عوامل تغذیه ای خستگی آور

مصرف برخی مواد غذایی و برعکس آن عدم مصرف برخی مواد مغذی موجب ایجاد احساس کسالت و خستگی می شوند. در این مطلب به برخی از آن ها اشاره شده است، با ما همراه باشید...

شیرینی و شکلات

بدن ما به قند نیاز دارد پس نمی توانیم قندها را از برنامه غذایی مان حذف کنیم اما اینکه چه نوع قندی مصرف می کنیم، مهم است. افرادی که به جای مصرف قندهای پیچیده (نان های سبوس دار) به مصرف قندهای ساده (شیرینی، شکلات و غلات تصفیه شده و نان های سفید) روی می آورند معمولاً بیش از سایر افراد احساس خستگی پایدار و مداوم دارند. در واقع با مصرف قندهای ساده میزان قندخون به سرعت افزایش می یابد و انسولین از لوزالمعده ترشح و مصرف می شود. این قندها خیلی سریع توسط بدن مصرف می شوند و قند خون افت می کند، پس فرد احساس گرسنگی می کند و دوباره میل به خوردن دارد. تولید و مصرف مرتب انسولین، لوزالمعده را خسته می کند و این خستگی به شکل احساسی پایدار در بدن خود را بروز می دهد.
حذف صبحانه، ناهار و شام

هیچ یک از 3 وعده اصلی غذا را از برنامه روزانه تان حذف نکنید. اگر عادت ندارید صبحانه بخورید، سعی کنید حتماً ساعت 10 یک میان وعده میل کنید در غیر این صورت ساعت 11 پرخوری می کنید. پرخوری خود عامل خستگی است. صبحانه یا میان وعده شما، باید شامل منابع غذایی قندهای پیچیده، پروتئین، میوه و سبزی ها باشد تا برای چند ساعت شما را سیر و پرانرژی نگه دارد. ناهارتان را در محیطی آرام میل کنید و لقمه هایتان را کامل بجوید. تا جای ممکن چربی کمتری مصرف کنید زیرا هضم چربی دشوار است. برای شام هم غذاهای سبک انتخاب کنید تا سریع تر هضم شوند.
رژیم های چاقی و لاغری

رژیم لاغری دارید یا رژیم چاقی؟ فرقی نمی کند، در هر دو شرایط، بدن شما احساس خستگی می کند. بنابراین نه کم بخورید، نه زیاد! عادت های غذایی صحیح را انتخاب کنید و سعی کنید در تمام طول سال، وزنتان را ثابت نگه دارید. برای این منظور حتماً با کارشناس تغذیه مشورت کنید.
نوشابه های گازدار

نوشیدنی های شیرین را نیز از برنامه غذایی خود حذف کنید زیرا باعث کاهش و افزایش انسولین در بدن می شوند که خود عامل بروز خستگی است. بنابراین به جای انواع نوشیدنی های پرقند و گازدار دمنوش های سنتی را امتحان کنید.
مصرف افراطی قهوه

کافئین با افزایش تحرک همراه است و مغز را در حالت هشدار قرار می دهد. قهوه به عنوان یک نوشیدنی محرک عملکردهای بدن را به سرعت فعال می کند اما اگر بیش از حد مصرف شود می تواند زمینه ساز بی خوابی گردد. بی خوابی نیز خستگی را در پی دارد زیرا فرد نمی تواند به راحتی بخوابد و به فعالیت های روزمره آسیب می رساند. مصرف زیاد از حد قهوه حتی ممکن است نتیجه ی عکس بدهد و موجب خواب آلودگی فرد شود.
کمبود ویتامین های B و C

کمبود بعضی ویتامین ها و املاح خستگی می آورد. مصرف مواد غذایی حاوی آهن، ویتامین C و ویتامین های گروه B برای بدن ضروری است و البته منیزیم، فسفر، کلسیم، زینک و منگنز نیز برای بدن ما ضروری اند.

آهن نیز در این میان جایگاه ویژه ای دارد. آهن به تشکیل هموگلوبین در گلبول های قرمز کمک می کند و در رسیدن اکسیژن به ارگان ها، نقش دارد. کم خونی فقرآهن که در میان خانم ها شایع است خود عامل احساس خستگی است، بنابراین مصرف به اندازه گوشت قرمز و در صورت نیاز مکمل آهن، می تواند تا حد زیادی خستگی ناشی از فقرآهن را برطرف کند. ویتامین C در برخی واکنش های شیمیایی بدن نقش دارد و یکی از عوامل هوشیاری ما محسوب می شود. متأسفانه کمبود ویتامین C مساله ای رایج است؛ فلفل، کیوی، لیمو، پرتقال و نارنگی منابع غنی ویتامین C هستند. تحقیقات نشان داده مصرف به اندازه ویتامین C در درمان خستگی نقشی اساسی دارد. ویتامین های گروه B نیز در کارکرد بهتر سیستم عصبی نقش دارند. گوشت، لبنیات و تخم مرغ منابع خوب ویتامین B هستند و جگر و سبزی های برگ سبز مثل جعفری، اسفناج و کلم بروکلی نیز از منابع غنی اسیدفولیک به شمار می روند.
غذاهای پرچرب

مصرف غذاهای خیلی چرب نیز با احساس خستگی همراه است. چربی ها به سختی هضم می شوند و روند گوارش آن ها نیاز به انرژی بیشتری دارد. به همین خاطر است که پس از خوردن غذاهای چرب سنگینی در معده احساس می شود که کمی بعد از خوردن با نفخ و خستگی همراه خواهد بود.
دیگر مواد غذایی

بعضی خوراکی ها برای بدن بسیار سنگین هستند و بلافاصله بعد از مصرف خستگی ایجاد می کنند. گوشت بوقلمون، شیر، مغزها، برنج قهوه ای و حبوبات از این جمله اند. البته مصرف این خوراکی ها بسیار مهم است زیرا ریز مغذی های ضروری را به بدن می رساند. افراد باید با توجه به فعالیت های خود این مواد غذایی را در برنامه روزانه خود بگنجانند. همه اندام های بشر به یک شکل به ریز مغذی ها پاسخ نمی دهند و به روش های مختلفی جذب می شوند.
کم آبی

خستگی ممکن است در نتیجه کاهش آب بدن ایجاد شود زمانی که به اندازه کافی مایعات در طول روز میل نکرده باشید. کم آبی خستگی شدید را در پی دارد که مهم ترین نشانه کمبود مایعات بدن است که با سردرد و کاهش توجه همراه خواهد بود. بهترین مایع برای عملکرد مطلوب بدن، آب است.
غذاهای فراوری شده

مصرف زیاد خوراکی های حاوی مواد فعال شیمیایی می تواند تعادل بدن را بر هم بزند و خستگی و اختلالاتی را در طولانی مدت در پی داشته باشد.
استفاده بیش از حد غذاهایی مانند همبرگر، هات داگ، پیتزا و همچنین تغذیه نامنظم در ساعات مختلف تا حد بالایی به بدن آسیب می رساند. در این حالت بدن مجبور است برای جبران این زیاده روی بیشتر فعالیت کند که با خستگی بسیار شدید و کاهش توجه همراه خواهد بود.

توصیه هایی برای کاهش احساس خستگی
* مصرف میوه ها و سبزیجات ریزمغذی های اساسی برای فعالیت بدن و احساس خوب را تأمین می کند.
* غلات سبوس دار انرژی لازم برای آغاز فعالیت های روزانه را به بهترین نحو تأمین می کند.
* گردو، بادام و کنجد منبع انرژی های ضروری برای همه فعالیت های روزمره هستند. به علاوه، موجب حفظ تمرکز برای انجام مسئولیت های مختلف را نیز تأمین می کنند.
* فعال بودن مانع از ایجاد احساس خستگی می شود. تحرک بهترین دوست بدن برای دوری از خستگی است، موجب سرحالی صبح می شود و نظم خوبی به بدن می دهد. گوش دادن به موسیقی، تحریک حس بینایی، تحریک حس بویایی به کمک بوهای تند مانند فلفل و قرار گرفتن در محیطی روشن که مانع از خستگی چشم ها شود می تواند حواس را در طول روز تحریک کند.
* خوابیدن در ساعات منظم به بدن اجازه می دهد در طول شب استراحت کرده و انرژی را دوباره احیا کند. در این صورت خستگی روزانه تسکین می یابد و برای روز بعد شاداب خواهید بود.