هاری بیماری کشندهای است که توسط ویروسی در بزاق حیوان مبتلا پخش میشود. تمام پستانداران ممکن است هاری بگیرند. انسانها معمولا از لیسیدن، گاز گرفتن و یا پنجول کشیدن سگها یا سایر حیوانات مبتلا مانند خفاش، روباه، راکون و میمون پوزهدراز هاری میگیرند.
هاری بر روی سیستم عصبی مرکزی اثر گذاشته و در نهایت موجب بیماری و مرگ مغزی میشود. وقتی علائم هاری بروز پیدا کنند، یعنی بیماری تقریبا به شرایط مرگبار رسیده است. بنابراین پیشگیری بسیار اهمیت دارد.
هاری چه کسانی را تهدید میکند؟
هاری در همه جای دنیا وجود دارد به غیر از قطب. کسانی که در تماس با حیوانات وحشی هستند، همیشه در معرض خطر ابتلا به هاری قرار دارند.
مسافرهایی که زمان زیادی را در فضاهای باز مانند کمپها یا غارها میگذرانند هم در معرض این بیماری هستند، یا آنهایی که به واسطهی حرفهشان در حیات وحش زیاد این طرف و آن طرف میروند مانند دامپزشکها یا حرفهایهای حیات وحش یا مسافران برونمرزی، این بیماری تهدیدی برایشان محسوب میشود.
کودکان نسبت به این خطر آسیبپذیرترند، زیرا معمولا با حیوانات بازی میکنند و شواهد نشان میدهد از ناحیهی سر و گردن مورد گازگرفتگی قرار میگیرند.
در بسیاری از مناطق دنیا، هاری سگها، مشکل بزرگی است که اقدامات پیشگیرانه در موردشان به سختی قابل اجراست، مانند بیشتر مناطق آفریقایی، آسیا و آمریکای مرکزی و جنوبی.
اگر به کشوری سفر میکنید که خطر ابتلا به هاری در آنجا بالاست، توصیه میکنیم پیش از سفر، واکسن هاری بزنید. مسافران چه اقدامات پیشگیرانهای میتوانند انجام دهند؟
- در مورد برنامهی سفرتان با پزشکتان مشورت کنید. اگر فعالیتهای سفرتان طوری است که احتمال تماس با حیواناتی چون سگ و گربه و خفاش و یا سایر گوشتخواران وجود دارد، باید قبل از سفر، واکسیناسیون سه مرحلهای هاری را دریافت کنید (روز اول، روز هفتم و روز بیست و یکم یا بیست و هشتم).
- با وجود انجام واکسیناسیون، اگر حیوانی شما را گاز گرفت یا بدنتان را خراشید، باز هم حتما باید اقدامات اورژانسی را انجام دهید.
پیشگیری از گازگرفتگی یا گزند حیوانات
- به طور کلی هیچ حیوانی را لمس نکنید. در برخی از کشورها ممکن است حتی حیوانات خانگی هم خطر هاری داشته باشند، چون شاید در برابر هاری واکسینه نشده باشند.
- خیلی مراقب بچهها باشید، مخصوصا در حضور سگ و گربه و حیواناتی چون میمونها.
- اگر با حیوان خانگیتان سفر میکنید، مراقبش باشید و اجازه ندهید با حیوانات محلی بازی کند، مخصوصا خیلی مواظب حیوانات ولگرد باشید.
- هیچ حیوانی را از بیرون با خود به خانه نبرید. سگ و گربه ممکن است مبتلا به هاری باشند، اما تا چند روز یا چند ماه علائم را بروز ندهند. اگر حیوانی شما را گاز گرفت یا بدنتان را خراشید، چه باید بکنید؟
- محل زخم را با آب و صابون به خوبی بشویید.
- حتی اگر احساس بیماری نمیکنید یا زخمتان جدی به نظر نمیآید، باز هم به یک مرکز درمانی مراجعه کنید. شاید لازم باشد برای پیشگیری از ابتلا به هاری، سریعا واکسینه شوید.