دختران جوان روی بخشهای مختلف بدن خود تتو میکنند. در حالی که در گذشته شمار کمی از دختران روستایی روی پیشانی، گونهها و زنخ(چانه) خود خالکوبی میکردند
دختران جوان در افغانستان با خالکوبی یا تتو روی بدن خود پدیدهای تازهای را تجربه و راه آن را در میان جامعهای سختگیر سنتی باز میکنند.
حالا خالکوبی روی بدن در میان دختران کابلی آنقدر طرفدار پیدا کرده که آرایشگاههایی ارائه خدمات به مشتریان را در این زمینه در کنار ارائه خدمات آرایشگری در دستور کار خود قرار دهند. آتنا که در آرایشگاهش در شهر نو کابل خدمات خالکوبی ارائه میکند، میگوید که در دو سال گذشته روی بدن بیش از ۵۰۰ دختر و زن تتو کشیده است.
اگرچه انواع بسیار ساده و محدود خالکوبی خالهای سبز، آبی یا لاجوردی در پیشانی، گونهها و چانه در گذشته در میان شمار بسیار کمی از دختران و زنان رایج بود، ولی نوع جدید خالکوبی که شکلهای خاصی دارد و در مواردی نوعی نقاشی شمرده میشود، در میان دختران افغان تازگی دارد.
تتوهای جدید به لحاظ موقعیت روی بدن هم نسبت به خالکوبی گذشته متفاوت است؛ چرا که حالا دختران نقشهایی را روی گردن، بازو، شکم، کمر، سینه، پشت و دستهای خود میکشند. این امر بیانگر آن است که طرفداران تتو تنها به زیبایی فکر نمیکنند، بلکه به وسیله خالکوبی روی بدن خود، پابندی به عشق خود را نیز نشان میدهند.
برخی از خالکوبیها با هدف افزایش مهر و محبت بین فرد و دوستانشان بوده است. برخی دیگر به امید خوشبختی، دور کردن چشم بد و افزودن شانس در زندگی خود، درد سوزن زدن روی بدن خود را تحمل کردهاند.
شکیلا برای پدر، مادر و تنها برادرش سه ستاره روی گردنش تتو کرده است نقش تتو دایمی است؛ اما در مواردی هم بوده که دختران از نقشی که روی بدن خود خالکوبی کردهاند، پشیمان شدهاند. آتنا میگوید دختر جوانی نام پسری را روی بازویش خالکوبی کرد، اما وقتی روابط آنها بههم خورد، پیشیمان شد؛ چرا که با پسر دیگری نامزد شده بود. آتنا به این دختر توصیه کرده بود که با شعاع لیزر این تتو را پاک کند، ولی آثار آن به صورت مبهم باقی میماند.
این تتوها از لحاظ شکل هم با خالکوبیهای سابق فرق میکنند. در گذشته تنها یک یا چند خال کوچک زده میشد، اما حالا نقشهای گوناگونی خالکوبی میشوند. آتنا میگوید که برخی از دختران نشان قلب یا بینهایت عشق، شماری دیگر حروف نخست یا نام کامل خود یا فرد یا افرادی را که دوست دارند، خالکوبی میکنند.
برخی از دختران در آرایشگاه آتنا نامهای مادر، پدر و یا سایر اعضای خانواده خود را نیز تتو کردهاند. برای او جالب بوده که دختری نام پدر و مادرش را روی پوست تمام دستش، از بازو تا مچ، تتو کرد. شکیلا برای پدر، مادر و تنها برادرش سه ستاره روی گردنش تتو کرده است. شماری دیگر از تتوهای ستارههای هالیوود و بالیوود تقلید میکنند.
آتنا براساس بررسی که از مشتریان خودش انجام داده، میگوید که حدود ۹۹ درصد طرفداران تتوهای جدید دختران جوان هستند؛ ولی شمار کمی زنان بزرگسال و پیر هم پیش او آمدهاند که روی لب، ابرو یا زیر چشمان خود خط کشیدهاند. برخی از این زنان روی بخشهایی دیگر بدن خود نیز تتو کردهاند.
آتنا در دو سال گذشته روی بدن بیش از پانصد دختر و زن تتو کشیده است وقتی من به آرایشگاه آتنا رفتم، سمیرا، خواهر آتنا مشغول کشیدن تتویی بر پشت یک دختر جوان بود. وقتی کارش تمام شد، شکل دو پرنده در حال پرواز بر پشت این دختر نقش بسته بود. سمیرا این کار را با یک دستگاه برقی، سوزنهای گوناگون و مواد مخصوص تتو انجام میدهد. او وسایل و مواد مورد نیاز خود را از خارج وارد میکند.
آتنا و سمیرا برای خالکوبی، محل تتو را بیحس میکنند. شکیلا میگوید وقتی او تتو کرد، محل تتو درد داشت، اما نه زیاد؛ شاید به اندازه زدن سوزن پیچکاری (سرنگ). او میافزاید: "آدم تا سه روز احساس درد نمیکند". اما در گذشته این طور نبود. زن پنجاهسالهای که پیشانی خود را ۳۴ سال پیش خالکوبی کرده، میگوید که در وقت خالکوبی درد زیادی تحمل کرد.
او که نمیخواهد نامش ذکر شود، میگوید: "وقتی شانزده سالم بود، در قریه ما دخترها و زنان جوان جمع میشدند، زغال و سبزه را باهم خوب میکوبیدند و از آن رنگ میساختند و به همدیگر خال میزدند. من هم شوق خالکوبی کردم. درد زیادی را تحمل کردم و نقش خال آن تا هنوز بر پیشانیام باقی است. بسیار درد داشت. درآن زمان این مد بود."
چنین خالکوبی در گذشته عمدتاً در میان دختران و زنان روستایی رایج بود. آنها معمولا رنگِ به دست آمده از بهمکوبیدن سبزه و زغال را با سوزن خیاطی روی پیشانی، گونهها یا چانه یکدیگر خالکوبی میکردند. با چنین خالکوبی رنگ تا لایههای زیر پوست محل خالکوبی نفوذ میکرد و تا سالها میماند. این گونه خالها الهامبخش شاعران هم میشد تا در وصف آنها شعر بسرایند.
پیش از این تتو در میان دختران و زنان در افغانستان رایج نبوده است آتنا و سمیرا خالکوبی را در خارج از کشور یاد گرفته و مدتی در ایران و امارات متحده عربی کار کردهاند. آنها حالا در این زمینه باتجربه شدهاند و میکوشند تجربه خود را با تقویت جنبههای هنری کار خود را توسعه دهند. آتنا میگوید: "تتو هنر میخواهد. تتوکار باید آن را با تمام ظرافت آن بداند و تفکر هنرمندانه داشته باشد."
او که پیش از این کارش تنها آرایشگری بوده، میگوید که حالا با خواهرش به سلامت مشتریان خود هم فکر میکنند. آتنا میافزاید که دقت میکند که وسایل و مواد کارش در این زمینه با معیارهای سلامت و بهداشت برابر باشد.
مقامهای وزارت صحت (بهداشت) افغانستان میگویند که تیمهای بازرسی این وزارت از مواد و وسایل خالکوبی نظارت میکنند؛ چرا که به گفته آنها، اگر در خالکوبی بهداشت رعایت نشود یا مواد سالم به کار نرود، ممکن است سلامت افرادی که روی بدن آنها خالکوبی میشود، به خطر افتد.
اگر در خالکوبی معیارهای سلامت و بهداشت به درستی رعایت نشود، این کار میتواند باعث بیماری شود به گفته منابع درمانی، اگر از یک وسیله مانند سوزن خالکوبی، بعد از هر بار استفاده از آن تعقیم (استریل) نشود و برای خالکوبی روی بدن چند نفر استفاده شود، ممکن است ویروس بیماریهایی مانند انواع هپاتیت، ایدز و غیره به این افراد منتقل شود.
تتو پدیدهای غربی است که پیشتر در میان جوانان آمریکایی و اروپایی رایج بوده است. حالا تتو از کشیدن نقشهای ساده فراتر رفته و شماری از تتوها به صورت نقاشیهای سهبعدی روی بدن طرفداران آن کشیده میشود. کسانی که در آرایشگاههای کابل خالکوبی میکنند، هم میگویند میکوشند آرزوهای مشتریان خود را با کشیدن نقش و نگارهای گوناگون برآورده کنند.