تاجیکستان؛ داشتن 'سیمای آریایی' شرط سخنرانی در حضور رحمان؟

شهنازه نیازباقی می‌گوید که اجازه ورود به جلسه دیدار مردم با رئیس‌جمهور را نیافت نشر نامه‌ای از مقامهای محلی ناحیه مستچاه در شمال تاجیکستان به یک دختر که برایش اجازه شرکت و سخنرانی در ملاقات رئیس جمهوری با مردم داده نشده بود، به موضوعی بحث برانگیز در رسانه‌ها و افکار عمومی تاجیکستان تبدیل شده است.
 
در این نامه داشتن "سیمای زیبای آریایی، قامت بلند و سخنرانی بُرا" از شروط اجازه شرکت برای افراد سخنران شمرده شده است.
 
رسانه های تاجیکستان روز پنج شنبه ۹ اردیبهشت نسخه ای از نامه ای را انتشار دادند که از سوی زینوره عمرزاده، معاون رئیس ناحیه مستچاه، به شهناز نیازباقی، ساکن این ناحیه، ارسال شده است.
 
از متن این نامه چنین بر می آید که در پاسخ به نامه خانم نیازباقی نوشته شده و در آن توضیح داده شده است که چرا مقامات ناحیه به او اجازه شرکت و سخنرانی در حضور امامعلی رحمان، رئیس جمهوری تاجیکستان، در ملاقات نوروزی سال جاری او با مردم ناحیه مستچاه را نداده اند.
 
در این نامه آمده است: "از سبب آن که هر یک شخص برامدکننده (سخنران) در نزد اساس گذار صلح و وحدت، پیشوای ملت، باید از آزمون می گذشت، شما نیز در دور اول این آزمون اشتراک نمودید. شرطهای آزمون چنین بودند: سیمای زیبای آریایی، قامت بلند و سخنرانی بُرا. در این آزمون زیاده از ۳۰ نفر داوطلبان از تمام منطقه ها اشتراک داشتند که در آن تنها سه نفر از آزمون گذشتند. شما از دور اول آزمون نگذشتید."
 
در این نامه همچنین خطاب به شهنازه نیازباقی آمده است که "شما در رویخط (فهرست) ۵۰۰۰ نفر اشتراکچیان چاره بینی نام نویس نشده بودید، دعوت نامه با خود نداشتید، از این رو اشتراک کرده نتوانستید."
  امام علی رحمان به مناسبت نوروز به منطقه سفر کرده بود شهنازه نیازباقی، ساکن ناحیه مستچاه و فارغ التحصیل رشته روزنامه نگاری، در صحبتی تلفنی با بی‌بی‌سی تایید کرد که در واقع در آزمون برای انتخاب سخنرانها در حضور رئیس جمهور شرکت کرده بود، ولی اجازه ورود به جلسه را نیافت و رونوشت نامه مقامات محلی را او خودش به رسانه ها داده است.
 
در همین حال، به گفته منابع محلی، غیرت عزیز زاده، رئیس ناحیه مستچاه، صبح امروز جلسه ای برپا کرده و معاون خود را برای ارسال چنین نامه ای به خانم نیازباقی سرزنش کرده است. خبرگزاری محلی "تاج نیوز" از قول آقای عزیززاده، آورده که خانم نیازباقی درخواست حضور و سخنرانی در نزد رئیس جمهور را به مقامات ناحیه دیر داده بود و به همین دلیل اجازه حضور و سخنرانی در ملاقات رئیس جمهوری را نیافته است.
 
آقای عزیززاده برگزاری هر گونه آزمون برای انتخاب سخنرانها را تکذیب کرده و گفته است که چنین آزمونی فقط برای رقصنده ها (برای رقص در حضور رئیس جمهور) برگزار شده بود و "از بین ۴۰-۵۰ رقاصه دختر، ۱۰ نفر آنها را انتخاب کرده گرفتیم."
 
انتشار این نامه به بحثهای پرشوری در شبکه های اجتماعی دامن زده و بسیاری از کاربران معیار "داشتن سیمای آریایی" برای سخنرانی در حضور رئیس جمهری تاجیکستان را امری مبهم، "نژاد پرستانه و تبعیض آمیز" خوانده اند.
 
برخی از حقوقدانها گفته اند که این گونه معیارها برای انتخاب افرادی که در ملاقات با رئیس جمهور تاجیکستان شرکت و سخنرانی می کنند، با قانون اساسی این کشور مغایر است، زیرا این قانون برابری حقوق و امکانات را برای شهروندان ضمانت داده است.
 
از سوی دیگر، گروهی از منتقدان دولت می گویند که نشر این نامه "واقعیت پشت پرده" ملاقاتهای به گفته آنها "صحنه سازی شده" امامعلی رحمان، رئیس جمهوری تاجیکستان، با ساکنان مناطق مختلف کشور در سفرهایش به این منطقه ها را برملا کرده است.