پیشرفت علم به 'آزادی تردد' احتیاج دارد

پرفسور پل نرس، دانشمند برجسته بریتانیایی و برنده نوبل سال ۲۰۰۱ می‌گوید پس از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا اگر آزادی تردد باقی نماند علوم بریتانیا صدمه خواهند خورد.
 
پرفسور نرس معتقد است پژوهش‌ در بریتانیا با بزرگ‌ترین خطر در طول تاریخ مواجه شده و در مذاکره با اتحادیه اروپا محققان باید نقش مهمی داشته باشند.
 
ولی طرفداران ترک اتحادیه اروپا می‌گویند بریتانیا باید بتواند با اتحادیه اروپا به توافقی برسد که همچنان از کمک‌های مالی آن برخوردار باشد اما در عین حال مهاجرت از اتحادیه اروپا را به بریتانیا محدود کند.
 
علم در بریتانیا بیشترین کمک مالی را از اتحادیه اروپا دریافت می‌کرد و به همین دلیل در زمره بخش‌هایی است که بیشترین ضرر مالی را خواهد خورد.
 
اتحادیه اروپا ۱۰در صد بودجه پژوهشی دانشگاه‌های بریتانیا را تامین می‌کند، کمی بیش از یک میلیارد پوند در سال.
 
اما کشورهای اتحادیه اروپا که بخواهند از بودجه پژوهش‌های علمی استفاده کنند، باید اجازه تردد آزادانه مردم را بدهند.
 
به گفته پرفسور نرس، خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا جایگاه برتر این کشور در جهان را از نظر علمی به مخاطره خواهد انداخت.
 
بعلاوه این خطر وجود دارد که خروج بریتانیا از این اتحادیه به اقتصاد لطمه زده و به از دست رفتن مهارت‌ها و استعدادها منجر شود.
 
پل نرس می گوید: "پیشرفت علم مستلزم دسترسی به بازار واحد و آزادی تردد است. ما می‌توانیم در این باره با دنیای خارج از اتحادیه اروپا مذاکره کنیم ولی احتمالا این کار هزینه بیشتری در بر خواهد داشت و ما در تعیین اولویت‌های پژوهشی نقشی نخواهیم داشت."
 
"یا شاید ما باید در باره کل وضع درهم و برهمی که ایجاد شده دوباره فکر کنیم و ببینیم آیا پس از آرام شدن اوضاع می‌شود تجدید نظری دکرد یا نه."
 
پرفسور نرس می‌افزاید حتی اگر دولت بریتانیا تصمیم بگیرد بودجه از دست رفته را جبران کند -چیزی که طرفداران خروج از اتحادیه اروپا گفته‌اند امکان‌پذیر است- جای همکاری‌های مهم بین‌المللی را نخواهد گرفت که برای پیشگامی بریتانیا در زمنه‌های مختلف پژوهشی ضروری است.
 
ولی برخی از طرفداران ترک اتحادیه اروپا از جمله کریس لی می گویند راه‌هایی وجود دارد که بریتانیا با وجود ممنوعیت آزادی تردد، همچنان از کمک‌های مالی اصلی‌ترین برنامه تحقیقاتی اروپا، موسوم به افق ۲۰۲۰ (اچ ۲۰۲۰) برخوردار شود.
 
کریس لی می گوید: "اولین راه، دسترسی اعضای اتحادیه تجارت آزاد اروپا به افق۲۰۲۰ است که در مورد نروژ، سوئیس و ایسلند به نظر می‌رسد مستلزم آزادی رفت و آمد باشد.
 
"راه دوم ناظر بر کشورهایی است که دسترسی‌شان به افق ۲۰۲۰ بر اساس "سیاست همسایگی اتحادیه اروپا" صورت می‌گیرد و شمال کشورهایی مثل اسرائیل، تونس، گرجستان و ارمنستان می‌شود. به نظر نمی‌رسد این دسترسی، مشروط به آزادی رفت و آمد باشد."
سر پل نرس "دسترسی محدود کنونی سوئیس به بازارهای اتحادیه اروپا، گزینه سوم است که در آن دانشمندان سوئیسی به فعالیت‌های سطح بالای افق ۲۰۲۰ دسترسی کامل دارند ولی در سایر فعالیت‌های این برنامه به عنوان کشور ثالث شرکت می‌کنند و برای این نوع دسترسی، مستقیما هزینه کامل را پرداخت می‌کنند.
 
"با این وجود ما باید دولت خودمان را ترغیب کنیم که اهمیت آزادی رفت و آمد برای پژوهشگران را درک کند. همچنین توصیه می‌کنیم که هر توافقی باید تضمین کند که دانشمندان و دانشجویان سراسر جهان همچنان ترغیب می‌شوند که از بریتانیا دیدن کرده و برای تحصیل و کار به این کشور بیایند."
 
در حال حاضر نزدیک ۳۰ هزار دانشمند از کشورهای اتحادیه اروپا در استخدام دانشگاه‌های بریتانیا هستند.
 
ونکاترامان راماکریشنان، یکی از دانشمندان سرشناس و رئیس انجمن سلطنتی بریتانیا می‌گوید اکنون آینده بسیاری از دانشمندان بریتانیا نامعلوم است و ممکن است شماری از آنان برای امنیت شغلی تصمیم بگیرند در کشور دیگری کار کنند:
 
"دانشگاه‌ها این دانشمندان را استخدام کرده‌اند چون آنها با برجسته‌ترین و بهترین هستند، سایر کشورها هم این موضوع را خواهند دانست و برای بردن آنها خواهند آمد."
 
دکتر نومی بوهانا، پژوهشگر چهل ساله فرانسوی ۱۸ سال پیش به بریتانیا آمده و در دانشگاه کالج لندن، علوم جنایی تدریس می‌کند. او همچنین سرپرست پروژه‌‌ای است که تروریسم و افراط‌ی‌گری را در مردان جوان پیگیری می‌کند. بودجه این برنامه را اتحادیه اروپا تامین می‌کند.
 
خانم بوهانا می‌گوید: "حتی تا یک میلیون سال دیگر هم نمی‌توانم برای این نوع برنامه‌های بین‌المللی و چندتخصصی که ترکیبی از مهندسی و علوم اجتماعی است، از داخل بریتانیا بودجه بگیرم."
 
"وقتی نتیجه همه پرسی را شنیدم بهت‌زده و مایوس شدم. اول باورم نشد و به چندین وبسایت مراجعه کردم تا ببینم این خبر واقعیت دارد؟ بعد فهمیدم که دیگر در یک کشور اروپایی نیستم. تا آن موقع متوجه نشده بودم این موضوع چقدر برای من اهمیت دارد، من نمی‌خواهم در یک کشور غیراروپایی زندگی کنم."
 
مایک گالزورثی، از گروه دانشمندان اروپا، گروهی که برای باقی ماندن بریتانیا در اتحادیه اروپا مبارزه می‌کرد، می‌گوید رابطه کامل بریتانیا با اروپا اعتبار بیشتری به علوم در بریتانیا داده بود، از تاثیر قوی بریتانیا بر معیارهای آموزشی و بازار واحد گرفته تا پیشتازی در برنامه‌های پژوهشی چند ملیتی."
 
"ما می‌خواهیم تا حد ممکن این موقعیت را حفظ کنیم ولی مورد سوئیس نشان داده که مذاکرات پیچیده خواهد بود."
 
مایک گالزورثی می‌گوید نقش بریتانیا در تعیین سیاست‌های پژوهشی در آینده کم‌رنگ خواهد شد و موفقیت بریتانیا در دسترسی به امکانات پژوهشی، بستگی خواهد داشت به آزادی تردد، رابطه با بازار واحد، مشارکت مالی و منافع کشورهایی که در اتحادیه اروپا هستند.