حسادت را بهتر بشناسیم

 حسادت را به تعبیری خواهر کوچکتر وفاداری می‌نامند. این واکنش هیجانی که قدرتی ویرانگر دارد در زنان و مردان به گونه‌های متفاوت بروز می‌کند. گاهی تنها با مقایسه ارزش‌های خود با یک شخص ثالث فرضی، حسادت برانگیخته می‌شود.
 
همه انسان‌ها با حسادت آشنا هستند. حتی حیوانات هم از این حس در امان نیستند. سگی که با دیدن صاحبش در حال نوازش کردن سگی پارچه‌ای دم تکان می‌دهد در حقیقت حسادت خود را بروز می‌دهد.
 
محققان به این نتیجه رسیدند که حسادت یک حس غریزی است. این حس در انسان‌ها هم به همین شکل نمود پیدا می‌کند. چارلز داروین زیست‌شناس بریتانیایی نشان می‌دهد که چگونه ویلیام پسر ۱۵ ماهه‌اش نسبت به توجه پدر به یک عروسک واکنش نشان می‌دهد. از آن زمان مشاهدات داروین در بسیاری از تحقیقات مورد تایید قرار گرفتند.
 
کافی است توجه عاطفی شخصی به شئ یا فردی به جز شریک یا صاحبش متمرکز شود تا اولین نشانه‌های ناآرامی بروز یابد. حسادت در طول زندگی در وجود انسان بارور می‌شود و دلسردی‌ها و سلب اعتماد زمینه بیشتری برای پرورش آن فراهم می‌کنند.
 
حسادت حتی در میان دوستی‌ها و روابط خواهر و برادری نیز دیده شده است ولی بروز آن در روابط عاشقانه بین زن و مرد به هرج و مرج عاطفی می‌انجامد. به محض این‌‌که توجه شریک عاطفی به دیگری متمایل می‌شود حسادت سر بیرون می‌آورد.
 
انواع حسادت حسادت باعث بروز واکنش‌های هیجانی گوناگونی می‌شود: احساس خشم در برابر حریف، اندوه عمیق پس از کوچکترین سلب اعتماد و احساس ترس پس از هر خداحافظی. بدخواهی و غبطه، دو خویشاوند نزدیک حسادت بیشتر در حیطه مسائل مادی همچون درآمد بالاتر همکاران یا خانه زیباتر و بزرگتر همسایه بروز می‌کند.
 
آیا حسادت یک بیماری است که باید تحت درمان قرار گیرد؟ روانشناسان حسادت را به سه گونه دسته‌بندی کرده‌اند: ملایم، نیمه حاد و حاد. نوع اول تا حدود زیادی طبیعی و وجود آن به منزله هشداری برای حفظ یک رابطه است. در این نوع حسادت شخص از خود می‌پرسد: آیا رفتار شریک عاطفی‌ام غیرعادی است؟ آیا باید تلاش بیشتری برای حفظ رابطه بکنم؟

حسادت از نوع نیمه حاد را تنها با تلاش و کنترل احساسات می‌توان مهار کرد. گاهی تنها با مقایسه ارزش‌های خود با یک شخص ثالث فرضی حسادت برانگیخته می‌شود.
 
حسادت حاد بسیار غیرمنطقی است. کافی است شخص به کوچکترین تهدیدی فکر و آن را واقعی فرض کند. در این صورت مغز فورا مسموم می‌شود.
 
تفاوت تاثیر حسادت در زنان و مردان اگر حسادت احساس خوبی به انسان نمی‌دهد پس چرا در انسان رخنه کرده و ریشه می‌دواند؟ دیوید باس روانشناس آمریکایی که پژوهش‌های بسیاری در این زمینه انجام داده و کتابهایی نیز در این زمینه منتشر کرده است منشا شکل‌گیری حسادت را مورد بررسی قرار داده و تفاوت‌های بروز آن را در زن و مرد نشان داده است.
 
او می‌نویسد: «خیانت جنسی زن باعث تحلیل‌رفتن حس اعتماد مرد برای ایفای نقشی پدر نسبت به فرزندانش می‌شود. یک مرد فریب‌خورده این حس را دارد که سال‌های متمادی وقتش را صرف پرورش فرزندان دیگری کرده است.»
 
دیوید باس می‌افزاید: «حسادت در مرد در امور جنسی نقش بازی می‌کند. ولی در زن نقش مرد به عنوان تامین کننده معاش بیشترین اولویت را دارد. بیشتر زنان خیانتی را که بدون دخالت احساسات عاطفی صورت گیرد می‌بخشند زیرا زنان تحمل ندارند که رقیب تمام محبت، زمان و توجه مردشان را به خود متمرکز کند.»