گذاشتن کره روی سوختگی های شدید بسیار خطرناک است و مالیدن روغن، خمیردندان و سیب زمینی نیز هیچ کدام به هیچ وجه مناسب نیست.
اگر آدم بی احتیاطی هستید و مدام دست تان را با وسایل داغی مانند اتو یا ماهیتابه غذا می سوزانید، حتما شنیده اید که بعضی ها می گویند روی محل سوختگی خمیر دندان بمالید و یا بعضی دیگر معتقدند مالیدن روغن جامد یا کره سوزش سوختگی را برطرف می کند و یا قرار دادن دست سوخته در ظرف نمک موجب می شود پوست تاول نزند.
گذاشتن کره روی سوختگی های شدید بسیار خطرناک است و مالیدن روغن، خمیردندان و سیب زمینی نیز به هیچ وجه مناسب نیست.
علمی ترین روش در چنین مواقعی، استفاده از آب سرد برای خنک کردن محل سوختگی است. کافی است چند دقیقه ای محل سوختگی را زیر آب سرد بگیرید تا از سوزش آن کاسته شود. همچنین از تکه های یخ می توان برای درمان سوختگی استفاده کرد.
پزشکان معتقدند مواد موجود در خمیر دندان به دلیل آنکه کنترل نشده هستند، می توانند موجب آسیب پوستی شوند، هر چند که خمیر دندان نیز احساس خنکی در محل سوختگی می دهد، اما بهتر است به منظور پیشگیری از آسیب های پوستی به همان آب سرد اکتفا کنید.
سوختگی های سطحی را می توان با آب سرد بهبود بخشید، اما برای سوختگی های عمیق حتما باید از پماد استفاده کرد. لذا استفاده از پمادهای سوختگی موجود که استاندارد و مخصوص رفع این مشکل هستند، پس از خنک کردن فوری محل سوختگی می تواند مفید باشد.
در موارد شدیدتر سوختگی نیز باید به نزدیک ترین مرکز درمانی مراجعه کرد.
لذا به همه کسانی که هنوز باورهای غلط را قبول دارند، استفاده از یخ و آب سرد را برای بهبود سوختگی توصیه کنید.
دکتر امیر هوشنگ احسانی، متخصص پوست و مو در این باره می گوید:
«استفاده از خمیردندان و سیب زمینی در روند ترمیم سوختگی تاثیر منفی می گذارند. هنگامی که از خمیردندان برای درمان سوختگی استفاده می شود، مواد موجود در آن باعث آسیب بیشتر پوست می شود.
استفاده از خمیر دندان نه تنها باعث بهبود سوختگی نمی شود، بلکه موجب تشدید و تغییر درجه سوختگی می شود.
این بدان معناست که افراد ممکن است با قرار دادن این ماده روی محل آسیب دیده، سوختگی درجه دو خود را به یک سوختگی درجه سه تبدیل کنند. به همین سبب توصیه می شود به هیچ عنوان از خمیر دندان برای درمان سوختگی استفاده نشود.
شستشوی فراوان با آب سرد بهترین روش برای التیام سوختگی است.
لازم است خانواده ها در منزل پماد سوختگی داشته باشند تا در مواقع ضروری و نیاز، پس از استریل کردن محل آسیب دیده و شست و شوی آن، با استفاده از گاز استریل و پماد سوختگی زخم را بپوشانند.
در صورت در دسترس نبودن پماد و سایر داروها می توان از عسل برای ترمیم و درمان زخم استفاده کرد و برای این کار باید از سلامت عسل مورد استفاده مطمئن شد، هر چند که احتمال میکروبی شدن عسل بسیار پایین است.»
دکتر سید مسعود داوودی، متخصص پوست و مو نیز معتقد است:
«استفاده از خمیردندان نه تنها کمکی به ترمیم سوختگی نمی کند، بلکه گاهی اوقات باعث آلرژی و ایجاد مشکلات بیشتر می شود.
اولین کاری که هنگام سوختگی باید انجام شود سرد کردن محل سوختگی با استفاده از آب خنک یا کیسه یخ است.
پس از اینکه موضع سوختگی خنک شد، باید از پمادهایی که پزشکان توصیه می کنند استفاده شود. این پمادها حاوی موادی هستند که علاوه بر کمک به بازسازی سلول های مرده ناشی از سوختگی، از پوست در برابر عوامل محیطی محافظت می کنند.
منشا این پمادها بیشتر گیاهی است. این پمادها علاوه بر مواد ضد میکروب، حاوی زینک اکسید هم هستند که خاصیت محافظت از پوست را دارد.
به سوختگی هایی، سوختگی سطحی می گویند که تنها علامت آن قرمزی پوست باشد. ولی اگر سوختگی منجر به بروز تاول، شکاف، پارگی و ترشح مایع شود، دیگر سطحی نیست.
در سوختگی های خفیف استفاده از پماد کافی است. معمولا این سوختگی ها از خود جایی باقی نمی گذارند، اما در مورد کسانی که سوختگی شان وسیع تر است، خوردن مکمل هایی مثل ویتامین C و E توصیه می شود که در دوران اوج سوختگی به بهبود سوختگی کمک می کند.
البته ممکن است هنگام سوختگی های سطحی در بعضی از افرادی که پوست ایده آلی ندارند و جای زخم شان دیر خوب می شود، نیز از داروهای خوراکی استفاده شود.
در دوران حاد سوختگی باید از عوامل آسیب رسان مثل حرارت، سرما و نور آفتاب پرهیز کرد.
معمولا هنگام سوختگی های سطحی نیازی به پانسمان نیست و تنها در سوختگی های عمیق که زخم ایجاد می شود یا لایه ای از پوست از بین می رود، از پانسمان استفاده می شود.
اگر سوختگی را از نظر عوامل آسیب رسان مقایسه کنیم، سوختگی با بخار آب شدیدتر از آب جوش است، زیرا حرارت بخار بیشتر است. همچنین روغن داغ به خاطر قوامی که دارد، سوختگی های شدیدی را ایجاد می کند که برخلاف سوختگی های دیگر، با آب سرد حرارت خود را از دست نمی دهد.
در سوختگی های عمیق که ممکن است جای سوختگی باقی بماند، درمان مرحله به مرحله است، مثلا اگر متوجه شویم بدن بیمار گوشت اضافی در محل سوختگی می آورد، درمان های پیشگیرانه را انجام می دهیم، اما اگر ببینیم که پیشگیری ها نتیجه ندارد، اقدامات اضافه ای مانند تزریق یا لیزر را انجام می دهیم.
سوختگی های ناشی از نور خورشید حتی اگر جایی از خود باقی نگذارند، ممکن است در آینده باعث سرطان پوست شوند، چون آفتاب سوختگی همراه با دریافت اشعه ماورای بنفش است که در بلندمدت مشکلات فراوانی را برای فرد به وجود می آورد. سوختگی پوست در اثر استفاده از دستگاه های سولاریوم نیز منجر به سرطان پوست خواهد شد.»