محققان ماده چسب مانندی را تهیه کردهاند که میتواند روشی موثر برای درمان زخمها، بدون باقی گذاشتن اثر زخم روی پوست، باشد.
به گزارش گروه علم و فناوری آنا به نقل از ScienceAlert، پوست انسان خیلی خوب از پس حافظت بدن نرم و لطیف ما در برابر خطرات خارجی برمیآید، بنابراین لحظهای که یک زخم یا بریدگی این دیوار حفاظتی را خدشهدار میکند سیستم دفاعی فعالیت خود را با حداکثر قوا شروع میکند.
اما در اکثر مواقع جای زخم روی بافت بدن به جا میگذارد چراکه ما توانایی بازسازی سلولهای پوست به حالت قبلیشان را نداریم. در حال حاضر پزشکان از راهحلهای مختلف اما ناکارآمدی برای از بین بردن جای زخم استفاده میکنند. حالا دانشمندان ماده جدیدی را اختراع کردند که قدرت شفابخشی خود را از صدفهای ماسل میگیرد.
وقتی که بافت پوستی با بریدگی عمیقی آسیب میبیند، پوست به منظور بازسازی خود شروع به پرکردن زخم با کلاژن میکند. این پروتئین، ماده کلیدی در بافت نرمال پوست است اما وقتی که برای پوشش دادن یک زخم مورد استفاده قرار میگیرد، الیاف کلاژن یک اسکار از خود به جا میگذارند.
این امر به این دلیل است که در هنگام پوشش زخم و بریدگی این الیاف در کنار یکدیگر در یک الگوی متقابل منظم در پوست قرار نمیگیرند، الگویی که در حالت عادی فیبرهای کلاژن به آن شکل در کنار هم آراسته و مرتب میشوند.
پزشکان حداکثر تلاش خود را میکنند تا از شکل گرفتن جای زخم روی بافت جلوگیری کنند اما در اکثر مواقع کار زیادی از دست آنها بر نمیآید و در نهایت جای زخم روی پوست بیمار جا خوش میکند.
یکی از راههایی که میتواند در ترمیم بهتر زخم مفید باشد استفاده از یک چسب است؛ چسبی مبتنی بر مواد شیمیایی مشابهی که در سوپرچسبها پیدا میشود. اما همه زخمها را نمیتوان با چسب بست، چسب شیمیایی مشتقشده پوستی میتواند منجر به تحریک پوست انسان شود. همچنین اگر نیاز باشد مانع از خشک شدن زخم بشویم استفاده از این نوع چسب هیچ فایدهای ندارد.
مادهای به نام «دکورین» وجود دارد که به کلاژن کمک میکند تا در ساختار مرتبتری روی پوست در کنار هم قرار بگیرند اما بسیار گرانقیمت است و همه بیماران توانایی استفاده از آن را ندارند؛ همچنین تولید آن در مقادیر زیاد برای استفادههای پزشکی ریسک بالایی دارد.
یک تیم از محققان کرهای به چسب مبتنی بر ماسل (نوعی صدف دو کفهای) علاقمند شدند و شروع به تحقیق و بررسی روی آن کردند چراکه این جاندار دو لتهای توانایی شگفت انگیزی در چسبیدن به سنگها، حتی زیر فشار موجهای خروشان و سهمگین اقیانوس دارد. همچنین یک چسب جراحی مناسب، نیاز دارد در محیطهای مرطوب نیز کار کند.
محققان از دانشگاه علم و صنعت پوهانگ در کره جنوبی از مکانیزمی الهام گرفتند که دکورین از آن برای هدف قرار دادن کلاژن در پوست استفاده میکند. آنها موفق به اختراع چسب زخم جدیدی از پروتئین چسبنده صدف ماسل شدند. دانشمندان این پروتئین را با یک پپتید که به کلاژن متصل میشود، ترکیب کردند.
این تیم تحقیقاتی چسب جدید خود را روی موشها آزمایش کردهاند. آنها این چسب را روی زخمهای عمیق به عرض هشت میلیمتر قرار دادند و روی آن با پلاستیک پوشاندند تا محیط ترمیمی مرطوب باقی بماند. برای مقایسه، یک گروه کنترل نیز وجود داشت؛ زخمهای موشهای گروه کنترل تنها با پلاستیک پوشانده شد و از چسب جدید در آن استفادهای نشد.
تاثیر ماده مبتنی بر ماسل تنها در طی 10 روز قابل مشاهده بود. در روز یازدهم، زخم موشهای آزمایش شده تا 99 درصد بسته شده بود؛ در روز بیست و هشتم، زخمها کاملا بهبود یافته بودند و تنها جای زخم محوی از آنها باقی مانده بود.
در حالی که زخم موشهای گروه کنترل زمان بیشتری برای ترمیم گرفت و در آخر جای زخم بنفش رنگ قابل مشاهدهای نیز روی پوستشان باقی ماند.