مرکز پورداود؛ پژوهش در مورد تاریخ ایران باستان در لس‌آنجلس

دانشگاه کالیفرنیا در لس آنجلس یا UCLA چند ماه است که مرکزی به نام پورداود دارد.
 
دکتر رحیم شایگان مدیر این مرکز که ریاست بخش مطالعات ایرانشناسی دانشگاه را نیز عهده دار است، انگیزه تاسیس آن را، تقویت هر چه بیش تر بخش ایرانشناسی این دانشگاه می‌داند و می‌گوید که در شرایط فعلی حاکم بر ایران، توجه زیادی نسبت به تاریخ ایران باستان نمی‌شود، بنا براین تأسیس یک نهاد پژوهشی با چنین ابعادی، همچون مرکز پورداود، می تواند تأثیر تعیین کننده‌ای بر سرنوشت کل رشته ایران شناسی بگذارد و سیر فعلی آن را تغییر دهد و تمامی رشته را بر شالوده نوینی بنیان نهد.
 
این مرکز نام خود را از ابراھیم پورداود، نخستین مترجم فارسی اوستا و استاد برجسته فرھنگ ایران باستان و زبان اوستایی در دانشگاه تھران، گرفته است و با حمایت مالی نوه ابراهیم پورداوود یعنی آناھیتا نفیسی لاولیس و ھمسرش جیمز لاولیس تاسیس شده است.
 
خانم نفیسی لاولیس می‌گوید: "پدربزرگ من زندگی خود را وقف مطالعه تاریخ ادیان و فرهنگ ایران باستان کرد و من شکرگزارم که من و شوهرم این بخت را داریم که بدین ترتیب کارهای مهم او را ارج نهیم".
 
به گفته آقای شایگان، نام گذاری یک مرکز جامع به یاد ابراهیم پورداود در دانشگاه کالیفرنیا لس‌آنجلس رویداد بزرگی است؛ مرکزی که هدف آن تدوین راهبردهای نوین و تقویت رشته مطالعات ایران باستان و همچنین برقراری پیوندهای نهادی با سایر مراکز تراز اول دانشگاهی در جهان خواهد بود.
 
بخش مطالعات ایرانشناسی این دانشگاه بیش از نیم قرن قدمت دارد. مطالعات ایرانشناسی در این دانشگاه به همت دکتر امین بنانی در دهه ۴۰ خورشیدی، به سال ۱۹۶۳ میلادی، آغاز شد. دانشگاه کالیفرنیا لس‌آنجلس از معدود دانشگاه های آمریکاست که در آن امکان تحصیل تا مقطع دکترا در رشته ایرانشناسی وجود دارد.
ابراهیم پورداود بخش مطالعات ایرانشناسی دانشگاه کانون یکی از بزرگترین و جامع‌ترین برنامه‌ھای دوره دکتری در غرب است که تمامی طیف مطالعات ایران در رشته‌ھا و مرزھای زبانی و ادوار تاریخی مختلف و وسیع را در بر می‌گیرد. بارزترین نقاط قدرت آن مرکز زبان‌ھای ایرانی باستان و میانه، تاریخ و ادیان ایران باستان و علم باستان شناسی و مطالعه ادبیات کلاسیک فارسی است.
 
مرکز پورداود، در قالب مرکزی پژوهشی، در کنار بخش مطالعات ایرانشناسی این دانشگاه، از مطالعاتی که در زمینه ایران باستان در چهار گوشه جهان انجام می شود هم حمایت خواهند کرد.
 
آقای دومنیکو اینجنیتو، استادیارادبیات فارسی کلاسیک بخش مطالعات ایرانشناسی درباره تأسیس این مرکز می‌گوید که تاسیس این مرکز برای ایران شناسی حکم یک قطب را دارد. او معتقد است که این مرکز برای کسانی که نگاه عمیق‌تری به تاریخ، فرھنگ و ادبیات ایران دارند موقعیت پژوھشی بی ھمتایی ایجاد خواھد کرد.
 
مرکز پورداوود فعالیت‌هایش را در پنج شکل مختلف ارائه خواهد کرد:
 
۱- هدایت کار پژوهش در همه ابعاد و جوانب ایران باستان از راه گسترده‌تر کردن قلمروهای سنتی مطالعات ایران قدیم و نیز ارتقای پژوهش‌های بین-فرهنگی و میان رشته‌ای.
 
۲- برگزاری مداوم کارگاه‌ھای پژوهشی، سمینارھا و جلسات سخنرانی.
 
۳- فراھم کردن امکانات پژوھشی برای ۴ تا ۶ استاد ایران‌شناس که علاقمند به ھمکاری و پژوھش به مدت ٣ تا ۶ ماه در این مرکز ھستند.
 
۴- پذیرش ھر سال دو دانشجوی فوق دکترا برای کسانی که به تازگی مدرک دکترای خود را در زمینه ایران باستان اخذ کرده اند و علاقمند به پژوھش در زمینه ایران باستان ھستند.
 
۵- کمک به دانشجویان دوره دکترا در زمینه ایران باستان برای ادامه تحصیل.
 
خانم الیزابت کارتر، استاد با سابقه باستان شناسی که مدتی هم در ایران در این زمینه تحصیل کرده و در زمینه حفاری در ایران فعال بوده است درباره این مرکز می‌گوید: "سوای اهمیت علمی ای که این مرکز به عنوان یک نهاد پژوھشگر برای ما دارد، من فکر می کنم تاریخ ایران باستان ھنوز موضوع خیلی شناخته شده ای نیست و این مرکز با توجه به توانایی و موقعیت ھایی که دارد می تواند امکاناتی برای علاقمندان به این رشته به شکل ھای مختلف فراھم کند."
 
او که اخیرا ھمراه با عده ای از دانشجویان باستان شناسی این دانشگاه به ایران سفر کرده، امیدوار است که این مرکز امکان تبادلات فکری را برای دانشجویان ایران و آمریکا فراھم کند تا ھر دو گروه بتوانند به راحتی از فعالیت ھای یکدیگر بھره ببرند.
 
به گفته آقای ویلیام اشنیدویند، استاد مطالعات خاور نزدیک این دانشگاه، تاثیری که تمدن ایران باستان بر روی تمدن‌ھای دیگر آن دوران چون تمدن‌های چین، ھندوستان و مصر تا آناتولی باستان و یونان گذاشته است بسیار عظیم است ولی ھنوز با توجه به اھمیت آن دوران، خیلی کم در مورد ایران باستان و تاثیرش بر تمدن ھای دیگر تحقیق شده است. او امیدوار است که این مرکز افقی وسیع برای مطالعه در این زمینه و ارتباط بین مشرق زمین برقرار کند.
 
دکتر احمد کریمی حکاک، استاد میهمان این دانشگاه که خود تا چندی پیش مدیریت بخش ایران شناسی دانشگاه مریلند را بر عهده داشت، با تأکید بر این که وجود مرکز پورداود، اهمیت ایران را بالا می‌برد، معتقد است که معمولا تاریخ را از طریق جنگ‌ها می‌شناسند، ولی حضور تمدن ایرانی و شناخت آن، این را به ما یادآوری می‌کند که تمدن ایرانی به جای جنگ به دوستی روی آورده است.
 
دکتر شایگان هم دراین باره می‌گوید: "استاد فقید پورداود توانایی امپراتوری های جهانی ایران باستان را در پذیرش قومیت‌ها، مذاهب و زبان های گوناگون از یک طرف و تجلی یگانگی هر یک از آن ها را در متن ساختارهای حکومتی منسجم از طرف دیگر، به دیده تحسین می نگریست. این گونه رواداری فطری امروز هم جذابیت فراوان دارد و حضور یک مرکز پژوهشی به نام آن استاد، بی تردید یادآور این روحیه گشاده بودن به سوی جهان خواهد بود."
 
مرکز پورداوود فعالیت خود را با برگزاری کارگاه ھای آموزشی، سمینارھا و سخنرانی ھا در زمینه موضوعات مربوط به تاریخ ایران باستان با شروع ترم پاییزی، از امسال آغاز خواھد کرد و در آغاز سال آینده میلادی شرایط پذیرش را از طریق سایت رسمی خود اعلام می‌کند.