باورتان میشود که میتوان سختترین عملهای جراحی را بدون بیهوشی و احساس درد انجام داد؟ بله! میشود و آن هم از طریق روشی نسبتا اسرارآمیز به نام هیپنوتیزم! این روش مدتهاست بهعنوان جایگزینی برای تزریق داروهای بیهوشی و جلوگیری از عوارض آن شناخته شده است.
با این حال چون فنی خاص است، هنوز جا نیفتاده است. چند روز پیش در مشهد جراحی دشوار و سنگینی روی استخوان دست بیماری با استفاده از هیپنوتیزم انجام شد که در نوع خود نخستین است. به این بهانه از دکتر مهدی فتحی که این عمل را انجام داده است چند و چون بیهوشی و جراحی با هیپنوتیزم را پرسیدیم.
بیهوشی با هیپنوتیزم
دکتر فتحی درباره بیهوشی بیمار به این روش میگوید: درد از نظر مغز انسان یک ادراک است و بافتهای عصبی هنگام درد دچار خلقیات هیجانی میشوند. کاری که ما در هیپنوتیزم انجام میدهیم تعویض حالات هیجانی با تصاویر خوشایند است. به طوری که بیمار را از محیط اتاق عمل جدا و در ذهن او تصاویر خوب تداعی میکند و آن تصاویر خوشایند باعث میشود فعل و انفعالات هورمونی ـ عصبی که در مغز هنگام درد اتفاق میافتد، رخ نداده و در نتیجه فرد، درد را احساس نکند. در واقع نوعی فراموشی نسبت به جراحی ایجاد میشود.
مراحل هیپنوتیزم
این پزشک درباره مراحل انجام هیپنوتیزم اظهار میکند: اصولا هیپنوتیزم روی افرادی انجام میشود که از حداقل سلامت روانی برخوردارند و ضمنا ذهنشان نیز خاصیت لازم را دارد، اما انجام این امر در دو بخش عمده انجام میشود: اول انفکاک توجه فرد از درد و دوم جذب کردن ذهن او با تصاویر انحرافی و انحراف توجه.
وی با اشاره به عمل جراحی سنگین ارتوپدی که اخیرا با بیهوشی هیپنوتیزمی در مشهد انجام شده، میافزاید: در این عمل جراح، استخوان را شکافت تا پلاتینی را که پنج سال در دست بیمار بود در بیاورد. طبیعی است که پلاک در این مدت با استخوان پیوند خورده و جدا کردن آن بسیار سخت است. ما برای جدا کردن پلاک از بافت، یک دستگاه الکترونیکی به کار میبریم که 120 درجه حرارت به بافت منتقل کرده و بسیار دردناک است، اما بیمار تحت هیپنوتیزم هیچ واکنشی به آن نشان نداد. در تمام مدت نیز ضربان قلب مریض و علائم ایجاد درد را نیز کنترل میکردیم و هیچ مشکلی مشاهده نشد.
وی تصریح میکند: جالب است بدانید ما در اینگونه جراحیها، آنقدر داروی بیهوشی به بیمار تزریق میکنیم تا سطح هوشیاری وی از 100 به 40 کاهش یابد، اما در این روش سطح هوشیاری بیمار در حوالی 98 متغیر بود، اما بیمار دردی را حس نمیکرد.
چشم و هیپنوتیزم
خیلی افراد وقتی صحبت از هیپنوتیزم به میان میآید، به قدرت چشم فکر میکنند و اینکه فرد با نگاهش مثلا شخصی را خواب میکند.
دکتر فتحی این تلقی را افسانهای بیش نمیداند و میگوید: هر تصویر ذهنی برای شما یک تداعی درست میکند. مثلا وقتی من به شما کلمه پدر را میگویم، تصویر پدرتان با مفاهیمی چون دلتنگی، شادی یا هر احساس دیگری در ذهنتان شکل میگیرد. کاری که ما در هیپنوتیزم انجام میدهیم، این است که همین تصاویر و تداعیهای ذهنی را به سوی تصاویری خاص هدایت میکنیم به طوری که شخص ذهنش از موضوع منحرف میشود.
شگفتآور است
این پزشک میگوید: نتایج بیهوشی و جراحی با هیپنوتیزم شگفتآور است و اکنون جراحیهایی چون فک، کیسه صفرا، سوختگی، زایمان و... به این روش انجام میشود. حتی سردردهای میگرنی نیز با این روش قابل درمان است.
فتحی یادآوری میکند که انجمن علمی هیپنوتیزم، ایران را به قطب هیپنوتیزم آسیا و یکی از 27 کشوری که این توانایی را در جهان در اختیار دارند، تبدیل کرده است.