در دنیای مدرن امروز همه به برطرف کردن فوریِ نیازهای اولیه خود معتاد شدهاند. در این میان، خوراکهای سرپایی و به قول معروف “تهبندی کردن” بسیار رایج شده است.
“تغذیه بدون برنامهریزی” را میتوان خوردن غذا بدون توجه به زمان و میزان مصرف تعریف کرد. این نوع غذا خوردن ارتباط نزدیکی با خوردن از روی بیکاری و یا خوردن بهمنظور گذران وقت دارد. شباهت میان این دو مورد در این است که ما همیشه نسبت به حجم غذایی که میخوریم هشیار و آگاه نیستیم.
چرا این کار را میکنیم؟
ذهن ما در ابتداییترین سطح به دنبال یکچیز است: زنده ماندن. حتی اگر بلافاصله به انرژی نیاز نداشته باشیم، وقتی غذا در دسترس باشد آن را میخوریم و انرژی آن را بهعنوان چربی در بدن ذخیره میکنیم.
چگونه عادتهای غذایی برنامهریزی نشده را کنترل کنیم؟
باید بر روی خوردن آگاهانه تمرکز کنیم. زمانی که با حواسپرتی غذا میخوریم، بدون شک در دام پرخوری میافتیم. مثلاً هنگام تماشای فیلم و تلویزیون ممکن است آنقدر درگیر داستان شویم که پیام سیری به مغز نرسد و وقتی به خودمان میآییم میفهمیم که مقدار زیادی پاپکورن خوردهایم.
خوشبختانه راههایی برای مبارزه با این مشکل رایج وجود دارد:
۱ بر روی حس خوبِ غذا خوردن تمرکز کنید از غذا خوردن جلوی تلویزیون خودداری کرده و بر روی آنچه میخورید تمرکز کنید. غذایتان را آرام بجوید. بر روی مزه غذا و حسی که به شما میدهد تمرکز کنید. خواهید فهمید که این روش کمک میکند آهستهتر غذا بخورید؛ درنتیجه زمانی که سیر شدید بهراحتی قاشق و چنگال را کنار میگذارید و میگویید: “کافی است.”
۲ از خوردن غذاهای فوری امتناع کنید روش دیگر حذف کردن غذاهای فوری است. اصلاً این نوع غذاها را خریداری نکنید تا در دسترس نباشند. با چیپس، بیسکوییت و این نوع خوراکیها خداحافظی کنید.
۳ استفاده از خطای دید برای کنترل میزان غذا ثابتشده که ظرف غذا بر میزان غذایی که میخوریم تأثیر دارد. بنابراین از بشقابهای کوچک استفاده کنید. میزان مشخصی از غذا در یک ظرف کوچک زیاد و در یک ظرف بزرگ، کم دیده میشود. بنابراین با ظرف کوچک حس میکنید غذای بیشتری خوردهاید.
۴ به بدن خود گوش کنید یکلحظه صبر کنید، نفس عمیقی بکشید و ببینید چه حسی دارید. آیا هنوز گرسنهاید؟ بر بدنتان و حسی که دارید تمرکز کنید. اگر حس کردید هنوز گرسنهاید، بازهم بخورید. هیچ اشکالی ندارد. اما یک دقیقه مکث و تأمل در میانه غذا برای کنترل پرخوری بسیار مؤثر است.