برگزاری آیین سالروز درگذشت محمدرضا پهلوی در قاهره

فرح پهلوی همراه با جهان سادات، همسر انور سادات رییس‌جمهوری پیشین مصر. آیین‌های سالانه گرامیداشت یاد محمدرضا پهلوی، آخرین پادشاه ایران، روز پنجم امرداد در سالروز درگذشت او بار دیگر در قاهره برگزار شد.
 
شهبانو فرح پهلوی و بانو جهان سادات همسر محمد انور سادات رهبر فقید مصر برای شرکت در این آیین‌ها در قاهره در میان دوستداران خاندان پهلوی حضور یافتند.
 
امسال صدها ایرانی نیز از کشورهای مختلف جهان، از جمله آمریکا، اروپا و استرالیا برای حضور در این مراسم راهی مصر شده بودند.
 
محمدرضا پهلوی پنجم مرداد ۱۳۵۹، یک سال‌ونیم پس از خروجش از ایران و در اوج انقلاب ایران به رهبری آیت‌الله روح‌الله خمینی، به دلیل پیشرفت بیماری سرطان خون در بیمارستانی در قاهره درگذشت.
 
پیکر پادشاه ایران در مسجد الرفاعی در قاهره، جایی که آرامگاه شماری از بزرگان تاریخ معاصر مصر است، دفن شده است.
 
شهبانو فرح پهلوی و بانو جهان سادات در این آیین‌های یادبود، مانند اکثر سال‌های دیگر، ابتدا بر مزار محمد انور سادات و سرباز گمنام مصر حضور یافتند.
 
انور سادات دوست نزدیک پادشاه ایران بود؛ در اوج بیماری و سرگردانی پادشاه و ملکه ایران که بسیاری از کشورهای غربی تمایلی به حضور آنها در خاک‌شان نداشتند، محمدرضا شاه مهمان رسمی انور سادات بود و تا آخرین روز حیاتش، از وی مانند رهبر یک کشور پذیرایی و مراقبت شد.
 
اما خود انور سادات ۱۵ ماه بعد از خاکسپاری پادشاه ایران، به دلیل پیمان صلحی که با اسرائیل امضا کرده بود، از سوی خالد اسلامبولی یک افسر اسلامگرای ارتش مصر در قاهره، در محل سرباز گمنام قاهره، ترور شد.
 
به روال هر سال، شهبانو فرح پهلوی و بانو جهان سادات در روز پنجم مرداد بعد از ادای احترام به روان انور سادات و سرباز گمنام مصر، به مسجد الرفاعی رسیده و از سوی ایرانیان آمده از جهان و نیز شمار زیادی از مصری‌های علاقمند به یاد انور سادات مورد استقبال قرار گرفتند.
 
شاهدان ایرانی شرکت کننده در این آیین‌ها به رادیو فردا گفتند، روحانیون مصری، مسئولان سازمان اوقاف اسلامی و شیوخ مسجد الرفاعی در این مراسم، که جنبه مذهبی نیز داشت، شرکت کرده بودند.
 
فرح پهلوی در پیامی که در این آیین خواند، بر خدمات محمدرضا شاه پهلوی به ایران تاکید کرد و گفت پادشاه همواره خیر و نیکی و رفاه ایران و مردم آن را می‌خواست.
 
وی پیشتر نیز در پیامی درباره این روز نوشته بود: آخرین پادشاه ایران می خواست «نظام اجتماعی بسیار انسانی و دموکراتیک همراه با آزادی‌های فردی، عدالت اجتماعی، دموکراسی اقتصادی، عدم تمرکز، مشارکت گسترده و آگاهانه عمومی در همه امور و فرهنگ بارور ملی به وجود بیاید.»
 
در مقابل نکات مطرح شده در این بیانیه، منتقدان محمد رضا شاه پهلوی او را متهم به سرکوب ناراضیان سیاسی و نقض حقوق بشر می کنند؛ اتهامی که از سوی هواداران او رد می شود.
 
فرح پهلوی شامگاه پنجم مرداد نیز در هتل «چهار فصل» قاهره در جمع ایرانیان حاضر شد تا آنها بتوانند از نزدیک نیز با ملکه سخن بگویند و عکس بگیرند.
 
خانم پهلوی در این شب از شماری از مردم مصر نیز که از جمله در سال‌های گذشته به ایرانیان در گرفتن ویزای مصر جهت حضور در این آیین‌ها یاری داده بودند، قدردانی کرد.
 
آیین‌های امسال در مصر در یادبود محمدرضا شاه پهلوی، با چهارمین سالروز کنار زدن محمد مرسی نماینده اخوان‌المسلمین از قدرت به دست ژنرال عبدالفتاح السیسی فرمانده پیشین ارتش مصر مصادف بود.
 
یک افسر پیشین ارتش شاهنشاهی ایران و ساکن اروپا که در آیین امسال در قاهره شرکت کرده بود، به رادیو فردا می‌گوید، تردیدی ندارد که حکومت کنونی مصر برای برگزاری با شکوه و منظم مراسم یادبود امسال تلاش کرده بود.
 
این افسر پیشین که همراه با ایرانیان دیگر چند روز را در مصر به سر برده است، افزود: ترتیبات منظم و باشکوه، نیروهای گارد رسمی و محافظان نظامی و انتظامی که برای برگزاری آیین‌ها مشارکت داشتند، نشان از مشارکت و حمایت حکومت مصر از این مراسم داشت.
 
مصر در زمان حکومت ۳۰ ساله محمد حسنی مبارک نیز به خاندان پهلوی امکان برگزاری این مراسم را می‌داد و یکی از اقامتگاه‌های رسمی خود را در اختیار ملکه فرح می‌گذاشت.
 
در برخی از آیین‌های یادبود در سال‌های گذشته، رضا پهلوی نیز در کنار مادر خود شرکت می‌کرد اما او امسال در این آیین نبود.
 
از زمستان ۲۰۱۱ تا اواسط ۲۰۱۳ که در پی برکناری حکومت حسنی مبارک در نتیجه تظاهرات مصری‌ها این کشور مهم دنیای عرب در شمال آفریقا مدتی بی‌ثبات شده بود، آیین‌های یادبود پادشاه ایران در قاهره تنها با حضور شمار بسیار معدودی از طرفداران خانواده پهلوی برگزار می‌شد.
 
اما با روی کار آمدن حکومت عبدالفتاح السیسی در تابستان ۲۰۱۳ بار دیگر ایرانیان بسیاری در طول سال برای بازدید از مزار محمدرضا پهلوی به قاهره می‌روند.
 
مناسبات مصر از آغاز روی کار آمدن جمهوری اسلامی ایران تیره و اکثرا قطع بوده و هنوز نیز این روابط در پایین‌ترین سطح خود که دفتر حفظ منافع بازرگانی است، قرار دارد.
 
مصر به تازگی در کنار عربستان هر چه صریح‌تر علیه جمهوری اسلامی ایران موضع گرفته است که از جمله در بحران اخیر کشورهای عربی در برابر قطر، نمود یافته و این کشورها از قطر خواسته‌اند با ایران قطع رابطه کند.