خداحافظی با نوارهای ویدئو

زمزمه‌های خداحافظی با نوار ویدئو سال‌ها پیش شروع شد. زمانی که دستگاه‌های پخش نوار ویدئویی تبدیل به اسباب‌بازی بچه‌ها شد و کم کم از قفسه‌های نزدیک تلویزیون به انباری رفت و جایش را به تکنولوژی‌های تازه داد.
 
حالا ماجرا جنبه رسمی‌تری گرفته است، چون آخرین کارخانه تولید دستگاه پخش نوار ویدئو می‌گوید که تا چند روز دیگر برای همیشه در تولید آن را تخته می‌کند.
 
سلطان قلب‌ها، شعله، سنگام، اشک‌ها و لبخندها فیلم‌هایی است که برای ایرانیان یادآور اولین حضور دستگاه پخش نوار ویدئو در خانه‌ها بعد از انقلاب اسلامی است.
 
در اوایل دهه شصت که ویدئو به خانه‌های ایرانیان آمد، این نوارها میان بسیاری از خانواده‌ها دست به دست می‌شد. کم کم بازار زیرزمینی برای "فیلمی‌ها" رونق گرفت که برای کرایه دادن فیلم با چمدان و دور از چشم مأموران پلیس یا "کمیته" به در خانه‌ها می‌رفتند.
 
وقتی کرایه فیلم در شبکه خانگی در ایران جنبه رسمی و قانونی گرفت، دوران افول نوارهای ویدیویی در جهان آغاز شده بود.
 
سال ۱۹۹۵ که دی‌وی‌دی به بازار آمد آخرین میخ‌های تابوت نوار ویدئو یا وی‌سی‌آر کوبیده شد.
 
حالا شرکت ژاپنی فونای، آخرین تولید کننده این نوارها و دستگاه‌های پخش آنها اعلام کرده که تا پایان این ماه میلادی که ۹ روز بیشتر به آن نمانده، تولید این دستگاه‌ها را متوقف می‌کند.
 
نوار ویدئو در دهه ۱۹۷۰ میلادی و هنگامی رونق گرفت که شرکت فیلیپس در سال ۱۹۷۲ اولین دستگاه ضبط ویدئوی خانگی را به بازار فرستاد.
 
چهل سال بعد یعنی در سال ۲۰۱۲ پاناسونیک، تولیدکننده عمده دستگاه پخش ویدئو، از بازار کنار کشید تا فونای به تنهایی در بازار بماند.
 
در چند سال اخیر بیشترین خریداران دستگاه ویدئو در شمال آمریکا بودند چون هنوز نوارهای ویدئو در خانه داشتند و از دستگاه برای پخش نوارهای قدیم استفاده می‌کردند.
 
در سال‌های اخیر فروش آن از ۱۵ میلیون دستگاه در سال در آمریکا به ۷۵۰ هزار در سال ۲۰۱۵ رسیده بود. طوری که دیگر برای شرکت فونای که کارخانه آن در چین است، تولید این دستگاه به صرفه نبود.
 
با پایان تولید دستگاه ویدئو بخشی از خاطره‌ها و فیلم‌هایی که خانواده‌ها از کودکی تا عروسی فرزندانشان گرفته‌اند به انباری می‌رود مگر آن که به فرمت‌های جدید تبدیل شود. اگر نه، نسل بعدی برای دیدن خاطره‌هایش باید دست به دامان بازارهای عتیقه لوازم الکترونیک شود.