مریم زهدی - بیبیسی خیلیها منتظر بودند که چند قسمتی از مجموعه جدید مهران مدیری به نام عطسه که در شبکه خانگی توزیع میشود، بگذرد تا جذابتر و دیدنیتر شود، چون معتقد بودند کارهای مهران مدیری هرچه جلوتر برود بهتر میشود.
فقط چهار قسمت از این مجموعه دیده شده بود که بهخاطر اقبالی که بعضی آیتمها داشت، توجه بسیاری را جلب کرد اما این توجه، نتایج دیگری هم به دنیال داشت.
در یکی از آیتمهای این مجموعه شیوهای به کار گرفته شده که قبلا هم در کارهای مهران مدیری دیده شده؛ دو نفر در حالیکه به نظر میرسد تحت تاثیر مصرف مواد مخدر هستند، به هم میرسند، مکالمهای شکل میگیرد که بیشتر ساختار محور است، کمتر مفهوم مشخصی دارد و کلمات انتهایی جملات اولی میشود کلمه ابتدایی جملات دومی، آن هم بدون اینکه ضرورتا به مفاهیم دقیق کلمات یا حتی جملهها توجه شود. دو پرسوناژ این آیتم سیامک انصاری و نیما فلاح هستند. در بخشی از این قسمت به هم میگویند:
نیما فلاح: ئه مرد؟ روحش شاد. کوروش پسر گلی چتی بود. آخی. کوروش از دم در خونه ما جم نمیخورد. خیلی باوفا بود.
سیامک انصاری: خیلی بچه وفاداری بود. خیلی بچه وفاداری بود. نگهبان خیلی خوبی بود. من دوبرمن مثل این ندیده بودم. همهاش یاد تو میافتادم؛ چه نوستالژی، چه شباهتی...
این مکالمه به دلیل نامی که در آن به کار برده شده یعنی "کوروش" و اینکه بلافاصله بعد از آن درباره "دوبرمن" صحبت میشود حساسیت عدهای را بر انگیخته و اعتراضاتی از همان جنس که تا بهحال بارها در موارد مختلفی مانند، فیتیله و خندوانه و ...شکل گرفته بود، باز پا گرفته است.
شبکههای اجتماعی و صفحات فیسبوکی منسوب به مهران مدیری و سایر عوامل و دستاندرکاران این مجموعه باز پر شد از اعتراضاتی که عمدتا از جنس دشنام است.
در شبکههای اجتماعی مانند موارد مشابه هشتگ معلوم و ثابتی به این موضوع تعلق نگرفته ولی کسانی که در این مورد مینویسند از هشتگهای مهران_مدیری، عطسه و یا کوروش استفاده میکنند.
کسانی که از این آیتم برآشفته شدهاند و و به آن انتقاد دارند، عمدتا از اینکه نام پادشاه حامی حقوق بشر و خوشنام ایران را روی سگ گذاشته شده ابراز نارضایتی میکنند و آن را بی احترامی به کوروش و ایران، تاریخ کهن آن و نژاد آریایی میدانند، این افراد این کار را یا حاصل سهلانگاری سازندگان و بهویژه مهران مدیری میدانند یا آنگونه که نویسنده این آیتم هم اشاره کرده تصور میکنند تعمدی در کار بوده و این کار جهت کمرنگ کردن وابستگیهای ملی و نژاد آریایی و در جهت منافع جمهوری اسلامی صورت گرفته است.
کاربران دیگری به ماجراهای برنامه تلویزیونی "فیتیله" اشاره کردهاند و آن را به کوروش نامیدن یک سگ در برنامه طنز مهران مدیری مقایسه کردهاند . مثلا کاربری در این مورد نوشته: عاریاییهای (آریاییهای) باجنبهای که در ماجرای فیتیله به ترکها گفتند بیجنبه؛ سلام! نظرتون درباره مهران مدیری چیه؟ یا آن دیگری که توییت کرده: اونایی که سوسک خطاب کردن ترکها یا توهین فتیله به ترکها رو شوخی و طنز دونستن، نمیتونن به کوروش بودن اسم سگ در سریال عطسه اعتراض کنند.
نمایی از آیتمی که جنجالساز شدیک کاربر توییتر نوشته: به دلیل توهین مهران مدیری به کوروش بزرگ، تمام آثار این مزدور را تحریم میکنیم. کاربر منتقد دیگری هم نوشته: میخوام یه سگ بخرم اسمش رو بذارم مهران مدیری. عکسی هم در اعتراض به این ماجرا در شبکههای اجتماعی دست به دست میشود که روی آن کنار عکس مهران مدیری (که سروته چاپ شده) نوشته شده: مهران مدیری به جای سریال، خود را فروخت.
عطسهایها چه میگویند؟ به گزارش سایت کافه سینما، سعید هوشیار، نویسنده این آیتم جنجالی، گفته نام کوروش را فقط به این خاطر انتخاب کرده که نمیخواسته از اسامی تکراری استفاده کند و نه قصد و نیتی وجود داشته، نه از عربستان سفارش گرفته برای این کار و نه عمدی بوده برای توهین.
آقای هوشیار میگوید به نظرش بعضی کسانی که معترضند اصلا این آیتم را ندیدهاند. او در توضیح میگوید: "دوتا سوپر نشئه که کلا اراجیف میگویند به هم میرسند و هرکسی چیزی میگوید و دیگری از یک بخشی از آن استفاده میکند و سوییچ میکند روی یک سوژه دیگر. آنها به همین شکل میروند تا میرسند به موضوع کودک درون اما این میان یکی از این افراد میگوید، کوروش، رفیقش بچه باوفایی بوده است. دیگری از واژه باوفا استفاده میکند و سوییچ میکند روی دوبرمنها که سگهای باوفایی هستند."
آقای هوشیار میگوید که متوجه نمیشود که توهین به "کوروش کبیر" که یک عده از آن ناراحتند، کجای کار اتفاق افتاده است. او میگوید تحلیلهای مختلفی در بیان سوءنیت دستاندرکاران بهویژه مهران مدیری شنیده است و بعضی منتقدان میخواهند ثابت کنند که آقای مدیری و همکارانش این کار را تعمدا انجام دادهاند.
بزرگمهر حسینپور طراح و کارتونیست هم که ولههای میان آیتمهای این برنامه را نیز طراحی میکند از روحیه برخی مردم و اینکه "از صبح تا شب اخبار را چک میکنند تا ببیند کی و چطور به آنها توهین کرده" انتقاد کرد.
خبرآنلاین به نقل از آقای حسینپور مینویسد: "نهایت توهین به قول دوستان این بوده که یک بنگی به صورت مبهم اسم کوروش را روی یک سگ گذاشته. خب چه ایرادی دارد؟ این فرهنگ سگستیزی را فراموش کنید. سگ یکی از بهترین موجودات خداست. از خیلی از انسانهای روی زمین رفتارش مهربانتر، وفادارانهتر و متعهدانهتر است. برزگمهر حسینپوردر ادامه پیشنهاد میکند:" اسم سگهایتان را بزرگمهر بگذارید."
زیر همین مطلب خبرآنلاین کاربران نظرات مختلفی را ثبت کردهاند از جمله اینکه به آقای حسینپور گفتهاند صاحب نام بزرگمهر تو نیستی که آن را بذل و بخشش میکنی و اگر ما ایرانیها تاریخ خودمان را خراب کنیم از سایرین چه انتظاری میرود. برخی دیگر به افراط و تفریط هموطنانشان اشاره کردهاند بعضی یه وطنپرستی، برخی هم گفتهاند این پیشنهادخوبی است اما ما نام سگهایمان را مهران میگذاریم.
در این میان عدهای به سوابق آقای مدیری هم اشاره کردهاند مثلا کاربری نوشته : در این سکانس با توجه به نمادهایی که در آن وجود دارد پیداست که استفاده از این نام تصادفی نیست ضمن اینکه آقای مدیری اصرار عجیبی دارد که وطنپرستی و ایراندوستی را به لودگی بکشاند، در سری قبل کارهایش هم این موضوع مشخص است؛ آنجا که آب و خاک ایران به فروش میرفت یا آنجا که پیج کوروش کبیر توسط رادش به قیمت پنجاههزار تومان معامله میشد.
برخی دیگر اما به سوابق آقای مدیری در طنز و خنداندن مردم اشاره میکنند و از سایرین میخواهند که حساسیتهای غلط را کنار بگذارند مانند کاربر دیگری که زیر همان گفتگوی خبرآنلاین با آقای حسینپور نوشته: من نامم داریوش است. از این پس همه می توانید اسم الاغ و خر و سگتان را داریوش بگذارید و شوخی کنید و اصلا مسخره کنید. بابا کمی جنبه داشته باشید. مهران مدیری شوخی کرده، یادتان هست که چقدر با شبهای برره حال کردید؟ چرا جنبه شوخی ندارید؟ اینها توهین نیست، شوخی است.
بعد از اعتراض به برنامه "فیتیله" هم عدهای در شبکههای اجتماعی در حرکتی مشابه آقای حسینپور، از مردم خواستند که " با آنها شوخی کنند"
آستانه تحمل طنز کجاست؟
طناز رستمی، جامعهشناس در این مورد میگوید که عجیب نیست که برخی اقلیتها حساستر و آسیبپذیرتر از سایر مردم باشند، اینکه صدای اعتراضشان را بلند کنند لزوما بد نیست اما اگر کار فرهنگی درست صورت نگیرد این خطر وجود دارد که آستانه تحمل انتقاد و طنز پایین بیاید و در نتیجه آن، محدودیت، سانسور و خوسانسوری ایجاد شود.
او میگوید این برخوردها که اینروزها علیه مهران مدیری جریان دارد، برخوردهای صحیحی به نظر نمیآید. برخی ایرانیها نژاد پرستند و این را در بزنگاههای مختلف عیان میکنند. اینکه برخی نژاد آریایی و ایرانی را نژاد برتر با قابلیتهای ویژه میدانند مال امروز نیست. مقدس دانستن هر چیزی باعث میشود کوچکترین انتقاد به آن، واکنش و خشم به دنبال داشته باشد.
خانم رستمی میگوید طنز در ایران تعریف معلوم و درستی ندارد، ضمن اینکه مردم ایران به دلیل محدودیتهای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی کمتر تجربه این را دارند که به مفهومی که در سایر کشورها جا افتاده، مخاطب برنامههای طنز باشند. این جامعهشناس معتقد است که جامعه ایران در حال گذار است و پستی و بلندیهای راه، ناگزیر است.
قدیمی ترین هاجدیدترین هابهترین هابدترین هادیدگاه خوانندگان