آویشن در طب سنتی؛ از درمان سرفه تا سردمزاجی

در این مطلب به خواص آویشن شیرازی و آویشن کوهی (آویشن باغی) از زبان متخصصان طب سنتی پرداخته ایم، با ما همراه باشید...

آویشن یکی از قدیمی ترین گیاهان دارویی است به طوری که مصریان و یونانیان باستان از آویشن برای درمان بیماری های خود استفاده می کرده اند. خواص آویشن ها تقریبا مانند هم است اما ما در اینجا هرکدام را جداگانه ذکر کرده ایم تا برای استفاده کاربردی تر باشد.
آویشن شیرازی

آویشن شیرازی با نام علمی Zataria multiflora boiss دارای طبیعت گرم و خشک در درجه دوم است.

خواص و آثار
1. آویشن در درمان اکسیور (کرمک) مؤثر است؛ خوردن روزانه یک قاشق مرباخوری از پودر آویشن به مدت یک الی دو هفته در ریزاندن و نابود کردن کرم های روده مفید است.
2. ضد نفخ و اشتهاآور است.
3. پاک کننده ریه، معده، جگر و روده ها از رطوبات است.
4. خوردن آویشن با آب انجیر، جهت درمان برخی از انواع سرفه مفید است.

5. خوردن آویشن با انجیر خشک، سبب خوش رنگ شدن پوست صورت می گردد.
6. مصرف آویشن با پنیر تازه در افراد لاغر، سبب رفع لاغری می شود.
7. خوردن آویشن با غذاهای غلیظ که هضم سنگینی دارند، سبب بهبود هضم می شود.
8. رایحه بخور آویشن باعث فرار حشرات موذی می گردد.
9. آویشن به صورت دم کرده، جهت برطرف نمودن برخی از انواع ناراحتی های معده استفاده می شود.
10. مصرف آویشن به صورت بخور، در سرماخوردگی سبب بهبود علائم می گردد.
11. آویشن خلط آور و آنتی اسپاسم برونشیال است. جهت درمان آسم و خروج خلط از سینه روزی یک فنجان دم کرده آویشن را با آب لیمو ترش و کمی شکر مخلوط کرده خوب به هم زده و میل کنید و این عمل را تا بهبودی ادامه دهید.
12. آویشن خواص ضد باکتریایی، ضد قارچی و ضد انگلی دارد.
آویشن باغی

آویشن باغی با نام علمی Thymus vulgaris L که در انگلیسی Thyme خوانده می شود از خانواده ی Labiatae است.

خواص و آثار
1. آویشن داروی سنتی دردهای معده و روده است. جوشانده این گیاه در درمان پیچش روده و اسهال مؤثر است و برای دفع انگل های روده، در گذشته از آویشن استفاده می کرده اند.
2. آویشن مخصوصاً آویشن باغی دارای اثرات ضدقارچی و ضدباکتریایی قوی است و این خاصیت به دلیل وجود تیمول و کارواکرول در اسانس این گیاه است و این اسانس دارای اثرات ضداسپاسم، ضد سرفه و خلط آور است.
3. شستن سر با محلول رقیق اسانس آویشن سبب افزایش جریان خون در پوست سر و قوی شدن غده های مو و در نتیجه جلوگیری از ریزش مو می شود.
4. آویشن عامل تصفیه کننده خوبی بوده و در درمان بی خوابی و امراض جهاز هاضمه مفید است.
5. آویشن ضدتشنج، ضد صرع و ضد نفخ بوده و برای تقویت بینایی و معده هم مفید است.
6. آویشن اعمال جنسی و تناسلی را در بدن تحریک و تقویت می کند.
7. در استعمال خارجی، جوشانده سرشاخه های گلدار و برگدار گیاه به صورت لوسیون، کمپرس و غیره در محل کوبیدگی، دررفتگی ها، آماس و همچنین در محل دردناک نقرس و رماتیسم، مخصوصاً رماتیسم های مزمن اشخاص سالخورده استفاده می شود
8. استفاده از اسانس آویشن و حمام آویشن برای مبتلایان به دردهای عضلانی، مفصلی و روماتیسمی مفید است.
9. آویشن به عنوان گیاهی ضدعفونی کننده شناخته شده است. محلول شستشوی دهان که حاوی آویشن باشد در درمان عفونت لثه مؤثر است و به همین دلیل برای تهیه برخی از دهانشویه ها و خمیردندان ها نیز به کار می رود.
10. در خوردن آویشن نباید زیاده روی کرد زیرا باعث بروز آلبومین در ادرار می شود.
11. اگر داروهای مسهل با آویشن پخته خورده شوند، دل درد شدید ایجاد نمی کنند.
12. خوردن ده گرم آویشن مخلوط با عسل با آب گرم برای بیماری فلج، لقوه، فراموشی، صرع، تقویت کلیه و قوه باه (جنسی) مفید است.
13. خوردن تازه آن به صورت سبزی با غذا بسیار مفید و برای تقویت دید چشم نافع است.

14. شکوفه ی آویشن به تنهایی مسهل خوبی برای سودا بوده و اگر 8 گرم پودر آویشن را با نمک و سرکه بیاشامند مسهل خوبی برای بلغم می باشد.
15. برای تنگی نفس و تقویت معده، کبد، طحال و کلیه و همچنین برای تحلیل آماس و خون منجمد شده در اثر سموم نباتی و حیوانی مفید است.
16. دم کرده آن برای سکسکه، دل پیچه، قطره قطره ادرار کردن، خرد کردن سنگ مثانه و تسکین درد رحم بسیار نافع است.
17. آویشن به درمان اختلالات عصبی کمک می کند. استفاده از چای گیاهی آویشن سبب درمان گرفتاری های عصبی گردیده و به عنوان دارویی روح افزا و آرامش بخش ِمغز و اعصاب توصیه می شود.
18. آویشن کوهی به بدن حرارت می بخشد و باد را خارج می کند و به هضم غذا در سردمزاجان کمک می کند.
19. آویشن ملین و برای رفع تخمیر روده ها مخلوط با انیسون و ساریت مورد استفاده است.
20. امروزه ثابت شده گیاه آویشن برای درمان بیماری های مجاری تنفسی فوقانی از قبیل: آسم، سرفه های خشک مکرر، گلودرد، آمفیزم و برونشیت مفید است. دم کرده آن اثرات ضد سرفه و خلط آور دارد همچنین به صورت بخور در برونشیت مزمن، سل، سیاه سرفه استفاده می شود. در فرانسه از دم کرده ی 20-10 گرم گیاه خشک با یک لیتر آب جوش، برای آرام کردن سرفه 3 فنجان در روز استفاده می شود.
21. چای دم کرده آن را نیز برای درمان عفونت گوش میانی، نفخ و تهوع استفاده می کنند.
22. ضماد آویشن برای نیش و گزیدگی حشرات مؤثر است.
کاربردهای آرایشی - بهداشتی

شاداب کننده: 3 قاشق مرباخوری گل و برگ آویشن کوهی خشک را همراه با نیم لیتر آب درون قابلمه ای کوچک به مدت 10 دقیقه بجوشانید. سپس آب آن را صاف کرده و داخل تشت بزرگی که محتوی کمی آب ولرم است بریزید و پوست صورت را داخل تشت چندین مرتبه فرو برده و شستشو دهید.
ضد جوش: 2 قاشق مرباخوری آویشن تازه خرد شده را با 3 قاشق مرباخوری ماست مخلوط کرده و خوب هم بزنید سپس 1.5 ساعت بگذارید بماند بعد آن را روی پوست بمالید و خوب ماساژ دهید.
روش تهیه چای آویشن

بر روی 2 گرم از پودر برگ آویشن، یک لیوان آب جوش ریخته و پس از 15- 10 دقیقه صاف کرده و می نوشیم.

در نهایت این که
خوب است متذکر شویم که آویشن نیز مانند خیلی از گیاهان دارویی دیگر از دیدگاه طب سنتی ایران به عنوان دارو شناخته می شود و فاقد اثرات غذایی در بدن است؛ یعنی مصرف زیاد و مداوم آن دارای اثرات مضر در بدن می باشد و باید با مشورت پزشک متخصص طب سنتی استفاده شود. در ضمن مصرف آویشن در بارداری خطرناک است و افراد با مزاج گرم هم نباید از آن زیاد استفاده نمایند.