آیا افزایش تستوسترون به کاهش وزن کمک می‌کند؟

برخی مردان بر این باورند که تستوسترون ممکن است به آنها در کاهش چربی های اضافی بدن کمک کند. این هورمون مسئول برخی از ویژگی های مردانه است. همچنین، تستوسترون رشد عضلات را هم در مردان و هم در زنان بهبود می بخشد.
 
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "اتوریتی نیوتریشن"، تستوسترون مهم‌ترین هورمون جنسی مردانه است. این هورمون به طور عمده توسط بیضه ها در مردان و تخمدان ها در زنان تولید می شود.
 
هورمون ها مولکول های پیامرسانی هستند که نقشی کلیدی در تمام سیستم های بدن ایفا می کنند. آنها در جریان خون آزاد می شوند و از این طریق به سلول های هدف خود دسترسی دارند.
 
هنگامی که هورمون ها با سلول های سازگار تماس برقرار می کنند، آنها به گیرنده های روی سطح‌شان متصل می شوند و بر عملکرد آنها اثر می گذارند.
 
نقش اصلی تستوسترون شکل دهی ویژگی های مردانه مانند صدای بم‌تر و قوی‌تر، توده عضلانی بیشتر، استخوان های قوی‌تر و رویش موی صورت و بدن است. سطوح مناسب از این هورمون برای بلوغ سلول های اسپرم و حفظ باروری مردان ضروری است.
 
جای شگفتی نیست که سطوح تستوسترون در مردان بیشتر از زنان است. با این وجود، این هورمون عهده‌دار برخی نقش های کلیدی در زنان نیز است.
 
یکی از مهم‌ترین عملکردهای تستوسترون در هر دو جنسیت حفظ توده عضلانی و تقویت رشد عضلانی و استحکام استخوان است. سطوح این هورمون با افزایش سن روند کاهشی را دنبال می کند، که تا حدی از دست رفتن توده های عضلانی و استخوانی مرتبط با سن را توضیح می دهد.
 
کمبود تستوسترون نه تنها رشد عضلانی و حفظ عضلات را سرکوب می کند، بلکه ممکن است موجب افزایش وزن نیز شود.
 کمبود تستوسترون و افزایش وزن
 تستوسترون رشد عضلانی را تقویت می کند و به طور همزمان ممکن است از افزایش چری بدن جلوگیری کند. در نتیجه، برخی مردان که با کمبود این هورمون مواجه هستند، آسان‌تر از همتایان سالم خود افزایش وزن را تجربه می کنند.
 
عضلات کالری بیشتری نسبت به بافت چربی می سوزانند. کمبود عضله افراد را در معرض خطر بیشتری برای پرخوری و ذخیره کالری های اضافی در قالب چربی قرار می دهد.
 
در حقیقت، برخی پژوهشگران بر این باورند که کاهش توده عضلانی دلیل اصلی کمبودی است که به افزایش وزن در مردان منجر می شود.
 
چاقی نیز ممکن است به خودی خود سطوح تستوسترون را کاهش دهد.
 چاقی در پیوند با سطوح پایین تستوسترون
 به طور میانگین، سطوح تستوسترون در مردان چاق 30 درصد کمتر از افرادی با وزن عادی است. بیش از 70 درصد از مردان بسیار چاق از هیپوگنادیسم مردانه (کمبود تستوسترون)، اختلالی که با سطوح غیر عادی پایین این هورمون تعریف می شود، رنج می برند.
 
دانشمندان درباره دلیل این که چرا سطوح تستوسترون در مردان چاق پایین‌تر است به طور کامل مطمئن نیستند، اما بیشتر مطالعات به فرآیندهایی که در ادامه ارائه شده اند، اشاره دارند.
 
نخست، چربی شکم حاوی سطوح بالای آنزیم آروماتاز است، که تستوسترون را به استروژن، هورمون جنسی زنانه، تبدیل می کند. این دلیل سطوح بالاتر استروژن در افراد چاق نسبت به افرادی که وزن عادی دارند را توضیخ می دهد.
 
دوم، فعالیت بالای آروماتاز و استروژن تولید هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GRH) را کاهش می دهد. کمبود GRH به سطوح پایین‌تر هورمون لوتئینیزه منجر می شود، که به نوبه خود تولید تستوسترون را کاهش می دهد.
 
به طور خلاصه، چربی شکم اضافی به نظر می رسد سطوح تستوسترون را کاهش می دهد.
آیا مکمل ها موجب کاهش وزن می شوند؟
 اصطلاح «مکمل تستوسترون» می تواند به سه چیز ارجاع شود: استروئیدهای آنابولیک غیر مجاز، درمان جایگزینی تستوسترون و تقویت کننده های تستوسترون.
 
استروئیدهای مصنوعی مرتبط با تستوسترون به طور کلی به عنوان استروئیدهای آنابولیک شناخته می شوند.
 
برخی ورزشکاران فعال در رشته بدنسازی با سو استفاده از استروئیدهای آنابولیک افزایش سطوح تستوسترون فراتر از سطوح عادی را مد نظر قرار می دهند. این در شرایطی است که سو استفاده از استروئیدهای آنابولیک در بسیاری از کشورهای جهان غیر قانونی است.
 
مردان سالم با سطوح تستوسترون عادی نباید از استروئیدهای آنابولیک در هر شکلی استفاده کنند، زیرا سو استفاده بلند مدت از آنها می تواند عوارض جانبی جدی به همراه داشته باشد، که از آن جمله می توان به اختلال در عملکرد جنسی، رفتارهای پرخاشگرانه و تهاجمی، مشکلات کبد و بیماری قلبی اشاره کرد.
 
برخی پژوهشگران به این نکته اشاره داشته اند که هیچ کدام از این عوارض جانبی برای خود تستوسترون اعمال نمی شود، بلکه با مشتقات مصنوعی آن مرتبط هستند. در حقیقت، تستوسترون نقش مهی در درمان برخی بیماری ها ایفا می کند.
 
به عنوان مثال، افرادی که با سطوح پایین تسوسترون مواجه هستند می توانند از روشی به نام درمان جایگزینی تستوسترون استفاده کنند.
 
در شرایطی که این روش ممکن است به کاهش وزن در افراد چاق کمک کند، سو استفاده از استروئید آنابولیک به عنوان یک راهبرد کاهش وزن توصیه نمی شود. حفظ و نگهداری توده عضلانی اضافی ممکن است در بلند مدت دشوار باشد و عضلاتی که مورد استفاده قرار نمی گیرند با گذشت زمان به چربی تبدیل می شوند.
 درمان جایگزینی تستوسترون
 این هورمون اغلب به صورت قانونی برای درمان کمبود تستوسترون (هیپوگنادیسم) یا بیماری های دیگر تجویز می شود. این روش درمانی تحت نظارت پزشکی صورت می گیرد و می تواند در قالب استفاده از یک مکمل، وصله پوستی، کرم یا تزریق صورت بگیرد.
 
شواهدی وجود دارند که نشان می دهند درمان جایگزینی تستوسترون می تواند به کاهش وزن در بیماران چاق که با کمبود تسوسترون مواجه هستند، منجر شود.
 
به واسطه تقویت رشد عضلانی، که به نوبه خود میزان کالری های سوزانده شده را افزایش می دهد، این روش به کاهش وزن کمک می کند.
 
همچنین، درمان جایگزینی تستوسترون ممکن است موجب کاهش خستگی، افزایش انگیزه و بهبود فعالیت جسمانی شود. تمامی این عوامل نقش مهمی در کاهش وزن ایفا می کنند.
 
توجه داشته باشید که مطالعات صورت گرفته به بررسی اثر درمان جایگزینی تستوسترون روی مردانی با کمبود تستوسترون و زیر نظارت پزشکی پرداخته اند. شواهدی مبنی بر این که این روش موجب کاهش وزن در مردان سالم با سطوح تستوسترون عادی می شود یا خیر وجود ندارد.
 تقویت کننده های تستوسترون
 تقویت کننده های تستوسترون که به نام مکمل های طبیعی تستوسترون نیز شناخته می شوند، تولید طبیعی این هورمون در بدن را افزایش می دهند.
 
این مکمل ها حاوی تستوسترون نیستند و به طور معمول پایه گیاهی دارند.
 
برخی از این تقویت کننده ها ممکن است افزایش سطوح تستوسترون و بهبود رشد عضلانی را در مردانی که از سطوح پایین این هورمون رنج می برند، به همراه داشته باشند. با این وجود، شواهد در این زمینه یکدست نیستند.
 
بسیاری از ادعاهای سلامت مرتبط با تقویت کننده های تستوسترون از پشتوانه علمی برخوردار نیستند.
 افزایش سطوح تستوسترون به صورت طبیعی  علائم اصلی کمبود تستوسترون شامل میل جنسی پایین، مشکل در حفظ یا ایجاد نعوظ و ارگاسم هایی با شدت کمتر می شوند. از دیگر علائم می توان به خستگی، خلق و خوی گرفته، و کاهش توده عضلانی اشاره کرد.
 
اگر نسبت به سطوح پایین تستوسترون مشکوک هستید، یک آزمایش خون ساده می تواند این شرایط را تایید کند.
 
درمان جایگزینی موثرترین روش برای مقابله با این شرایط است. با این وجود، این روشی بحث برانگیز است و در کنار فواید خود شامل خطراتی نیز می شود.
 
خوشبختانه روش های مختلفی وجود دارند که به صورت طبیعی می توانند سطوح تستوسترون را افزایش دهند. از آن جمله می توان به نمونه های زیر اشاره کرد:
 
نمرینات قدرتی: مطالعات بسیاری نشان داده اند که تمرینات قدرتی می توانند سطوح هورمون تستوسترون را افزایش دهند.
 
مصرف مکمل ویتامین D: کمبود ویتامین D با سطوح پایین تستوسترون مرتبط است. مصرف مکمل ویتامین D می تواند شرایط را به حالت عادی بازگرداند.
 
دریافت روی به میزان کافی: کمبود روی ممکن است سطوح هورمون تستوسترون را کاهش دهد. با مصرف مواد غذایی سرشار از روی مانند گوشت، و مغزها و دانه های خوراکی، می توانید سطوح این ماده معدنی را به حالت عادی باز گردانید.
 
خواب کافی: کم خوابی با افت سطوح تستوسترون مرتبط است. در حقیقت، خواب کافی یکی از مهم‌ترین جنبه های یک سبک زندگی سالم است.
 
آرامش و کاهش استرس: استرس مزمن سطوح کورتیزول را افزایش می دهد، که این هورمون ممکن است سطوح تستوسترون را کاهش دهد. محیطی بدون استرس و فعالیت های آرامش بخش از جمله پایه های یک سبک زندگی سالم هستند.
 
مصرف آشواگاندا: این گیاه دارویی ممکن است سطوح هورمون تستوسترون و باروری را بهبود ببخشد.
 
افزون بر افزایش سطوح هورمون تستوسترون، راهبردهای بالا می توانند سلامت کلی انسان را تقویت کنند. برخی از آنها ممکن است به کاهش وزن کمک کنند، به ویژه زمانی که با دیگر روش های کاهش وزن ترکیب شده باشند.