بدن ما روزانه با انواع ترکیبات سمی و مضر سروکار دارد که ممکن است باقیمانده مواد تولیدشده در بدن باشند یا از طریق ترکیبات شیمیایی خوراکیها، آلایندههای هوا، داروها، مواد آرایشی و بهداشتی وارد بدن شوند. بهطور طبیعی بدن انسان مجهز به مکانیسم پاککنندهای است که بهطور مداوم خون را تصفیه میکند تا این ترکیبات مضر از بین بروند. کلیهها، کبد، ریه و پوست مهمترین اندامهای پاککننده هستند.
به گزارش هفته نامه سلامت، خوشبختانه دست طبیعت نیز در اینباره سخاوتمند است، به طوری که با مصرف خوراکیهایی که در این هفته به آنها خواهیم پرداخت، میتوان به روند پاکسازی بدن و پیشگیری از بیماریها کمک کرد.
1. مارچوبه
مارچوبه درصدر خوراکیهای با خاصیت پاککنندگی بالا و دفع مواد سمی بدن قرار دارد. البته علاوه بر این، یک سلاح ضدپیری قوی است، از بدن در برابر ابتلا به انواع سرطانها محافظت میکند، در حفظ سلامت قلب نقش دارد و خوراکی ضدالتهاب نیز محسوب میشود. براساس مطالعات، اسیدهای آمینه و مواد معدنی موجود در مارچوبه میتواند از سلولهای کبدی در برابر سموم محافظت کند و تاثیر دیورتیک آن در پاکسازی کلیهها و کبد اثبات شده است.
2. آووکادو
به طور کلی، آووکادو برای سلامت مفید است و از جمله خواص آن میتوان به کاهش کلسترول و فشارخون بالا اشاره کرد. تحقیقات نشان میدهد آووکادو حاوی ترکیباتی است که میتواند آسیبهای کبدی را کاهش دهد. مصرف منظم آووکادو به حفظ سلامت کبد کمک میکند زیرا سرشار از ریزمغذیهاست و در تولید مادهای به نام گلوتاتیون نقش دارد. این ماده برای دفع مواد سمی و عوامل سرطانزا از کبد ضروری است. همچنین اسیدهای چرب غیراشباع آن کلسترول بد خون را کاهش میدهد و به افزایش سطح کلسترول خوب کمک میکند. به علاوه، آووکادو سرشار از مواد معدنی و ویتامینهایی است که عملکرد مطلوب کبد و تسهیل متابولیسم چربیها را نیز تضمین میکند.
3. کلم بروکلی
رنگ سبز کلم بروکلی بهدلیل مقدار فراوان کلروفیل آن است. کلم بروکلی بهعنوان منبع بسیار غنی فیبرها و آنتیاکسیدانها با پاکسازی کبد از مواد سمی که میتوانند زمینهساز سرطان شوند، از عملکرد این اندام محافظت میکند. این عضو سبزیجات چلیپایی به دلیل مقدار بالای گلوکوزینولاتها شهرت دارد که در دفع مواد سمی بسیار موثر است. در واقع، تحقیقات بسیاری ثابت کرده مصرف منظم این سبزیجات به پیشگیری از بعضی سرطانها از جمله ریه، تخمدان، پروستات، پستان و کولون کمک میکند. کلم بروکلی همچنین سرشار از ویتامین E است که تاثیر قابلتوجهی در پیشگیری از سرطان کبد دارد.
4. چغندر
چغندر جزو سبزیجات بسیار مفید برای پاکسازی و تصفیه خون است و عملکرد کبد را نیز بهبود میبخشد. چغندر سرشار از ترکیباتی به نام متیونین و بتانین است که حذف مواد سمی موجود در بدن و دفع اسیدهای چرب بیماریزای کبد را آسان میکند. بعضی از متخصصان تغذیه بر این باورند که رژیم پاککننده حاوی چغندر موجب بهبود و تسهیل عملکرد گوارش و شادابی جسمی میشود. چغندر با وجود مقدار بالای فیبرها، آهن و پکتین جزو سبزیجات بسیار مفید برای تصفیه خون و پاکسازی کبد است.
5. لیمو
لیمو نقش موثری در پاکسازی دارد و بهخصوص برای سمزدایی کبد موثر است زیرا تولید صفرا را تحریک میکند. این منبع غنی ویتامین C، زمانی که در حال ناشتا به مصرف برسد، باعث تسهیل گوارش و عملکرد مطلوب رودهها میشود. همچنین به بدن کمک میکند از ترکیبات سمی و سرطانزا رها شود. لیمو مقدار بسیار زیادی الکترولیت نیز دارد که در خنثی کردن رادیکالهای آزاد و دفع مواد زائد بدن، بسیار مفید خواهد بود.
6. سیب
حتما شما هم این جمله را بارها شنیدهاید: «با خوردن یک سیب در روز نیازی به مراجعه پزشک نخواهد بود.» در واقع، سیب منبع بسیار غنی آب (80درصد) و فیبرها (پکتین) است که جذب چربیها و قندها را طی فرایند هضم آسان میکند تا حذف مواد زائد نیز به خوبی انجام شود. سیب با دفع ترکیبات سمی باعث پاکسازی کبد میشود و سطح کلسترول خون را نیز تنظیم میکند. این میوه سرشار از اسید مالیک نیز است که در از بین بردن مواد سمی موجود در بدن، تاثیر فراوانی دارد. البته بهتر است سیبهای ارگانیک مصرف کنید زیرا آفتکش و سموم شیمیایی ندارند.
7. سیر
سیر خوراکی عالی سلامتی منبع غنی سلنیوم و آلیسین است و چاشنی بسیار مفیدی برای پاکسازی بدن و درمان انواع عفونتها محسوب میشود. به علاوه، ترکیبات سولفوریک دارد که تولید آنزیمهای کبدی را آسان میکند تا عملکرد اندامها بهبود یابد. سیر یک آنتیباکتری قوی است که از ابتلا به عفونتها نیز پیشگیری و به بازسازی سلولهای آسیبدیده کبد کمک میکند. همچنین مقدار کلسترول و تریگلیسرید خون را کاهش میدهد که این ترکیبات فعالیت بیشتری به کبد تحمیل و عملکرد مطلوب آن را مختل میکنند.
8. پیاز
پیاز علاوه بر ترکیبات مفید سیر مانند آلیسین حاوی مقدار بیشتری پتاسیم، فیبر، فلاونوئیدها و ترکیبات گیاهی است که اسیداوریک را دفع و فعالیت کبد و لوزالمعده را تحریک میکند. از طرفی، پیاز فواید بسیاری برای حفظ سلامت عمومی بدن دارد. البته پیاز خام نسبت به پخته برتری دارد زیرا ریزمغذیهای موثر در پاکسازی کبد و بهبود عملکرد آن حفظ میشود.
9. گریپفروت
گریپفروت منبع گلوتاتیون؛ آنتیاکسیدانی قوی برای خنثی کردن رادیکالهای آزاد و پاکسازی کبد است. این ماده همچنین در دفع فلزات سنگین ناشی از آلایندهها که ترکیبات سمی بسیار مضری برای بدن هستند نقش دارد. این میوه سرشار از ویتامین C و آنتیاکسیدانهاست، تولید آنزیمهای پاککننده کبد را آسان میکند و روند تصفیه طبیعی این اندام را افزایش میدهد. به علاوه، گریپفروت حاوی فلاونوئیدی به نام نارینژینین است که در حذف چربیها نقش دارد.
10. زردچوبه
زردچوبه یکی از شناختهشدهترین و موثرترین خوراکیها برای پاکسازی کبد است. این ادویه بومی آسیا به بدن کمک میکند تا هضم و تغییر شکل چربیها بهتر انجام شود. کورکومین، رنگدانه طبیعی موجود در زردچوبه است که تولید گلوتاتیون S ترانسفراز را تحریک میکند. این آنزیم بهعنوان یکی از مهمترین ترکیبات پاککننده کبد در بازسازی سلولهای آسیبدیده کبدی نیز موثر است.
11. چای سبز
نوشیدن روزانه چای سبز به بدن کمک میکند مواد سمی و باقیمانده چربیها را دفع کند و از طرفی میزان آب بدن را افزایش میدهد. مطالعات نشان میدهد مقدار بالای کاتچین موجود در چای سبز با تسریع کاتابولیسم لیپیدها باعث تحریک کبد میشود. درنتیجه این نوشیدنی مانع از ذخیره شدن چربیها در کبد میشود. چای سبز در طولانیمدت درمان پیشگیرانه و موثری در برابر بیماریهای کبدی دارد و دیده شده خطر ابتلا به سرطان کبد در افرادی که چای سبز مینوشند، کمتر است.
12. سبزیجات برگسبز
سبزیجاتی مانند کلم، اسفناج و کلمپیچ منابع غنی آنتیاکسیدان هستند و مقدار بالای کلروفیل آنها، ترکیبات سمی محیطی را جذب میکند، تولید صفرا افزایش مییابد، فلزات سنگین، ترکیبات شیمیایی و آفتکشها خنثی میشود و در نتیجه کبد مجبور به فعالیت زیاد نخواهد بود. این خوراکیها همچنین سرشار از ویتامینها، فیبرها و مواد معدنی ضروری هستند. البته کنار آنها باید به جعفری نیز اشاره کرد که عملکرد دیورتیک آن به کلیهها کمک میکند تا عملکرد بهتری داشته باشند و مواد سمی بیشتری را از طریق ادرار دفع کنند. ریحان نیز در حذف مواد سمی جمعشده در کبد و کلیهها موثر است و تاثیر مثبتی در بهبود عفونتها و هضم دارد و مانند دیورتیک عمل میکند. گشنیز نیز سبزی دیگری است که به خون کمک میکند تا دفع جیوه و سایر فلزات سنگین به راحتی انجام شود.