ترشی کورک (Kavark) یا "کبر" مفید برای طحال و کبد

کورک (Kavark) یا کبر گیاهی مفید در درمان بیماری های طحال و کبد است که بیشتر به صورت ترشی استفاده می شود.
 
کبر درختچه ای است خاردار و پر شاخ و برگ که اکثرا بر روی زمین گسترده شده با برگ های باریک و به رنگ سبز روشن و گل آن چهار قسمتی به رنگ سفید و بسیار معطر که وسط آن مانند مو است. میوه اش را خیار کبر می نامند و تقریبا به شکل و اندازه بلوط است. رنگ میوه آن سبز رنگ با خطوط موازی سبز و یا زرد کمرنگ است و داخل میوه آن قرمز و پر از دانه های کوچک و لزج است.
این گیاه علی رغم ظاهر کوچکش ریشه بسیار محکم و طولانی با پوست ضخیم دارد که اغلب پس از خشک شدن از مغز چوبی آن جدا می شود. همچنین این گیاه ممکن است تا سی سال عمر کند.
مناطق رویش:

رویش این گیاه بیشتر در مناطق گرمسیر آسیا می باشد. در هندوستان می روید و در ایران نیز در دامنه های کم ارتفاع البرز، هرزویل، منطقه ای از طالقان، در شیراز و بلوچستان و شیراز و در اراضی لم یزرع و خرابه ها می روید. این گیاه به صورت خودرو در مناطق مختلف کشور و استان یزد دیده می شود.
کبر در نقاط مختلف خیار کبر، خیار شنگ یا هندوانه کوهی هم گفته می شود و در بعضی مناطق به اشتباه خیارچنبر و یا هندوانه ابوجهل خوانده می شود.
 
میوه این گیاه کمی تلخ است و برای رفع تلخی باید چند روز در آب نمک خیس بخورد و هر روز آب آن عوض شود، سپس برای تهیه ترشی آماده است، بهتر است ترشی آن با سرکه خانگی تهیه شود.
از سایر اجزای گیاه مخصوصاً ریشه و شکوفه های آن نیز استفاده درمانی می شود.
در حال حاضر ترشی شکوفه های آن در بازار با عنوان ترشی کاپاریس موجود است، ولی ترشی توصیه شده در منابع طب سنتی با استفاده از میوه های گیاه تهیه می شود و اثرات قابل توجهی در بیماری های کبدی دارد.
کبر برای درمان بواسیر و شستشوی روده ها بکار می رود و خاصیت ضد روماتیسمی دارد.
ریشه کبر؛ پاک کننده طحال
از نظر طب سنتی ایران طبیعت ریشه و پوست ریشه آن به درجه دوم گرم و خشک است و هر چه گیاه در منطقه خشک تر رشد یافته باشد گرمی و خشکی آن بیشتر شده و به درجه سوم می رسد و غنچه آن در درجه دوم گرم و خشک است.
ریشه کبر یکی از چهار عنصر موجود در ترکیب مشهور چهار اصول (چهار ریشه) است که عبارتند از ریشه کرفس، ریشه کبر، ریشه کاسنی، ریشه رازیانه که در اقسام بیماری های بلغمی و سوداوی کاربرد دارد.
ریشه کبر جزء گیاهانی است که خواص و کاربرد بسیار زیادی در درمان امراض دارد و از این رو حکما کاربردهای را برای آن در درمان انواع بیماری ها ذکر کرده اند.
بازکننده گرفتگی های طحال و کبد است و جزء بهترین داروهای برطرف کننده مشکلات سپرز (طحال) نام برده شده است. شیخ الرئیس بوعلی سینا می فرماید: سپرز را از ماده سودایی پاک کند و بعد از آن بهبود کامل حاصل شود. پرورده آن با سرکه و عسل دافع و خارج کننده سموم بدن و مدر سودا است.
ریشه کبر جهت بهبود فالج و برخی از امراض سیستم عصبی که ناشی از افزایش سردی و یا رطوبات است بسیار نافع است.
همچنین ترکیب آن با ادویه های معطر مانند سنبل الطیب، اسطوخودوس، اذخر و عسل تحلیل برنده و خارج کننده ترشحات لزج سینه است و چون قاطع بلغم است از این رو برای دردهای مفصلی و سیاتیک و نقرس چه به صورت خوراکی و چه ضماد آن نافع است.
 
ترشح ادرار و حیض را زیاد می کند و برای باز شدن خون قاعدگی در موارد قطع آن در زنان جوان موثر است و نیروی جنسی را افزایش می دهد.
برگ و پوست ریشه آن از بین برنده کلیه کرم های معده و روده می باشد و همچنین پودر پوست ریشه این گیاه و یا پودر برگ خشک شده آن برای خشک کردن زخم ها و جراحت های بدخیم موثر است.
میوه کبر از میوه این گیاه که به خیار کبر معروف است ترشی خوشمزه ای به دست می آید که اشتهاآور بوده و جهت رفع گرفتگی های کبد و طحال موثر است. مصرف این ترشی بیشتر در استان فارس و همدان مرسوم است.
میوه کال و نرسیده گیاه خاصیت ضد روماتیسمی دارد. که طول آن به 1 تا 2 سانتی متر می رسد برای تهیه ترشی بکار می رود. انواع بزرگتر آن که حداکثر چهار سانتی متر درازا دارد به شکل خام و به عنوان میوه مصرف می شود. دانه های آن به رنگ سیاه بوده و محتوی شکلی آن قرمز رنگ است و به همین دلیل به آن خاویار سبز نیز می گویند. پوست کبر

پوست این گیاه مزه ی تند و گس و اثر آرام کننده، معرق و نرم کننده دارد و در رفع سرفه و آرام کردن حملات آسم و دفع کرم کارساز بوده و در درمان دانه های پوستی سودمند است.
در طب سنتی هند از پوست کبر به عنوان تونیک، مدر، نرم کننده سینه، ضد کرم، قاعده آور و مسکن درد استفاده می شود و در موارد روماتیسم، فلج و طحال بزرگ شده و غده های توبرکولی تجویز می شود.
گل کبر

گل کبر گلی است که بیشتر از لحاظ دارویی مورد بررسی قرار گرفته حال آنکه گلی است بسیار معطر و به شدت خوشبوی که عطری لطیف به همراه اندکی تلخی دارد. باعث تعجب است که بوی این گل منطبق با مد عطرسازی روز دنیاست و با گران قیمت ترین عطرهای دنیا رقابت می کند و همان طور که قبلاً اشاره شد این گیاه در نواحی مختلف جغرافیایی ایران به خوبی رشد می کند و شاید سرمایه گذاری بر روی اسانس این گل بتواند سود سرشاری را وارد کشور نماید.
مضرات کبر
مصرف این گیاه برای گرم مزاجان مضر است، از این نظر باید با سکنجبین مصرف کنند. همچنین مضر مثانه است و مصلحش انیسون و اسطوخودوس است و مصرف زیاد آن برای کبد مضر است و مصلحش عسل است.