سارقانی که راه‌آهن را هدف دزدی‌های خود قرار می‌دهند
+16
رأی دهید
-0
شهروند: نه صدایی است، نه هیاهویی؛ تنها ممکن است، سوت ممتدی که نشان از نزدیک‌شدن قطار دارد، به گوش برسد. این‌جا روی ریل‌های آهنین قطار سارقانند که خودنمایی می‌کنند. پول به جیب می‌زنند و درآمد کسب می‌کنند. شاید عجیب به نظر بیاید، ولی این گروه از دزدان، ریل‌های قطار را هدف قرار داده و آن‌جا را به محلی برای اجرای نقشه‌های تبهکارانه خود تبدیل کرده‌اند. از شهر و آدم‌هایش دور شده‌اند و روی ریل‌های آهنین قطارها پول‌های چرب‌تری را به جیب می‌زنند. سراغی از جیب و کیف آدم‌ها نیست. سارقان درآمدهای خود را در میان آهن‌های فولادین ریل‌ها جست‌وجو می‌کنند. سنگ می‌دزدند، پیچ و مهره سرقت می‌کنند و گاهی هم به سراغ خود ریل‌ها می‌روند و آنها را بار می‌زنند و با خود می‌برند. پول بیشتری هم گیرشان می‌آید، ولی هرچه پول آنها بیشتر می‌شود، امنیت از بین می‌رود. سارقان سهم‌های میلیونی‌شان را تقسیم می‌کنند و جان انسان‌هاست که به خطر می‌افتد. قطارها بی‌خبر از نقص فنی‌های این ریل‌ها که طعمه سارقان شده‌اند، می‌آیند و گذر می‌کنند و مشخص نیست که ممکن است چه خطرهایی مسافران‌شان را تهدید کند. با دزدی‌هایشان نقص‌هایی ایجاد می‌کنند که ممکن است به فاجعه‌هایی وحشتناک بینجامد. ٢٦ اردیبهشت‌ماه امسال بود که مأموران انتظامی پلیس راه‌آهن شمال‌شرق با دستگیری سارقان دو تُن «بالاست» از وقوع حادثه‌ای هولناک برای قطارهای راه‌آهن تهران- مشهد جلوگیری کردند. با این سرقت خطر بزرگی پیش‌روی مسافران قطارهایی که از آن ریل رد می‌شدند، قرار گرفت. مأموران انتظامی ایستگاه «یاتری» به سمت ایستگاه گرمسار هنگام گشتزنی بودند که در تاریکی شب متوجه تردد یک تراکتور درحوالی راه‌آهن شدند. مأموران در بررسی دقیق موضوع، پس از توقف تراکتور و دو سرنشین آن، بالغ بر دو تن «بالادست» در تریلی آن کشف کردند. «بالاست» نوعی سنگ بسیار سخت و نسبتا بزرگ است که از ١٢ معدن در سطح کشور استخراج و پس از تبدیل به قطعات کوچک برای زیرسازی خطوط ریلی به کار می‌رود. سنگ‌ها بالاست وظیفه اصلی خنثی کردن فشار چند ١٠٠تنی ناوگان ریلی را برعهده دارند. برای همین سارقان دستگیرشده با سرقت زیرساخت اصلی خط ریلی، دست به کار خطرناکی زده بودند. نبود بالاست‌ها به هر دلیل ازجمله سرقت و یا سیل، خطرات زیادی را متوجه واگن‌ها خواهد کرد و احتمال واژگونی قطار بسیار زیاد می‌شود.سردار علیرضا اکبرشاهی، رئیس پلیس راه‌آهن کشور دراین‌باره گفت: «گاهی سرقت حتی یک پیچ از مجموعه راه‌آهن می‌تواند خطری بزرگ را رقم بزند و باعث خروج قطار از ریل شود، اما سارقان بی‌آن‌که بدانند با این دزدی‌هایشان چه عواقب خطرناکی را رقم می‌زنند، باز هم به چنین تبهکاری‌هایشان ادامه می‌دهند.»
سرقت‌های مشابه
دقیقا سال گذشته درهمچین روزی بود که ٦٠٠ پیچ و مهره از خط آهن گرگان سرقت شد و این دزدی باعث شُل‌شدن ریل شد. همین موضوع عاملی برای خروج قطار گرگان- اینچه برون از مسیر اصلی بود. این سرقت توسط افراد ناشناس به‌طوری انجام شد که درطول ١٢٥متر هیچ نگهدارنده ریلی وجود نداشت و عملا ریل به کلی رها بود. آن روز قطار سانحه‌دیده ایستگاه اینچه برون را با ٧٠ مسافر به مقصد گرگان ترک کرد و ساعت ١٥,٣٠ دقیقه در کیلومتر ٥٠٦ اینچه برون- تهران و نزدیکی روستای دوگنچی از خط خارج شد. از آن‌جا که پیش از این سانحه قطار در مسیر برعکس یعنی گرگان- اینچه برون، مسافران دیگری را منتقل کرده بود، به نظر می‌رسید در مدت زمان رفت تا برگشت قطار، افرادی اقدام به سرقت پیچ و مهره‌های نگهدارنده ریل کرده بودند. قطار آسیب‌دیده که ٦ چرخ آن از ریل خارج شد پس از ١٨١ روز غیر فعال بودن با ستایش فنی کارشناسان مورد بهره‌برداری مجدد قرار گرفت.
هشتم خردادماه سال ۹۲ هم ٩ سارق با ٣ کامیون ریل راه‌آهن را دزدیده بودند. اعضای این باند، هنگامی که داشتند این ریل‌ها را بارگیری می‌کردند، شناسایی و دستگیر شدند. با دریافت خبرهای مبنی بر فعالیت یک باند سرقت، حوالی ایستگاه‌های راه‌آهن در شهرستان‌های گرمسار و سمنان، پیگیری این موضوع در دستور کار مأموران پلیس راه‌آهن شمال‌شرق قرار گرفت. در تحقیقات مأموران مشخص شد، تعدادی سارق و مالخر با تشکیل باندی، قصد سرقت ادوات دپو شده در ایستگاه راه‌آهن لاهورد گرمسار را دارند. اکیپ‌های ویژه‌ای از مأموران پلیس راه‌آهن گرمسار و سمنان به محل اعزام شدند و درعملیاتی ضربتی و غافلگیرانه، هر ۹ عضو این باند سرقت را دستگیر کردند. سارقان ۱۲ تن آهن‌آلات ریلی را در ٣ کامیون، بارگیری کرده بودند که با حضور به موقع پلیس، شناسایی و دستگیر شدند. اعضای این باند سرقت، پس از تکمیل پرونده تحویل مرجع قضائی شدند.
کاهش ۳۵درصدی سرقت در خطوط ریلی کشور
این درحالی است که سردار اکبرشاهی فرمانده پلیس راه‌آهن کشور از کاهش ۳۵درصدی سرقت درخطوط ریلی کشور در ۴ماهه سال‌جاری خبر می‌دهد و می‌گوید: «سالانه ۳۰میلیون نفر از طریق خطوط ریلی جابه‌جا می‌شوند. حوزه ریلی برای پلیس راه‌آهن کشور از اهمیت بالا و ویژه‌ای برخوردار است. دراین میان سیستم حمل‌ونقلی و سیستم ریلی به دلیل بالابردن امنیت، آسایش و مقرون به‌صرفه بودن از اهمیت بالایی برخوردار است و لزوم توجه به رفع مشکلات و زیرساخت‌ها درکنار این امر، نیازمند امنیت است که پلیس راه‌آهن امسال در این زمینه برنامه‌های خاصی را داشته است. راه‌اندازی سامانه‌هایی در پلیس راه‌آهن یکی از توفیقات ما است. راه‌اندازی این سامانه در راستای اشرافیت اطلاعاتی، می‌تواند اثرگذاری زیادی داشته باشد که یکی از افتخارات همکاران ما همین مسأله است که برای برخورد مجرمان در سایر حوزه‌های امنیتی بسیار مهم است. با مصوبه شورای امنیت کشور، راه‌آهن پلیس کشور یکی از رده‌های مهم شناخته شده است. پلیس راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران یکی از باسابقه‌ترین پلیس‌های کشور است و قدمت ٨٠ساله دارد و نخستین پلیسی است که در ایران تأسیس شده، به‌عنوان یک سازمان پویا و هدفمند نقش کاربردی و بسزایی را در تأمین امنیت، فعالیت اقتصادی و توسعه حملونقل ریلی داشته و یکی از افتخارات جمهوری اسلامی ایران این است که به جز یک کشور، بالاترین خطوط ریلی و بالغ بر ١٣هزار کیلومتر خطوط ریلی دارد.»
سردار اکبرشاهی با بیان این‌که ساختار پلیس راه‌آهن کشور یک ساختار مهم و منصرد‌به‌فرد در بین تمامی واحدهای نیروی انتظامی است، می‌گوید: «امروز راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران این افتخار را دارد که ضمن این‌که امنیت ایستگاه‌ها را برعهده دارد، امنیت کل خطوط‌های دیگر را نیز عهده‌دار است. به‌طورکلی مأموریت‌های پلیس راه‌آهن اعم از تأمین امنیت، حفاظت از ایستگاه‌ها، حفاظت از خطوط ریلی، تأسیسات و امنیت مسافران و بار است. درواقع پلیس راه‌آهن در اقصی‌نقاط کشور درطول ١٣هزارکیلومتر ریلی با بیش از ١٣٦ کلانتری و پاسگاه در کل کشور مأموریت‌های خود را انجام می‌دهد و متناسب با شرایط منطقه مسئولیت‌های برقراری امنیت را برعهده دارد. پلیس راه‌آهن کشور با جابه‌جایی سالانه حدود ٣٠میلیون مسافر و بیش از ٣٣میلیون تن کالا، امنیت شبکه ریلی را نمایان می‌کند.»
وی با اشاره به مأموریت‌های پلیس راه‌آهن درحوزه سرقت ادامه می‌دهد: «با اجرای مأموریت‌هایی که انجام شده، در ٤ماهه امسال ٣٥درصد در زمینه سرقت کاهش داشتیم که این امر بیانگر توان و موفقیت پلیس راه‌آهن است. طرح‌هایی مانند شناسایی و دستگیری سارقان و خریداران اموال سرقتی، طرح انتظامی و اجتماعی، جمع‌آوری معتادان و افراد لامکان ازجمله طرح‌های اجرایی و عملیاتی است که ما در ٤ماهه سال‌جاری انجام دادیم. خوشبختانه پلیس هوشیار است، برای همین سارقان و تبهکاران حاشیه امنی درحوزه ریلی نخواهند داشت و درطول شبانه‌روز افرادی را که اهمیتی به جان و مال مردم نمی‌دهند، برخورد شدید خواهد داشت. درواقع امسال تعداد دوربین‌های واقع در سالن‌های خطوط ریلی افزایش پیدا کرده و تا به حال ٨ سارق قبل از خروج از میدان راه‌آهن از این طریق دستگیر شدند.»
عباسعلی طالقانی دبیرانجمن ریلی کشور درباره سرقت سنگ‌های خطوط راه‌آهن به «شهروند» می‌گوید: «سرقت سنگ‌های ریل راه‌آهن یا همان «بالاست» یکی از مشکلات قدیمی خطوط ریلی است که ضررهای زیادی به زیرساخت‌های حملونقل ریلی کشور وارد می‌کند.» او ادامه می‌دهد: «هرچند سرقت از «بالاست» به نسبت سایر ادوات و تجهیزات خطوط ریلی خطرات کمتری برای قطار دارد، ولی این سرقت‌ها همواره هزینه‌های زیادی را به تعمیر و نگهداری خطوط ریلی کشور اضافه می‌کند.»
طالقانی درباره خصوصیات و کارکرد «بالاست» می‌گوید: «بالاست لایه‌ای است بین ریل و زیربالاست که از مصالح دانه‌ای سنگ شکسته تشکیل شده است. بالاست دارای دانه‌بندی یکنواخت بوده و به‌طور معمول دارای ابعادی حدود ٢٠ الی ٦٠میلیمتر است. به عبارت دیگر «بالاست» به‌عنوان بخشی از روسازی نقش نگهداری ریل را برعهده دارد. او ادامه می‌دهد: «بالاست با توجه به کارکردش باید دارای ویژگی‌هایی چون مقاوم دربرابر سائیدگی، خردشدن و کوبیدگی، مقاوم در برابر تأثیرات جوی، استحکام کافی و ساختار یکنواخت، جلوگیری از حرکت افقی تراورس، عاری بودن از هرگونه خلل و فرج برای انتقال و نفوذ سریع آب‌های سطحی و قابلیت ارتجاعی کافی» داشته باشد.»
به گفته دبیر انجمن ریلی وجود چنین خصوصیاتی باعث می‌شود که «بالاست» به‌عنوان مصالحی مرغوب همواره مورد طمع و سوءاستفاده سودجویان قرار بگیرد. این مصالح به دلیل مرغوبیت و خصوصیاتش کاربردها و مصارف زیادی در پروژه‌های مختلف عمرانی دارد. این مصالح بعد از سرقت عموما در ساختمان‌سازی و راهسازی استفاده می‌شود.
طالقانی به روش‌های جلوگیری از سرقت بالاست و سایر تجهیزات خطوط ریلی هم اشاره می‌کند: «راهکارهای زیادی وجود دارد که درحوزه ایمنی و امنیت خطوط ریلی قابل تعریف و اجراست، اما متأسفانه درکشور ما مسئولان امر کمتر به این حوزه توجه می‌کنند، درحالی این مقوله سال‌ها مورد توجه کشورهای پیشرو در حملونقل ریلی قرار دارد. انجمن ریلی کشور هم با توجه به اهمیت این موضوع و با بررسی راهکارهای اجرا شده کنترل و نظارت بر خطوط ریلی در سایر کشورها، پیشنهاداتی را به شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ارایه داده است.»
او ادامه می‌دهد: «با توجه به وجود ١٥هزارو٧٥٣ کیلومتر خطوط ریلی درکشور بی‌تردید نمی‌توان این گستره وسیع را با ابزار و روش‌های قدیمی کنترل کرد. از همین‌رو خطوط راه‌آهن درکشور نیاز به تجهیزات و امکانات ایمنی و کنترلی به‌روز و کارآمدی دارد.»
طالقانی نصب دوربین‌های مداربسته و ایجاد مراکز کنترل و رصد ریل‌های راه‌آهن درکشور یکی از روش‌های موثر برای کاهش سرقت تجهیزات و ادوات خطوط راه‌آهن عنوان می‌کند و می‌گوید: «مجهزشدن خطوط راه‌آهن سراسری کشور به دوربین نیاز به سرمایه‌گذاری کلانی دارد. شاید به همین دلیل هم مسئولان شرکت راه‌آهن به‌طور جدی پیگیر اجرای این طرح نیستند، اما به هرحال روزی باید این‌کار انجام شود.»