تب و تاب کریسمس در تهران
+65
رأی دهید
-10
جشن کریسمس یا توجه به نشانه ها و نمادهای آن تنها به مسیحیان ایران محدود نشود. حتی مسلمانان ساکن ایران هم همزمان با این روزها، درخت کاج شان را تزیین می کنند و به کودکان شان هدیه می دهند. ایران وایر , ماهرخ غلامحسین پور
رفته بود خیابان میرزای شیرازی، یک ستاره بزرگ طلایی خریده و چند تا توپ قرمز، از هفته پیش هم سفارش داده بود یک سرو نقره ای سوزنی از جنگل هیرکانی حاشیه خزر برایش بیاورند.
مریم امسال مثل سال های قبل قصد دارد همراه با برخی دوستان مسیحی اش، کریسمس را جشن بگیرد. سال پیش از بازارچه کریسمس خیابان میرزای شیرازی یک درخت سوزنی یک متری چینی خریده بود هشتاد و پنج هزار تومان اما دیگر از درخت های بی کیفیت برگ سوزنی چینی که برگ هایش تا آخر تعطیلات سرریز می شد زیر تنه لاغرش و تا سال بعد هیچ کدام از برگ های کاجی شکلش باقی نمی ماند، خسته شده است.
با این حال امسال ویترین مغازه ها برایش جالب بوده اند: «پر بودند از «پاپانوئل» های رنگارنگ ، «سنتا کلوس» های لباس قرمز ریش سفید و مهربان، زیورآلات و فرشته هایی با بال های طلایی و روبان های رنگی و کاکتوس های قرمزرنگ گلدانی.»
هیچ کدام از این محصولات، ساخت تولیدی های داخلی نیستند. همه ریسه ها، درخت های مصنوعی، فرشته های بال رنگی، گوی های اکلیلی و ستاره های طلقی و پلاستیکی بازار، از کشور چین سرریز شده اند اینجا.
کوچک ترین درخت کریسمس سوزنی شکل از جنس «پلی وینیل کلراید» و پلاستیک مصنوعی ساخت چین بین هشتاد و پنج هزار تومان و بزرگترینشان تا 900 هزار تومان قیمت دارد. گوی های مصنوعی در بسته های شش تایی و دوازده تایی و بیست و چهارتایی از سی هزار تومان تا هشتادهزار تومان، ریسه های رنگی هر متر مربع سی هزار تومان و صورتک های تزئینی، آدم برفی ها، شمایل ها، کالسکه ها و گوزن ها هر کدام دستکم 25 هزار تومان قیمت دارند.
کریسمس در ایران با مراسمی که در سایر کشورها برگزار می شود در نوع مراسم و زمان برگزاری، تفاوت هایی دارد.
مسیحیان جهان در مورد تاریخ تولد مسیح اختلاف نظر دارند. ارامنه ایران بر خلاف بسیاری کشورها، به جای روز بیست و پنجم دسامبر، روز هفتم ژآنویه را به عنوان میلاد مسیح به رسمت شناخته و جشن می گیرند. این تاریخ توسط برخی مسیحیان ارتدوکس هم به عنوان مبدا و تولد مسیح به رسمیت شناخته می شود که این روز با روز بیست و پنجم دسامبر در تقویم جولیان، به نوعی همزمانی دارد.
جشن کریسمس یا توجه به نشانه ها و نمادهای آن تنها به مسیحیان ایران محدود نشود. حتی مسلمانان ساکن ایران هم همزمان با این روزها، درخت کاج شان را تزیین می کنند و به کودکان شان هدیه می دهند.
«حمید نیاکی»، ساکن تهران می گوید برخی افراد هیچ اطلاعی از تاریخچه و خواستگاه کریسمس ندارند و فقط برای حفظ «کلاس» و «کم نیاوردن» از دیگران، تقلید می کنند: « نه اینکه مخالف باشم. به نظرم جشن و سرور خوب است. اما مشکل اینجاست که ما ایرانی ها هر کاری در پیش می گیریم در آن زیاده روی می کنیم. برپایی جشن کریسمس خوب است اگر واقعا فرهنگ و خواستگاهش را بدانیم.»
«رحیم پناهی» دانش آموخته رشته جامعه شناسی و ساکن ایران است: «به نظر من چندان این تقلید جالب نیست. چون ربطی به فرهنگ ما ندارد و یک جور وانمود کردن و جنگولک بازی بی مورد است. خیلی ها هیچ در مورد کریسمس و فرهنگ آن نمی دانند. اصلا جشن نمی گیرند ولی در طول چند سال اخیر به خاطر چشم هم چشمی و کم نیاوردن است که یک درخت هم تزیین می کنند وسط خانه شان.»
جمال ریحانی ، دانشجوی رشته علوم سیاسی هم یکی از کسانی است که جشن کریسمس را از مظاهر غرب گرایی می داند. او هیچ وقت میلی برای شرکت در این مراسم از خودش نشان نداده است.
علیرغم این دیدگاه، عده بیشتری این جشن مذهبی را دوست دارند. این روزها ساکنان تهران در برخی پاساژها و مراکز خرید درختان بزرگ تزیین شده می بینند. در محله های ارمنی نشینی همچون «زرکش»، «شیرمرد» یا «مدائن» که ساکنان مسیحی بیشتری دارد نیز نشانه های کریسمس و شور و نشاط این جشن به چشم می خورد.
مراسم کریسمس از روز بیست و پنجم دسامبر ، روز تولد مسیح شروع شده و در برخی نقاط جهان تا روز ششم ژآنویه که به جشن خاج شویان شهرت دارد یا تا روز هفتم ژآنویه که به روایت ارامنه ایران، روز تولد عیسی مسیح است، ادامه پیدا می کند.
«صفورا » نویسنده و داستان نویس از فراوانی مظاهر کریسمس در طول چند سال گذشته می گوید: « سال گذشته در گوشه و کنار خیابان های شمال تهران از منطقه گیشا تا شمال تهران شاهد درختان چراغانی شده در پاساژ ها و مجتمع های تجاری بزرگ بودیم.»
او می گوید در دنیای پرتنش امروز داشتن یک بهانه برای چراغانی شهر یا ایجاد دلخوشی شادی آفرین است.
صفورا معتقد است نباید نسبت به این جشن موضع گیری منفی کرد، چون برگزاری آن فقط یک جشن و بهانه برای شادمانی است: «به نظرم به دور از هر تعصبی می توانیم از این جشن ها لذت ببریم ولو اینکه به ملیت و مذهب ما مرتبط نباشد. راستش من همان قدر که از نوروز به وجد می آیم از کریسمس هم به وجد می آیم و خوشحالم که به تدریج، نشانه های کریسمس از پشت ویترین مغازه ها دارد به دنیای بیرون راه پیدا می کند.»
برگزاری جشن کریسمس در ایران گاهی ممکن است به عاقبت خوبی نینجامد. نسیم می گوید مسیحی نیست اما هر ساله در جشن کریسمس دوستانش شرکت می کند. جشن هایی که زیر زمینی و همراه با سرو مشروبات الکی برگزار می شوند و گاهی به دستگیری و بازداشت و انتقال به کلانتری منتهی می شود.
ملیحه هیچ وقت مستقلا در پی برگزاری جشن کریسمس نبوده، اما چون شوهردختردایی مادرش یک مسیحی معتقد است، تمام خانواده او که مسلمان هستند در خانه عضو مسیحی جمع شده و جشن و پایکوبی برگزار می کنند.
ایرانیان ساکن آمریکا غالبا به برگزاری جشن کریسمس اقبال نشان می دهند. خصوصا خانواده هایی که فرزندانشان در مدارس آمریکایی تحصیل می کنند یا بیرون از ایران به دنیا آمده اند، بی میل به برگزاری این مراسم نیستند وتلاش می کنند در کنار مراسم نوروز و آیین های ملی، مظاهر جشن کریسمس را هم مراعات کنند.
«رضیه نوشدار» می گوید از چند ماه پیش از کودک چهارساله اش درخواست کرده که مودب باشد چون قرار است پاپانوئل شب سال نو برایش هدیه بیاورد. او برای اجرای تعهدش یک دختر کریسمس خریده و بقیه مراسم این شب نیز بعد از خرید این دختر، خود به خود در حال اجرا شدن هستند: «من درختم را بنا کرده ام، یک عالمه تزئینات هم به شاخه هایش آویزان کرده ام. طبعا جوراب هم خریده ام. سال گذشته شب کریسمس خانه دوست آمریکایی ام بودیم و من دیدم که او و دخترش قبل از خواب یک ظرف شیر و یک عدد بیسکویت شکلاتی و یک هویج زیر درخت گذاشتند و گفتند هویج را برای گوزن خسته پاپانوئل و شیر را هم برای سنتاکلوس می گذارند چون او از راه دور و از دودکش های زیادی گذشته تا به خانه آنها رسیده و خسته و گرسنه است. نیمه شب والدین، آن ظرف شیر و بیسکویت شکلاتی را برمی دارند و به جای آن یک هدیه مناسب برای کودک می گذارند.»
آیا ایرانیان ساکن آمریکا درک درستی از جشن کریسمس دارند؟ یا این که یک مسلمان می تواند به جشن مذهبی یک مکتب و دین متفاوت باورمند باشد؟ در این مورد پاسخ روشنی وجود ندارد. عده ای به کثرت گرایی و خداباوری در مسائل مذهبی معتقدند و جشن کریسمس را هم مانند سایر مراسم مذهبی، قابل توجه و تقدیر می دانند و عده دیگری بر خلاف دیدگاهی که با تساهل به این جشن به عنوان یکی از بهانه های شادمانی نگاه می کند، آن را نماد باور دیگری می دانند که ربطی به دایره فرهنگی و اعتقادی آنها ندارد.
«راحله» می گوید مراسمی که ایرانیان ساکن آمریکا به بهانه کریسمس اجرا می کنند، فقط کاریکاتور مراسم واقعی مردم این مرز و بوم است: « ما بخش های زیادی از این مراسم را اجرا نمی کنیم. مثلا ما هیچ اطلاعی از مراسم روز بیست و ششم یا مراسم «باکسینگ» نداریم که در این روز کارفرماها به کارمندان شان هدیه می دهند یا اینکه من به ندرت دیده ام دوستانم از آبنبات های نعنایی عصایی شکلی که به شکل سفید با راه راه قرمز در کلیساها برای ساکت نگه داشتن کودکان داده می شود، بهره ببرند.»
مراسم کریسمس از روز بیست و پنجم دسامبر ، روز تولد مسیح شروع شده و در برخی نقاط جهان تا روز ششم ژآنویه که به جشن خاج شویان شهرت دارد یا تا روز هفتم ژآنویه که به روایت ارامنه ایران، روز تولد عیسی مسیح است، ادامه پیدا می کند.
مریم امسال مثل سال های قبل قصد دارد همراه با برخی دوستان مسیحی اش، کریسمس را جشن بگیرد. سال پیش از بازارچه کریسمس خیابان میرزای شیرازی یک درخت سوزنی یک متری چینی خریده بود هشتاد و پنج هزار تومان اما دیگر از درخت های بی کیفیت برگ سوزنی چینی که برگ هایش تا آخر تعطیلات سرریز می شد زیر تنه لاغرش و تا سال بعد هیچ کدام از برگ های کاجی شکلش باقی نمی ماند، خسته شده است.
با این حال امسال ویترین مغازه ها برایش جالب بوده اند: «پر بودند از «پاپانوئل» های رنگارنگ ، «سنتا کلوس» های لباس قرمز ریش سفید و مهربان، زیورآلات و فرشته هایی با بال های طلایی و روبان های رنگی و کاکتوس های قرمزرنگ گلدانی.»
هیچ کدام از این محصولات، ساخت تولیدی های داخلی نیستند. همه ریسه ها، درخت های مصنوعی، فرشته های بال رنگی، گوی های اکلیلی و ستاره های طلقی و پلاستیکی بازار، از کشور چین سرریز شده اند اینجا.
کوچک ترین درخت کریسمس سوزنی شکل از جنس «پلی وینیل کلراید» و پلاستیک مصنوعی ساخت چین بین هشتاد و پنج هزار تومان و بزرگترینشان تا 900 هزار تومان قیمت دارد. گوی های مصنوعی در بسته های شش تایی و دوازده تایی و بیست و چهارتایی از سی هزار تومان تا هشتادهزار تومان، ریسه های رنگی هر متر مربع سی هزار تومان و صورتک های تزئینی، آدم برفی ها، شمایل ها، کالسکه ها و گوزن ها هر کدام دستکم 25 هزار تومان قیمت دارند.
کریسمس در ایران با مراسمی که در سایر کشورها برگزار می شود در نوع مراسم و زمان برگزاری، تفاوت هایی دارد.
مسیحیان جهان در مورد تاریخ تولد مسیح اختلاف نظر دارند. ارامنه ایران بر خلاف بسیاری کشورها، به جای روز بیست و پنجم دسامبر، روز هفتم ژآنویه را به عنوان میلاد مسیح به رسمت شناخته و جشن می گیرند. این تاریخ توسط برخی مسیحیان ارتدوکس هم به عنوان مبدا و تولد مسیح به رسمیت شناخته می شود که این روز با روز بیست و پنجم دسامبر در تقویم جولیان، به نوعی همزمانی دارد.
جشن کریسمس یا توجه به نشانه ها و نمادهای آن تنها به مسیحیان ایران محدود نشود. حتی مسلمانان ساکن ایران هم همزمان با این روزها، درخت کاج شان را تزیین می کنند و به کودکان شان هدیه می دهند.
«حمید نیاکی»، ساکن تهران می گوید برخی افراد هیچ اطلاعی از تاریخچه و خواستگاه کریسمس ندارند و فقط برای حفظ «کلاس» و «کم نیاوردن» از دیگران، تقلید می کنند: « نه اینکه مخالف باشم. به نظرم جشن و سرور خوب است. اما مشکل اینجاست که ما ایرانی ها هر کاری در پیش می گیریم در آن زیاده روی می کنیم. برپایی جشن کریسمس خوب است اگر واقعا فرهنگ و خواستگاهش را بدانیم.»
«رحیم پناهی» دانش آموخته رشته جامعه شناسی و ساکن ایران است: «به نظر من چندان این تقلید جالب نیست. چون ربطی به فرهنگ ما ندارد و یک جور وانمود کردن و جنگولک بازی بی مورد است. خیلی ها هیچ در مورد کریسمس و فرهنگ آن نمی دانند. اصلا جشن نمی گیرند ولی در طول چند سال اخیر به خاطر چشم هم چشمی و کم نیاوردن است که یک درخت هم تزیین می کنند وسط خانه شان.»
جمال ریحانی ، دانشجوی رشته علوم سیاسی هم یکی از کسانی است که جشن کریسمس را از مظاهر غرب گرایی می داند. او هیچ وقت میلی برای شرکت در این مراسم از خودش نشان نداده است.
علیرغم این دیدگاه، عده بیشتری این جشن مذهبی را دوست دارند. این روزها ساکنان تهران در برخی پاساژها و مراکز خرید درختان بزرگ تزیین شده می بینند. در محله های ارمنی نشینی همچون «زرکش»، «شیرمرد» یا «مدائن» که ساکنان مسیحی بیشتری دارد نیز نشانه های کریسمس و شور و نشاط این جشن به چشم می خورد.
مراسم کریسمس از روز بیست و پنجم دسامبر ، روز تولد مسیح شروع شده و در برخی نقاط جهان تا روز ششم ژآنویه که به جشن خاج شویان شهرت دارد یا تا روز هفتم ژآنویه که به روایت ارامنه ایران، روز تولد عیسی مسیح است، ادامه پیدا می کند.«صفورا » نویسنده و داستان نویس از فراوانی مظاهر کریسمس در طول چند سال گذشته می گوید: « سال گذشته در گوشه و کنار خیابان های شمال تهران از منطقه گیشا تا شمال تهران شاهد درختان چراغانی شده در پاساژ ها و مجتمع های تجاری بزرگ بودیم.»
او می گوید در دنیای پرتنش امروز داشتن یک بهانه برای چراغانی شهر یا ایجاد دلخوشی شادی آفرین است.
صفورا معتقد است نباید نسبت به این جشن موضع گیری منفی کرد، چون برگزاری آن فقط یک جشن و بهانه برای شادمانی است: «به نظرم به دور از هر تعصبی می توانیم از این جشن ها لذت ببریم ولو اینکه به ملیت و مذهب ما مرتبط نباشد. راستش من همان قدر که از نوروز به وجد می آیم از کریسمس هم به وجد می آیم و خوشحالم که به تدریج، نشانه های کریسمس از پشت ویترین مغازه ها دارد به دنیای بیرون راه پیدا می کند.»
برگزاری جشن کریسمس در ایران گاهی ممکن است به عاقبت خوبی نینجامد. نسیم می گوید مسیحی نیست اما هر ساله در جشن کریسمس دوستانش شرکت می کند. جشن هایی که زیر زمینی و همراه با سرو مشروبات الکی برگزار می شوند و گاهی به دستگیری و بازداشت و انتقال به کلانتری منتهی می شود.
ملیحه هیچ وقت مستقلا در پی برگزاری جشن کریسمس نبوده، اما چون شوهردختردایی مادرش یک مسیحی معتقد است، تمام خانواده او که مسلمان هستند در خانه عضو مسیحی جمع شده و جشن و پایکوبی برگزار می کنند.
ایرانیان ساکن آمریکا غالبا به برگزاری جشن کریسمس اقبال نشان می دهند. خصوصا خانواده هایی که فرزندانشان در مدارس آمریکایی تحصیل می کنند یا بیرون از ایران به دنیا آمده اند، بی میل به برگزاری این مراسم نیستند وتلاش می کنند در کنار مراسم نوروز و آیین های ملی، مظاهر جشن کریسمس را هم مراعات کنند.
«رضیه نوشدار» می گوید از چند ماه پیش از کودک چهارساله اش درخواست کرده که مودب باشد چون قرار است پاپانوئل شب سال نو برایش هدیه بیاورد. او برای اجرای تعهدش یک دختر کریسمس خریده و بقیه مراسم این شب نیز بعد از خرید این دختر، خود به خود در حال اجرا شدن هستند: «من درختم را بنا کرده ام، یک عالمه تزئینات هم به شاخه هایش آویزان کرده ام. طبعا جوراب هم خریده ام. سال گذشته شب کریسمس خانه دوست آمریکایی ام بودیم و من دیدم که او و دخترش قبل از خواب یک ظرف شیر و یک عدد بیسکویت شکلاتی و یک هویج زیر درخت گذاشتند و گفتند هویج را برای گوزن خسته پاپانوئل و شیر را هم برای سنتاکلوس می گذارند چون او از راه دور و از دودکش های زیادی گذشته تا به خانه آنها رسیده و خسته و گرسنه است. نیمه شب والدین، آن ظرف شیر و بیسکویت شکلاتی را برمی دارند و به جای آن یک هدیه مناسب برای کودک می گذارند.»
آیا ایرانیان ساکن آمریکا درک درستی از جشن کریسمس دارند؟ یا این که یک مسلمان می تواند به جشن مذهبی یک مکتب و دین متفاوت باورمند باشد؟ در این مورد پاسخ روشنی وجود ندارد. عده ای به کثرت گرایی و خداباوری در مسائل مذهبی معتقدند و جشن کریسمس را هم مانند سایر مراسم مذهبی، قابل توجه و تقدیر می دانند و عده دیگری بر خلاف دیدگاهی که با تساهل به این جشن به عنوان یکی از بهانه های شادمانی نگاه می کند، آن را نماد باور دیگری می دانند که ربطی به دایره فرهنگی و اعتقادی آنها ندارد.
«راحله» می گوید مراسمی که ایرانیان ساکن آمریکا به بهانه کریسمس اجرا می کنند، فقط کاریکاتور مراسم واقعی مردم این مرز و بوم است: « ما بخش های زیادی از این مراسم را اجرا نمی کنیم. مثلا ما هیچ اطلاعی از مراسم روز بیست و ششم یا مراسم «باکسینگ» نداریم که در این روز کارفرماها به کارمندان شان هدیه می دهند یا اینکه من به ندرت دیده ام دوستانم از آبنبات های نعنایی عصایی شکلی که به شکل سفید با راه راه قرمز در کلیساها برای ساکت نگه داشتن کودکان داده می شود، بهره ببرند.»
مراسم کریسمس از روز بیست و پنجم دسامبر ، روز تولد مسیح شروع شده و در برخی نقاط جهان تا روز ششم ژآنویه که به جشن خاج شویان شهرت دارد یا تا روز هفتم ژآنویه که به روایت ارامنه ایران، روز تولد عیسی مسیح است، ادامه پیدا می کند.
۶۴
zarduscht - فرانکفورت، آلمان
ما که جشنی نگرفتیم ماندیم با یلدا و نوروز خود. ولی وگر قرار است بین این و عید قربان انتخاب کنم گویم این. آخر این هم شد جشن که یک خرفت نادان به پیغمبر خود گوید اگر من را دوست داری سر بچه خود را ببر. دست آخر هم گوید شوخی کردم حالا سر یک گسوند ببر تا ببینیم بعداً چه می‌‌شود. بعد که به یکی دیگر گفت بخوان گفت نمی‌‌توانم بی سوادم . هیچ اولین دستور که آنهم تو زرد در آمد. اینقدر این خدای عرب خود دوست و متکبر است که نگو .روزی ۵ بار خم و راست شویم. تو بزرگترین هستی تو قوی‌ترین . تو بالا‌ترین . بچه پرو
6
20
سه شنبه ۷ دی ۱۳۹۵ - ۲۰:۰۳