‌پرسی استقبال می‌کنند.
 
از دیگر همسایگان اقلیم کردستان که مخالفت شدیدی با این همه‌پرسی نشان داده ترکیه است.
 
در این ارتباط، بن‌علی ییلدیریم، نخست‌وزیر ترکیه، روز جمعه اعلام کرد که ترکیه قصد دارد «گام‌های تلافی‌جویانه‌ای» علیه همه‌پرسی اقلیم کردستان بردارد که تنها برگزارکنندگان این همه‌پرسی را هدف خواهد گرفت.
 
به گزارش خبرگزاری رویترز، آقای ییلدیریم افزود که ترکیه قصد ندارد کاری کند که شهروندان عادی و غیرنظامیان شمال عراق بابت این همه‌پرسی تاوان پس بدهند.
 
این سخنان در حالی بیان می‌شود که ترکیه روز پنج‌شنبه تهدید کرد که ممکن است «تحریم‌های فلج‌کننده‌ای» را بر تجارت نفت خود با منطقه کردستان عراق به مورد اجرا بگذارد.
 
به گزارش خبرگزاری رویترز، دفتر حیدر العبادی، نخست‌وزیر عراق، خبر داده است که همتای ترک او بن‌علی ییلدیریم طی تماسی تلفنی تعهد کرده که کشورش از این پس تمامی قراردادهای واردات نفت از عراق را مستقیماً با دولت مرکزی عراق منعقد خواهد کرد.
 
بیشتر نفتی که از طریق لوله از عراق وارد ترکیه می‌شود از منابع کردستان عراق منشأ می‌گیرد و قطع این صادرات می‌تواند ضربه بزرگی به دولت اقلیم کردستان بزند زیرا این دولت منطقه‌ای تقریباً تمام درآمد خود را مدیون صدور نفت خام به ترکیه است.
 
منطقه خودگردان اقلیم کردستان عراق در سال ۱۹۹۲ ایجاد شد و درخواست‌ها برای استقلال این منطقه پس از سرنگونی حکومت صدام حسین در عراق یعنی از سال ۲۰۰۳ میلادی قوت گرفته است.