طرح تحریم ایران و روسیه در مجلس نمایندگان آمریکا به رای گذاشته می‌شود

دونالد ترامپ در جلسه مشترک کنگره - رئیس جمهوری پس از بررسی طرح کنگره در مورد حمایت از آن تصمیم خواهد گرفت روز سه‌شنبه، ۳ مرداد (۲۵ ژوئیه)، طرح وضع تحریم‌های جدید علیه ایران، روسیه و کره شمالی در مجلس نمایندگان آمریکا به رای گیری‌گذاشته می‌شود. بخشی از این طرح پیشتر به سنای ایالات متحده ارائه و در آن مجلس تصویب شده بود.
 
این طرح در ابتدا تحت عنوان "قانون مقابله با اقدامات بی‌ثبات ساز ایران" در مجلس سنا مطرح شد که شامل وضع تحریم‌هایی در ارتباط با برنامه موشک بالستیکی، اتهام ارتباط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با "اقدامات تروریستی" و نقض حقوق بشر شهروندان ایرانی بود اما در جریان رسیدگی به آن، بخش دیگری شامل تحریم‌هایی علیه روسیه به آن افزوده شد.
 
در این بخش، روسیه به اتهام مداخله در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶ آمریکا، دخالت در اختلافات داخلی اوکراین و جلوگیری از حل و فصل این بحران و همچنین تجزیه شبه‌جزیره کریمه از اوکراین و انضمام آن به خاک خود در سال ۲۰۱۴ هدف تحریم‌های جدید قرار می‌گیرد. پیشتر آمریکا در هماهنگی با اتحادیه اروپا، تحریم‌های مشترکی را به خاطر سیاست روسیه در قبال اوکراین به اجرا گذاشته بود و طرح جدید سنا به طور یکجانبه این تحریم‌ها را تشدید می‌کند.
 
علاوه بر این، طرح مورد بررسی در مجلس نمایندگان شامل تشدید تحریم کره شمالی به دلیل ادامه برنامه موشکی و هسته ای آن کشور است. مجلس نمایندگان در ماه مه سال جاری طرحی برای تشدید تحریم کره شمالی تصویب کرد و تاخیر در مذاکره و رای گیری در این مورد در سنای آمریکا باعث ناخرسندی اعضای مجلس نمایندگان شده بود. ظاهرا این مجلس با استفاده از تاکید سنا به تصویب طرح تحریم ایران و روسیه، تحریم کره شمالی را نیز به عنوان اصلاحات و الحاقات خود به طرح اولیه افزوده است.
 
تبدیل مصوبه‌های مجلس نمایندگان و سنای آمریکا به قانون مستلزم امضای رئیس جمهوری است. روز گذشته، سارا ساندرز، سخنگوی دفتر رئیس جمهوری آمریکا گفت که آقای ترامپ بررسی خواهد کرد که آیا این طرح شامل "بهترین نتیجه" برای مردم آمریکا خواهد بود یا نه و سپس در مورد حمایت از آن تصمیم خواهد گرفت.
در طرح مصوب سنای آمریکا سپاه پاسداران هم به ارتباط با "تروریسم" متهم شده و هدف تحریم قرار گرفته است این طرح روز ١٥ ژوئن با آراء ۹۸ سناتور از ۱۰۰ عضو مجلس سنای آمریکا به تصویب این مجلس رسید و برای بحث و رای‌گیری به مجلس نمایندگان کنگره ارسال شد اما رهبر اکثریت جمهوری‌خواه در مجلس نمایندگان بخش‌هایی از این مصوبه را با بندهایی از قانون اساسی ایالات متحده مربوط به وظایف متفاوت دو مجلس مغایر دانست و تصویب آن را به رفع این ایرادات موکول کرد.
 
برخی سناتورهای دموکرات اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان را به بهانه‌جویی متهم کردند و گفتند که تعلل آنان در تصویب این طرح به دلیل موضعگیری دولت در مورد بخش مربوط به تحریم روسیه بوده است. دولت دونالد ترامپ نظر مساعدی نسبت به جمهوری اسلامی ندارد و بعید است بخش مربوط به تشدید تحریم ایران با مخالفت دولت مواجه شده باشد.
 
بخش مربوط به ایران ضمن تشریح راهکارهایی برای "مقابله با تهدیدهای" جمهوری اسلامی علیه امنیت و ثبات کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا، وضع تحریم‌های جدیدی را در ارتباط با برنامه موشک بالستیکی، نقض حقوق بشر شهروندان ایرانی و "فعالیت‌های مرتبط با تروریسم" توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پیش‌بینی کرده است. این طرح به خصوص تصریح دارد که کل سپاه پاسداران و نه صرفا نیروی قدس وابسته به آن در "اقدامات بی‌ثبات ساز و تروریستی" در منطقه دست دارد و باید هدف تنبیه قرار گیرد.
کورکر اعلام توافق نهایی بر سر طرح تحریم ایران و روسیه را "پیش از موقع" توصیف کرده بود اگرچه دولت کنونی آمریکا با تایید عمل جمهوری اسلامی به "متن برجام" همچنان به لغو تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران پایبند است اما مقامات آمریکایی از زمان امضای توافق هسته‌ای تصریح کرده‌اند که تغییری در روابط دو کشور بروز نکرده و در نتیجه، ایالات متحده خود را ملزم به لغو یا خودداری از وضع تحریم‌های غیرهسته‌ای علیه ایران نمی‌داند. درمقابل، مقامات جمهوری اسلامی ضمن تاکید بر لزوم ادامه خصومت با آمریکا، تاکید داشته‌اند که ایالات متحده باید در واکنش به قبول برجام از سوی ایران، تمامی تحریم‌ها را مورد تجدید نظر قرار دهد و در هر حال از وضع هر نوع تحریم جدیدی خودداری ورزد.
 
با توجه به موضعگیری دولت آمریکا در مورد ایران، قاعدتا نگرانی دولت آن کشور و جناح جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان به بخش مربوط به تحریم روسیه مربوط بوده است. آقای ترامپ در جریان مبارزات انتخاباتی ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه را ستود و از بهبود روابط و همکاری با آن کشور در برخی زمینه‌ها سخن گفت. همچنین، در حالیکه ماجرای ارتباط روسیه با انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶ همچنان در معرض توجه قرار دارد، وضع تحریم‌هایی علیه روسیه به اتهام دخالت در انتخاباتی که به ریاست جمهوری دونالد ترامپ منجر شد قاعدتا به بهبود موقعیت رئیس جمهوری در افکار عمومی کمکی نخواهد کرد.
 
قوانین تحریم ایالات متحده نه تنها شهروندان و شرکت های تابع آن کشور را از ارتباط تجاری و مالی با افراد و نهادهای تحت تحریم منع می کند بلکه در موارد بسیاری حاوی هشدار به شهروندان و شرکت های کشورهای ثالث در این مورد هم می شود که در صورت برقراری ارتباط با این افراد و نهادها از دسترسی به بازارها و امکانات و تسهیلات مالی و اقتصادی آمریکا محروم خواهند ماند. به دلیل گستردگی روابط اقتصادی ایالات متحده، چنین هشداری عملا به معنی تعمیم جهانی تحریم هایی است که آن کشور وضع می کند.
 
پیشتر، برخی مقامات اروپایی با وضع تحریم جدید علیه روسیه مخالفت کرده و گفته بودند که آمریکا قول داده بود در این زمینه با هماهنگی اتحادیه اروپا عمل کند و اقدام یکجانبه به منافع اقتصادی اروپائیان زیان خواهد زد. مقامات دولت آمریکا تعارض مصوبه جدید با تعهدات این کشور در قبال همکاری با اروپا را نیز مستلزم بررسی دقیق خوانده بودند.
 
ساعاتی پیش از انتشار خبر آمادگی مجلس نمایندگان برای رای گیری در مورد طرح تحریم ایران، روسیه و کره شمالیف سناتور باب کورکر، رئیس جمهوری‌خواه کمیته روابط خارجی سنای آمریکا، در مصاحبه با خبرنگاران از انتشار گزارش‌هایی در مورد توافق اعضای مجلس نمایندگان و سنای آمریکا بر سر طرح تشدید تحریم ایران و روسیه انتقاد کرده و گفته بود که "هنوز برای تصویب این طرح باید کارهایی انجام گیرد." وی افزودن بخش دیگری به مصوبه سنا شامل تشدید تحریم کره شمالی را از جمله موضوعاتی دانسته بود که باید دقیقا بررسی شود.
 
روز شنبه برخی اعضای ارشد جناح‌های دموکرات و جمهوری‌خواه در مجلس نمایندگان و اعضای دموکرات مجلس سنای آمریکا اعلام کردند که دو مجلس بر سر تصویب طرح موسوم به "قانون مقابله با اقدامات بی‌ثبات ساز ایران" به توافق رسیده‌اند.