«مشکل گردشگری ایران با چین، اقامت در خانههای غیرمجاز نیست، بلکه دانشجویان چینیزبان رشتههای ادبیات فارسی و الهیات هستند که بازار کار را از دست ایرانیها خارج کردهاند.»
«بیتا اشرفی» ۱۷ سال است به عنوان راهنمای گردشگران چینی در ایران کار میکند. او جزو نخستین راهنمایان چینی زبانی است که کارت رسمی خود را از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری گرفت و در این مدت گردشگران و تاجران زیادی را از ایران و چین به سفر برده است. «اشرفی» بر حسب تجربهاش، در شرایطی که گفته میشود چینیهای مقیم، بازار گردشگری را از دست ایرانیها بیرون کشیدهاند، میتواند شرح واضحتری از اوضاع حال حاضر داشته باشد.
به تعریف اشرفی، چینیها در دسته گردشگرانی با اخلاقی عجیب و خاص قرار دارند، آنها معمولا پر سر و صدا غذا میخورند و حرف میزنند. حسابی اهل چانه زدن هستند و عکس گرفتن در خونشان است. چینیها از نظر بهداشتی به نسبت ایرانیها ضعیفاند، اما روی هم رفته گردشگران سختی به شمار نمیآیند و تذکرها و نکتهها را میپذیرند.
جذابترین ویژگی گردشگران چینی، ولخرج بودنشان است، برای همین کشورهای زیادی برای جذب آنها که هر سال جمعیتشان هم رو به افزایش است، علاقه نشان میدهند و هر کاری که از دستشان برمیآید انجام میدهند تا چینیها راحتتر سفر کنند.او از ولخرجی چینیها خاطرهای هم تعریف کرد و گفت: زمانی به عنوان راهنمای گردشگری گروهی از ایرانیها را در پاریس همراهی میکردم، در تمام فروشگاههای برند در این شهر جز چینیها تبعه خارجی دیگری دیده نمیشد، آنها برای خریدن اجناس چند میلیونی صف کشیده بودند، برای همین در فرودگاه شارل دوگل فرانسه، کارمندان زیادی از بین چینیها انتخاب شدهاند تا خدمات بهتری به این گردشگران بدهند و تبلیغی از فرانسه برای چینیهای دیگر باشند.
وی به تجربههای شخصیاش استناد کرد و افزود: ما مسافرانمان را از آژانسهای گردشگری میگیریم و روی ارتباطهایی که با آنها داریم استنباط میکنیم که صد درصد مصرفکنندگان آن خانهها، گردشگر نیستند، به هر حال افرادی هم هستند که سفر اقتصادی و یا تفریحی به ایران دارند و میخواهند اقامت مقرون به صرفهای داشته باشند، پس این خانهها را انتخاب می کنند، جایی که می توانند به سبک چینی پذیرایی شوند و غذاهای مخصوص خود را مصرف کنند، اما یقین دارم که آژانس های مسافرتی، گردشگران چینی را به سمت این اقامتگاه ها هدایت نمی کنند.
اشرفی، خانههای بدون مجوز که اقامتگاه مسافرانی از چین در تهران شده و سال گذشته سر و صدای زیادی هم به پا کرد، مشکل اصلی ندانست و گفت: بعضی از آژانسهای ایرانی برای هدایت گردشگران چینی در داخل کشورمان از اتباع چینی ساکن در ایران استفاده می کنند و معمولا سراغ راهنمای ایرانی که سال ها زحمت کشیده و این زبان را فرا گرفته واز سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کارت رسمی دریافت کرده اند، نمی روند. این مورد در آژانس های جدید بیشتر دیده می شود و این مشکل اصلی گردشگری ما است، نه آن خانه ها که ساکنان آن اغلب چینی هایی هستند که می خواهند طولانی تر و مقرون به صرفه تر در ایران اقامت داشته باشند.
به گفته او، بهرهگیری از چینیهای مقیم ایران در تورهای گردشگری آنقدر زیاد شده که کار تقریبا از دست راهنمایان ایرانی که شاید تعدادشان به اندازه انگشتان دو دست هم نباشد، گرفته شده است.
اشرفی گفت: تفاوت دستمزد راهنماهای چینی زبان ایرانی با چینی هایی که فارسی می دانند، شاید در حدود ۳۰ درصد باشد. همین انگیزه خوبی برای آژانس های ایرانی است که سراغ دانشجویان چینی بروند که می خواهند هزینه های خود را در ایران به نحوی تامین کنند. از طرفی چینی ها تحت تاثیر فرهنگی که دارند، افرادی سخت کوش و تلاشگر به شمار می آیند که با دستمزدی پایین برای کار ی زمان بر توانسته اند بازار گردشگری را از راهنماهای ایرانی بگیرند.