خبرگزاری ایرانشهر - منطقه مشهور بورلیهیلز در باختر کلانشهر لسآنجلس میزبان باغها و عمارتهای اشرافی زیادی است که برخی از آنان به واسطه ساکنین معروفشان، شهرت افسانهای یافتهاند؛ اما ایرانیان ساکن بورلیهیلز نیز با ساخت ساختمانهای قصر مانند، افسانه کاخهای ایرانی بورلیهیلز را رقم زدهاند.
اما نخستین کاخ ایرانی بورلیهیلز از آن کیست؟
این سوالی است که «شایا طایفه مهاجر» از وبسایت Curbed LA به دنبال آن رفته است:
خانم «پوراندخت بناییان» میگوید او و همسرش پرویز، اولین کاخ پارسی بورلیهیلز را ساختهاند.
در سال 1989 خانواده ایرانی آمریکایی پوراندخت و پرویز پس از ده سال زندگی سخت در آمریکا به عمارتی زیبا و مجلل به رنگ زرد با شکلی چهارگوش و دو ستون اصلی در ایوان و تندیسهای سر شیر در مدخل ورودی آن، نقل مکان میکنند که در قطعه زمین بزرگی در بالای «کلدواتر کنیون» واقع شده است. آنها حتی در انتخاب و طراحی جزییات این بنای منحصربه فرد که بعدها با سازههای مشابه در همسایگیشان محاصره میشود، نقش داشتهاند. خانم بناییان و همسرش، چهار فرزندشان را در این کاخ ایرانی که در انتهای کوچهای بنبست مشرف به جنوب بلوار «سانست» قرار دارد، بزرگ کردهاند. خانم پوراندخت بناییان میگوید برخلاف اکثر ایرانیان ثروتمند که پول کافی برای خرید خانه در منطقه بورلیهیلز در دهه 1980 داشتند، آنها بودجه کمی در دست داشتند و هر خانهای که میدیدند، نامناسب بود بنابراین تصمیم گرفتند تا با قرض مبلغ دویستهزار دلار از اعضای خانواده برای خرید زمین و گرفتن وام مسکن از بانک، خود به ساخت خانه اقدام کنند. پرویز همسر خانم بناییان سالها پیش از مهاجرت به آمریکا، مهندس عمران و ناظر ساخت و ساز ساختمانهای نیروی هوایی ارتش در ایران بود.
طراحی ستونهای عمارت به افتخار پوراندخت، ملکه امپراتوری ساسانی (دختر خسرو پرویز) که در سال 630 پیش از میلاد بر سرزمین ایران حکومت میکرد، به شکل ستونهای قصر شاهزاده پوراندخت ساخته شده است. خانم بناییان به میراث فرهنگی نیاکان خود به ویژه کوروش بزرگ ارادت خاصی دارد و میگوید با ساخت این ستونها خاطرات شاهنشاهان پارس زنده نگه داشته میشود و به همه نشان خواهد داد که ایرانیان فقط اسب و شتر سوار نبودهاند بلکه از تاریخ و فرهنگ بسیار والایی بهرهمند بودهاند. کوروش بزرگ نخستین حکمرانی بود که بردهداری را لغو و کار کارگران بدون دستمزد را ممنوع اعلام کرد و زنان باردار را از کار کردن بر حذر داشت. از دید خانم بناییان این موضوعات ستون فقرات میراث فرهنگی ایرانیان و دستاورد حقوق بشری بزرگترین امپراتوری جهان است.
افسانه کاخهای ایرانی
پس از ساخت نخستین کاخ ایرانی در بورلیهیلز، بسیاری از ایرانیان مقیم این منطقه به این سبک معماری علاقمند شدند و خانههای خود را به این شکل ساختند و حتی پیروی از این متد در همه کالیفرنیای جنوبی همهگیر شد اما در سال 2004 مقامات شهری با تصمیمی عجیب و در عین حال بحثبرانگیز، با نامناسب دانستن این نوع معماری یعنی ساختمانهای چهارگوش با دو ستون در جلو که سمبل کاخهای پارسی شمرده میشد، طراحی و اجرای این سبک ساختمانسازی را در سراسر لسآنجلس کانتی (و بالطبع بورلیهیلز) ممنوع اعلام کردند.
دلیل این تصمیم، جلوگیری از روندهای درحال ظهور در تغییر بافت معماری سنتی غالب و کاراکتر محلهها و تاثیر نامطلوب این نوع از سازهها بر کیفیت زندگی ساکنین این خانهها اعلام شد. به این ترتیب کاخهای ایرانی ساخته شده به افسانهها پیوستند.
پادشاه کاخهای ایرانی
«حمید عمرانی» مهندس معماری که آوازهاش برای ساخت کاخهای پارسی بورلیهیلز است، متولد تهران و فارغالتحصیل رشته مهندسی آرشیتکت از دانشگاه تهران است. آقای عمرانی در سال 1980 و پس از انقلاب اسلامی در ایران به ایالات متحده مهاجرت کرد و از سال 1982 کار ساخت و ساز در بورلیهیلز را آغاز کرد. به گفته مهندس عمرانی هنگامیکه او برای نخستین بار معماری ساختمانهای منطقه بورلی هیلز را مشاهده کرد، به هیچوجه تحت تاثیر قرار نگرفت و معتقد بود که خانههای مجلل ایرانی در منطقه جردن تهران (که او برای یک دهه در آنجا فعالیت میکرد) به مراتب از نظر کیفیت ساخت، مواد به کار گرفته شده و شکل معماری برتر هستند.
از نظر آقای مهندس برای یکی از مشهورترین محلههای اشراف نشین دنیا در کلانشهری مانند لسآنجلس، نوع معماری موجود مناسب نبود و دیگر اینکه او اعتقادی به ساخت عمارتهای چوبی نداشت و میخواست مانند سازههای ایرانی از گچ و سنگ تراشیده استفاده کند.
در اوایل دهه هشتاد، مهندس عمرانی اولین پروژه خود را که عمارت Seven-Story در دامنه تپهای در املاک تروسدیل بود، با مواد اصلی فولاد و شیشه ساخت. این کاخ ایرانی با چشماندازی رویایی مشرف به منظره کلانشهر لسآنجلس بود.
حمید عمرانی میگوید، آنچه برایش از پول بیشتر اهمیت داشت ارایه کاری منحصربفرد در سراسر ایالات متحده بود. خیلی زود اهالی ثروتمند بورلیهیلز مجذوب هنر مهندسی آقای عمرانی شدند و تقاضا برای ساخت کاخهای پارسی بالا گرفت. در سال 2004 هنگامیکه قانون ممنوعیت ساخت و ساز کاخهای ایرانی در بورلیهیلز و پس از آن در کل کالیفرنیای جنوبی اجرا شد، مهندس عمرانی پادشاه کاخهای پارسی، بیش از 200 پروژه از این نوع را ساخته بود.
او از عملکرد خود در اینباره با افتخار یاد میکند و زمانی در پاسخ به «جاش مانکیهویچ» مجری تلویزیون NBC که به آقای عمرانی گفته بود چرا باعث خرابی تاریخ بورلیهیلز شده است، گفت:
«در این شهر (بورلیهیلز) بنای 25 ساله تاریخی و قدیمی است در صورتیکه در کشور من ساختمان 25 قرنه، تاریخی به شمار میآید!»