چند باور اشتباه در مورد ویتامین‌ها

ویتامین‌ها در غذاهایی که می‌خورید هستند و حتی می‌توانید آن‌ها را در بطری هم خریداری کنید و هر وقت که لازم بود مصرفشان کنید! ویتامین‌ها ترکیباتی هستند که بدن شما برای فرایندهای حیاتی گوناگون به آن‌ها نیاز دارد. بدن شما نمی‌تواند این ترکیبات را بسازد یا اینکه حداقل به اندازه‌ی کافی نمی‌تواند بسازد.
 
کمبود ویتامین موجب اختلال در سیستم بدن می‌شود و اگر شدت پیدا کند می‌تواند موجب مرگ شود. آگاهی از اهمیت ویتامین‌ها در زندگی انسان سبب شده تا توصیه‌های زیادی در این زمینه ارائه شود که در میان آن‌ها باورهای غلط نیز به چشم می‌خورد.
 باور اشتباه اول: شما می‌توانید یک رژیم غذایی ضعیف را با مصرف مولتی‌ویتامین جبران کنید
 شاید فکر کنید مصرف مولتی‌ویتامین یک راه ساده و ارزان برای تأمین ویتامین‌های ضروری بدن است. اما واقعیت این است که مصرف مولتی‌ویتامین اغلب نمی‌تواند به اندازه‌ی دریافت این ویتامین‌ها از راه تغذیه، مفید باشد.
 
مکمل‌های ویتامین از سایر ترکیباتی که در طبیعت همراه با سایر مغذی‌ها هستند جداست. مثلاً وقتی شما یک مکمل ویتامین مصرف می‌کنید، فیتونوترینت‌ها و فیبرهایی را که همراه با غذاهای طبیعی است دریافت نمی‌کنید، بلکه به مجزاترین صورت ممکن آن را میل می‌کنید و این ترکیبات مجزا، همیشه هم در بدن عملکرد مناسبی ندارند.
 باور اشتباه دوم: مصرف یک سری از ویتامین‌ها، ریسک بیماری‌ها را کم می‌کند
 گاهی نتایجی که محققان به آن می‌رسند، متفاوت از آن چیزی است که انتظار می‌رود. مثلاً این باور وجود دارد که ویتامین E در پیشگیری از بیماری‌های قلبی نقش دارد اما مصرف ویتامین E به شکل مکمل آن، به اندازه‌ی مصرف ویتامین E از راه تغذیه مفید و مؤثر نیست. شاید یک دلیلش این باشد که ویتامین E، ۸ ایزومر دارد که از نظر ساختاری با هم فرق می‌کنند. یک مکمل ویتامین E با دوز متوسط، فقط یک یا چند تا از این ایزومرها را دارد.
 
طبق مطالعات صورت گرفته مصرف مکمل مولتی‌ویتامین حتی می‌تواند مضر باشد. حتی در تحقیقی مشخص شد زنانی که مکمل مولتی‌ویتامین یا مکمل مواد معدنی مصرف می‌کردند، ریسک بالاتری در مرگ و میر داشتند! مخصوصاً در مورد مکمل‌هایی که حاوی آهن بوده است.
 باور اشتباه سوم: مصرف ویتامین‌ها به شما انرژی می‌دهد
شاید پیش آمده که شنیده باشید کسی بگوید به مولتی‌ویتامین نیاز دارد چون مدام احساس خستگی می‌کند. اگر شما کمبود نوعی ویتامین داشته باشید، مولتی‌ویتامین ضعف و خستگی شما را برطرف نخواهد کرد. این درست است که برخی از ویتامین‌ها، مخصوصاً ویتامین‌های گروه B، به متابولیسم انرژی کمک می‌کنند و اگر در این مورد کمبود داشته باشید ممکن است احساس ضعف و بی‌حالی کنید، اما مصرف ویتامین E به این امید که انرژی بیشتری در بدنتان تولید شود و با قوای بیشتری به کارهایتان برسید، فایده‌ای نخواهد داشت مگر اینکه در حال حاضر کمبود ویتامین E داشته باشید. کمبود برخی از ریزمغذی‌ها، به غیر از ویتامین‌های گروه B هم می‌تواند موجب احساس خستگی شود، مانند آهن و ویتامین D. به هر حال مهم است که بدون نظر پزشک و خودسرانه، خستگی‌تان را با مولتی‌ویتامین درمان نکنید!
 باور اشتباه چهارم: ویتامینی که می‌خرید، همان چیزی را دارد که روی برچسبش ذکر شده
 تست‌هایی که در مورد تطابق محتوای مولتی‌ویتامین‌ها با برچسب‌شان انجام شده نشان داده ناهمخوانی‌هایی بین این‌ها وجود دارد که اغلب این مغایرت‌ها مربوط به کمتر بودن یک عنصر خاص نسبت به میزان گفته شده روی برچسب محصول است. مواردی هم هستند که برخی عناصر در خود دارو، بیشتر از میزان ذکر شده روی برچسب هستند، مثلاً فلزات سنگین مانند سرب، آن ‌هم در ویتامین‌هایی که افراد هر روز مصرف می‌کنند!
 باور اشتباه پنجم: ویتامین‌ها طبیعی هستند، پس ضرری ندارند
 ویتامین‌ها می‌توانند محلول در آب و یا محلول در چربی باشند. ویتامین‌های A،D، E و K، محلول در چربی هستند، یعنی بدن شما می‌تواند آن‌ها را ذخیره کند. در واقع این وظیفه‌ی کبد است که ویتامین‌های محلول در چربی را ذخیره کند. اما اگر شما مقادیر زیادی از یکی از این ویتامین‌ها را دریافت کنید، ممکن است کبدتان بابت تلنبار کردن این مقدار اضافی دچار اختلال شود. مثلاً اگر بیشتر از میزان توصیه شده، ویتامین A مصرف کنید کبدتان ممکن است سمی شود و با سمی شدن کبد شما دچار دردهای استخوانی، اختلال بینایی و آسیب‌های کبدی خواهید شد. البته قرار نیست با مصرف یک عدد مولتی‌ویتامین در روز، کبدتان مسموم شود اما اگر آن را همراه با سایر ویتامین‌های محلول در چربی که بدنتان انباشت می‌کند مصرف کنید احتمالاً دچار مشکلاتی خواهید شد.