مذاکره وزیران نفت ایران و عراق بر سر بهره‌برداری از دو میدان نفتی مشترک

مذاکره وزیران نفت ایران و عراق در تهران وزیر نفت عراق پس از مذاکره با همتای ایرانی خود اعلام کرد که احتمالاً امسال یا سال آینده تفاهم‌نامه‌ای بین دو کشور برای بهره‌برداری از دو میدان نفتی مشترک خرمشهر و نفت‌شهر جنوبی امضا خواهد شد.
 
به گزارش خبرگزاری ایسنا، حسین اللعیبی وزیر نفت عراق، روز یکشنبه هشتم مرداد، پس از مذاکره با بیژن نامدار زنگنه در تهران خبر داد که وزیران دو کشور درباره انتقال نفت کرکوک به پالایشگاه‌های ایران مذاکره کرده‌اند.
 
به گفته آقای اللعیبی، برداشت از میدان‌های مشترک نفتی، دیگر موضوع مذاکره وزرای نفت دو کشور بوده است.
 
او اضافه کرد: «قرار شده است که کمیته‌های فنی دو طرف بیش از پیش فعال شوند. امسال یا سال آینده تفاهم‌نامه مشترکی در زمینه تولید نفت از دو میدان مشترک خرمشهر و نفت شهر جنوبی امضا خواهد شد».
 
بیژن زنگنه وزیر نفت ایران، نیز توسعه یکپارچه دو میدان مشترک خرمشهر و نفت شهر جنوبی را یکی از موضوعات مورد مذاکره طرفین اعلام کرد.
 
آقای زنگنه در اسفند ۹۵ نیز از توافق با عراق بر سر تولید و توسعه چند میدان نفتی مشترک خبر داده بود.
 
آزادگان، آذر، یادآوران، نفت‌شهر، بهلران، پایدار غرب و اروند از جمله میدان‌های مشترک نفتی بین ایران و عراق هستند.
 
پیش از این دو کشور درباره این میادین مشترک درگیری‌هایی داشته‌اند.
 
از جمله در آذرماه سال ۸۸ مقام‌های عراقی اعلام کرده بودند که نیروهای نظامی ایران یک چاه نفتی عراق را در «فکه»، در منطقه مرزی دو کشور، تصرف کرده‌اند. وزارت خارجه ایران اما این گزارش‌ها را تکذیب کرد و وزیران خارجه دو کشور بر تشکیل جلسه کمیته فنی مرزی دو کشور به منظور اجرایی کردن توافقات فیمابین تأکید کردند.
 
در تیر ماه همان سال نیز گزارش‌هایی درباره تصرف این چاه از سوی نیروهای عراقی منتشر شده بود اما شرکت نفت مناطق مرکزی این موضوع را ناشی از سوء تفاهم مرزبانان دو کشورعنوان کرده بود.
 
مقام‌های ایران و عراق در سال ۹۰ توافق کرده بودند که توسعه چندین میدان مشترک مانند یادآوردن، آزادگان و هویزه با همکاری دو کشور انجام شود.
 
با این حال وزیر نفت ایران سال ۹۳ در بازدید از تأسیسات نفتی شهر دهلران در مرز ایران و عراق، تأکید کرده بود که ایران سهم خود از میادین نفتی مشترک با عراق را به صورت کامل برداشت می‌کند.
 
آقای زنگنه یک سال پیش از آن نیز وضعیت تولید نفت در میادین مشترک کشور با کشورهای همسایه ایران را «مایه سرافکندگی» دانسته بود.
 
پس از تحریم‌های غرب علیه ایران بهره‌برداری ایران از برخی از میادین مشترک بین دو کشور دچار مشکل شد.
 
از جمله شرکت گازپروم روسیه که هم قرارداد توسعه بخش ایرانی میدان آذر و هم بخش عراقی این میدان را بر عهده داشت، بعد از دو سال تأخیر نهایتاً در مهر سال ۹۰ از توسعه بخش ایرانی عقب‌نشینی کرد و به همراه سه شرکت «کوگاز» کره جنوبی، «تی پی اِی او» ترکیه و «پتروناس»مالزی توسعه بخش عراقی این میدان مشترک را سرعت بخشید.
 
عراق با عقد قراردادهای نوع جدید که بسیار شبیه به قراردادهای مدل جدید نفتی ایران است، طی سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۷ تولید نفت خود را از حدود ۱.۷ میلیون بشکه به ۴.۷ میلیون بشکه رسانده است.
 
مرکز پژوهش‌های مجلس پیش از این در گزارشی اعلام کرده بود که «برداشت کمی همسایگان ایران از میادین مشترک نفت و گاز خلیج فارس در مجموع ۹ برابر ایران است».
 
با این حال برخی از اصولگرایان از قرارداد با شرکت‌های خارجی از جمله توتال برای بهره‌برداری از این میادین مشترک مخالفند.
 
قرارداد توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی با توتال برای بهره برداری از این حوزه مشترک بین ایران و قطر امضا شده است. تاکنون قطر بیشترین سهم را از این شراکت به خود اختصاص داده ودر همین حال یک روز بعد از امضای قرارداد بین ایران و توتال، قطر اعلام کرد که تا سال ۲۰۲۴ تولید گاز خود را ۳۰ درصد افزایش می‌دهد.
 
در همین حال اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور، سال گذشته بدون اشاره به جزئیات مدعی شده بود که برخی از کشورهایی که با ایران میدان‌های مشترک نفتی دارند، «در داخل کشور خرج و هزینه می‌کنند» تا مانع قراردادهای نفتی جدید ایران شوند.