راه اندازی یک قرارگاه اقتصادی جدید توسط سپاه

سردار رمضان شریف، سخنگوی سپاه امروز خبر داد که با ابلاغ سردار محمدعلی جعفری، فرمانده سپاه «قرارگاه پیشرفت و آبادانی سپاه» در سپاه استان های سراسر کشور تشکیل می شود. دو روز پیش سردار علی پاشامحمدی، مسئول سازمان بسیج عشایری ایران اعلام کرده بود «به فرمان رهبری قرارگاهی تحت عنوان قرارگاه پیشرفت و آبادانی کشور را تشکیل دادیم.» عنوان این قرارگاه هم از ادبیات هم تحت تاثیر ادبیات آیت الله علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی است که از کلمه «پیشرفت» به جای «توسعه» استفاده می کند. کلمه «آبادانی» هم توسط رهبر جمهوری اسلامی استفاده می شود و می تواند جایگزین مناسبی برای کلمه «سازندگی»‌ باشد که یادآور عصر اکبر هاشمی رفسنجانی است.
 
«پیشرفت و آبادانی مناطق محروم کشور در ابعاد اشتغال زایی، فرهنگی و سلامت» از مهم ترین ماموریت های این قرارگاه اعلام شده است. سردار شریف همچنین اعلام کرده هدف از تشکیل این قرارگاه «تحقق تدابیر و فرامین» رهبر جمهوری اسلامی و عملیاتی کردن «تجارب ارزنده قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا» در جغرافیای استانی است. با این توضیحات احتمالا این قرارگاه به عنوان مدل یا بازوهای استانی قرارگاه خاتم الانبیا عمل خواهند کرد و بخشی از ماموریت های این قرارگاه در حوزه های محلی را بر عهده خواهند گرفت.
 
پیش از این رهبر جمهوری اسلامی به «ستاد اجرایی فرمان امام»، دستور تشکیل یک سازمان برای حل مشکلات مناطق محروم ایران را داده بود که این دستور منجر به تشکیل «بنیاد برکت» شد. می توان گفت تشکیل این قرارگاه نیز از همان الگو پیروی می کند. با توجه به گرفتاری های بالادستی قرارگاه خاتم الانبیا، تشکیلات و مدیران این نهاد تمایل یا وقت ندارند در پروژه های خیلی کوچک مثلا مربوط به روستاها مشارکت کنند و اکنون «قرارگاه پیشرفت و آبادانی» می تواند چنین ماموریتی را به ثمر برساند و یا با پیگیری همان الگو به یک قرارگاه استانی مشابه تبدیل شود. بنیاد برکت نیز در همین رویکرد به مدرسه سازی در برخی روستاها پرداخته ولی در کنار آنها به فعالیت های گسترده اقتصادی نیز پرداخته و به یک غول بزرگ اقتصادی در برخی حوزه ها مانند داروسازی تبدیل شده است. می توان چنین وضعیتی را برای «قرارگاه پیشرفت و آبادانی سپاه» نیز تصور کرد. وجه دیگر کاربرد این قرارگاه سازماندهی برخی پروژه ای مقطعی سازمان های نزدیک به سپاه مانند سازمان بسیج دانشجویی است که پیش از این در قالب «اردوهای جهادی» در مناطق محروم دنبال می شد و اکنون می تواند با مشارکت یک نهاد، به صورت هدفمندتر و وسیع تر پیگیری شود.  
 
اما پیش از اعلام سخنگوی سپاه،‌ در رسانه ها خبرهایی درباره تشکیل این قرارگاه منتشر شده بود. به عنوان نمونه ۱۴ شهریور امسال «قرارگاه پیشرفت و آبادانی» در استان ایلام تشکیل جلسه داده است. در این جلسه گفته است بر اساس یک طرح ملی قرار است در ۱۰۰دهستان در کل کشور، طرح های توسعه ای انجام شود و سهمیه استان ایلام سه دهستان تعیین شده است. برای اجرای این طرح ها در ایلام ۴۲۰ میلیارد تومان بودجه در نظر گرفته است. طرح ها پایلوت هستند و در صورت موفقیت در دیگر روستاها اجرا می شوند. این طرح در همه استان ها چنین است و در مجموع به گفته سردار پاشامحمدی، سپاه «زیرساخت های هزار دهستان با کل روستاهایش» را مدنظر دارد.  
 
در همین زمینه یک طرح دیگر هم در دست اقدام است. قرار است در مناطق روستایی، شرکت های تعاونی تشکیل شود و به هر تعاونی برای شروع فعالیت ۲۰۰میلیون تومان وام با سود صفر درصد داده شود. به موازات این فعالیت ها، در طول سال های گذشته، سازمان بسیج با محوریت سردار محمدرضا نقدی نیز توجه ویژه به اقتصاد روستاها کرده است. اعلام طرح ملی «بسیج همگام با کشاورز» با مشارکت ۹ هزار پایگاه بسیج روستایی، اختصاص هزار میلیارد تومان برای حمایت از طرح های اقتصادی گروه های جهادی در مناطق محروم، طرح برندسازی محصولات اقتصادی در روستاها و شهرستان ها، طرح راه اندازی صنایع تبدیلی در روستاها و ... از جمله ایده هایی بوده که در این زمینه مطرح و پیگیری شده اند.
 
مشخص نیست چقدر از این ایده عملیاتی شده و با تشکیل قرارگاه های جدید،‌ سرنوشت طرح های سردار نقدی در روستاها به کجا می انجامد ولی تعدد برنامه ها نشان دهنده وجود یک برنامه گسترده در زمینه روستاها از سوی سپاه است. برنامه هایی که تاکنون به طور جدی از سوی سردار نقدی تبلیغ می شد و اکنون یک نهاد مبلغ دیگر یافته است.
 
در تشکیلات این قرارگاه، فعالیت «هسته های جهادی» در دهستان ها پیش بینی شده است. این هسته ها زیر نظر قرارگاه های استانی فعالیت می کنند و نهادهایی چون بسیج سازندگی هر استان،‌ مسئولان اقتصاد مقاومتی و فرهاندهان محلی سپاه نیز در جلسات بالادستی شرکت دارند، یک کابینه اقتصادی و شاید اتاق بازرگانی محلی موازی که سردار محمدرضا نقدی می تواند در صورت رفتن از بسیج، بهترین گزینه برای فرماندهی اش باشد،‌ اگر رقیبش نباشد.