همایون خیری درست شبیه به درون روده که مملو از باکتریست سطح بدن انسانها نیز مملو از انواع باکتریها، قارچها و جانداران میکروسکوپیست. حالا گروهی از پژوهشگران امریکایی با انتشار گزارشی نشان دادهاند که استفاده از خوشبوکنندههای بدن میتواند ترکیب و تنوع موجودات روی سطح پوست را تغییر دهد.
از دستکم دهه 1950 میلادی تاکنون استفاده از مواد خوشبوکننده و ضد عرق در بسیاری از جوامع شایع شده است. علت اصلی استفاده از این مواد بیش از همه حضور خوشایندتر در گردهماییهای دوستانه و رسمیست. صنایع بهداشتی و آرایشی نیز در همین دوره تنوع قابل توجهی از این خوشبوکنندهها را روانه بازار کردهاند که به مصرف کنندگان احساس حضور در محیطهای مختلف نظیر جنگل، دریا و محیط رقابتهای ورزشی را میدهد. یک گزارش علمی نیز نشان میدهد 90 درصد مردم امریکا بصورت روزانه از خوشبوکنندههای بدن استفاده میکنند.
پژوهشگران در گزارش جدید خود میگویند اگرچه استفاده از خوشبوکنندهها وجهه افراد در معاشرتهای عمومی و خصوصی را بهبود میبخشد اما همزمان میتواند با از بین بردن میکروبهای مفید سطح پوست باعث از دست رفتن دفاع طبیعی بدن در مقابل عوامل بیماریزا شود. یافتههای گزارش منتشر شده بر اساس آزمایش بر روی 17 آزمایش شونده زن و مرد به دست آمده است.
در جریان آزمایش از سه مرد و چهار زن که از ضد عرقها استفاده میکردند، سه مرد و دو زن که ضد بوهای اتانولدار را به کار میبردند، و سه مرد و دو زن که از هیچ خوشبوکننده یا ضد عرقی استفاده نمیکردند خواسته شد در مدت هشت روز بر اساس یک شیوه تازه نسبت به روش روزانه خود از مواد خوشبوکننده استفاده کنند و سپس در ساعات بین 11 صبح تا 1 ظهر از زیر بغل خود نمونه بگیرند. روز اول به روش همیشگی، از روز دوم تا ششم از هیچ مادهای استفاده نکنند، و روز هفتم و هشتم همگی از خوشبوکنندهها استفاده کنند. پژوهشگران در پایان هر روز نمونههای به دست آمده را در محیط کشت قرار دادند تا تغییرات روزانه در فراوانی میکروبهای آنها را مشاهده کنند.
گزارش نشان میدهد روز اول تعداد میکروبهای زیر بغل کسانی که از خوشبوکنندهها استفاده میکردند نسبت به کسانی که هرگز چنین موادی را استفاده نکرده بودند کمی بیشتر بود. اما تا روز سوم تعداد میکروبهای زیر بغل کسانی که خوشبوکننده مصرف میکردند بمراتب بیشتر از آنهایی شد که از ضد عرقها و خوشبوکنندهها استفاده نمیکردند. و بلاخره در روز ششم مقدار میکروبهای زیر بغل تمام آزمایش شوندگان به تعداد برابر رسید. کشتهای میکروبی مربوط به روزهای هفتم و هشتم نشان داد میزان میکروبهای زیر بغل آزمایش شوندگان بسیار کم شده بود. بنابراین مواد خوشبوکننده بطور عمومی از رشد میکروبها جلوگیری میکند.
کشتهای میکروبی نشان داد سه گروه میکروبی در نمونههای زیر بغل کسانی که هرگز از خوشبوکنندهها و ضد عرقها استفاده نمیکردند وجود داشت. 62 درصد این میکروبها Corynebacteria بودند که میکروبهای مسئول بوی بد بدن محسوب میشوند. 21 درصد میکروبها نیز Staphylococcaceae بودند که بطور عمومی جزو میکروبهای مفید سطح پوست بشمار میروند. گروه سوم نیز مجموعهای از میکروبهای متفاوت بودند.
کشتهای میکروبی مربوط به کسانی که بطور مرتب از خوشبوکنندهها و ضد عرقها استفاده میکردند شامل 60 درصد Staphylococcaceae و 14 درصد Corynebacteria بودند. مابقی نیز انواعی از میکروبهای مختلف بودند.
نکته قابل توجه در مورد میکروبهای Corynebacteria این است که همین گروه میکروبی که بوی بد بدن را تولید میکنند همزمان باعث ایجاد دفاع عمومی پوست در مقابل عوامل بیماریزا نیز میشوند. بنابراین استفاده از خوشبوکنندههای بدن و ضد عرقها با از بین بردن جمعیت میکروبهای مفید بطور عمومی باعث کاهش سد دفاعی پوست بدن میشود.
نتایج این مطالعه که با هدایت پژوهشگران موزه تاریخ طبیعی کارولینای شمالی انجام شده در نشریه علمی Peer J منتشر شده است.