تحولاتی که دنیای تکنولوژی در سال ۲۰۱۶ تجربه کرد، گستردگی فراوانی داشت و شاید هیچگاه نتوان به همه آنان پرداخت. آنچه در پی میآید حوزههایی هستند که در سال گذشته، بیشترین توجه را به خود معطوف کردند.
امنیت سایبری: شتاب بیسابقه در رخنههای اطلاعاتی
پربیراه نخواهد بود اگر سال ۲۰۱۶ را سال 'رخنههای اطلاعاتی ' بنامیم. اقدام هکرها برای دسترسی غیرمجاز به اطلاعات و دادههای حساس امری است که در طول سالیان پیش نیز خبرساز شدهبود، ولی سال ۲۰۱۶ از بابت حجم اینگونه اقدامات و همچنین توفیق در حملات، یک نقطه عطف محسوب میشود.
برای درک عمق فاجعه، کافی است به ماجرای یاهو اشاره شود که امسال را در حالی به پایان رساند که مجبور شد اذعان کند اطلاعات بیش از یک میلیارد کاربرش، در دسترس هکرها قرار گرفته است. و این واقعه مجزا از حمله مشابه دیگری بود که آن هم یاهو را هدف گرفته بود و در آن اطلاعات پانصد میلیون کاربر دیگر هم هک شده بود.
این دو حمله که به فاصله زمانی به نسبت اندکی از یکدیگر صورت گرفتند، حقیقت تازهای را هویدا کردند؛ اینکه میتوان شیوه مورد استفاده در یک رخنه اطلاعاتی در گذشته را دوباره و چه بسا چندین بار به کار گرفت و در سالهای بعد نیز موجب دردسر شد.
البته یاهو تنها قربانی این دست از حملات نبوده است. لینکدین نیز در سالی که گذشت به همین سیاق، دردسرهای فراوانی را متحمل شد.
کلاود: ورود به دوران بلوغ و ظهور قدرتمند آمازون
اکنون صحبت از خدمات کلاود (فناوری ابری) امری جاافتاده است و هر شخص حقیقی یا حقوقی به فراخور نیازمندیهای خود، به گونهای در حال بهرهگیری از خدمات این گونه سرویسها است.
خدمات کلاود به خدمات اینترنتی گفته میشود که کاربران میتوانند ذخیره و پردازش اطلاعات را به جای کامپیوتر خود، به واسطه اینترنت و با استفاده از سرورهای قدرتمند انجام دهند.
در طول سالیان اخیر گوگل و مایکروسافت از بازیگران عمده این عرصه بودند. اما باید گفت که برنده نهایی سال ۲۰۱۶ در زمینه خدمات کلاود کامپیوتینگ، بدون شک آمازون است.
آمازون با طرح و راهاندازی سرویسهای وب آمازون AWS، در زمینه ارائه خدمات کامپیوتری به مشتریان سازمانی (انترپرایز) به عنوان رقیبی قدر در این عرصه قد علم کرد. افزون بر آن، AWS به سهولت به سودآورترین واحد این کمپانی بدل شد.
البته، رقبا نیز بیکار ننشستند:
گوگل تمرکزش را بر توسعه «هوش مصنوعی» و «یادگیری ماشین» گذاشت؛ با این هدف که با نتیجهگیری از این تلاش و تلفیقش با خدمات کلاود گوگل، جایگاه خود در این صنعت را تثبیت و موفقیتش را تضمین کند.
مایکروسافت آژور در عین کسب موفقیت قابل توجه در سال ۲۰۱۶، چاره کار برای استمرار موفقیت خود را در استقبال از تکنولوژیهای اوپن سورس دید.
اوراکل نیز با خریداری نتسویت (NetSuite)، جایگاه خود به عنوان یک بازیگر موفق و کهنهکار در این عرصه را کماکان حفظ کرد.
اپل: اسیر مسلک خویش
نمیتوان نگاهی به حال و هوای دنیای تک انداخت و به اپل اشارهای نکرد. این کمپانی در سال ۲۰۱۶ نیز پردرآمدترین شرکت تکنولوژی بود.
اما به اعتقاد بسیاری از ناظران، در مصاف با رقبایش که مدام در حال قدرت گرفتن بیشتر در بازار هستند، نشانههای اندکی از خود بروز داد که نشان دهد در درازمدت امکان رقابت با آنان را دارد.
اپل بارها هدف این اتهام قرار گرفت که استراتژی متمرکزی برای پیشبرد برنامههایش ندارد.
میتوان نشانههای زیادی از افول اپل در سال گذشته را مشاهده کرد:
سرویس آیکلاود اپل، در مقایسه با گوگل، مایکروسافت و آمازون یک سر و گردن عقبتر است.
لپتاپهای جدیدش صدای اعتراض مشتریان حرفهای (پاور یوزر) این کامپیوترها را درآورد. از دید آنان، عدم گنجاندن پردازندههای گرافیکی انویدیا در چند سری اخیر مکبوک - ظاهراً به قصد کممصرفتر کردن لپتاپ - ارتقاء به این مدلهای جدید را فاقد توجیه میکند.
آیپدپرو نیز محصولی بود که استقبال چندانی از آن نشد، چون کمتر کسی میتوانست کاربرد عمدهای را برایش تصور کند.
بزرگترین توفیق این کمپانی در سال ۲۰۱۶، فروش موفق ای فون ۷ بود که از حد مورد انتظار اپل نیز فراتر رفت. البته نباید فراموش کرد که بخش قابل توجهی از این موفقیت چشمگیر، به واسطه شکست فاجعهبار رقیب این گوشی، گالاکسی نوت ۷ بود که ناخواسته به فروش آیفون جدید شتاب بخشید.
ولی با وجود موفقیت ای فون ۷، در سال ۲۰۱۶ از شتاب کلی فروش گوشیهای آیفون کاسته شد.
با توجه به اینکه حدود ۷۰درصد درآمد اپل از محل فروش آیفونهایش تامین میشود، واضح است که ادامه این روال در سالهای آتی میتواند این شرکت را به مشکلات عظیمی دچار کند.
آیا PC مرده است؟ خیر!
یکی از نظراتی که در چند سال اخیر مدام از طرف بسیاری از ناظران مطرح میشد، این بود که مفهومی به نام PC که از سه دهه از عمر آن میگذرد، در فرمهای مختلفش (دسکتاپ و لپتاپ) به پایان راه خود رسیده است و در نهایت با اسمارتفون و تبلت جایگزین خواهد شد.
اما سال ۲۰۱۶، نقطه عطفی برای صنعت PC بود و نشان داد که آن ادعاها چندان هم قرین به واقعیت نیست:
مایکروسافت با ارائه سرفس پرو، سرفس بوک و سرفس استودیو شیوه تازهای از نگاه به مفهوم PC را به جهان عرضه کرد.
اپل با افزودن "تاچبار" به مکبوکهای جدیدش پتانسیل جدیدی خلق کرد تا به سهم خود در شیوه تعامل بین یک PC و کاربرش، تحول ایجاد کند.
دیگر تولیدکنندگان - از جمله اچپی و لنوو - با معرفی چندین لپتاپ و "تو این وان" (Two In One) باعث شدند که بازار PC از خمودگی چندسالهاش خارج شود.
البته، تحولات مثبتی که صنعت ساخت PC در سال ۲۰۱۶ تجربه کرد، به معنای آن نیست که این صنعت مجدداً به روزهای اوجش در سالیان گذشته باز خواهد گشت.
آنچه مسلم است، این است که با وجود قابلیتهای فعلی گوشیهای امروزی، استفاده از یک PC (چه ویندوز، چه مک و چه لینوکس) در محیط خانه همچون سابق ضرورتی ندارد.
آنچه که تداوم حیات PC به عنوان یک پلتفرم را حفظ خواهد کرد، مشتریان تجاریاش هستند که نیاز به تایپ، نوشتن و طراحی کردن دارند.
در نتیجه، تغییری که سال ۲۰۱۶ در این صنعت به وجود آورد، کاهش کمی عرضه PCها به بازار، افزایش کیفی و بالطبع قیمت آنها بود.