ایران دفن زائران ایرانی کشته‌شده را در مکه 'به مصلحت نمی‌داند'

عبداللهیان دادن اجازه دفن اجساد زائران ایرانی در مکه را "به مصلحت" ندانسته استایران اعلام کرده که با دفن زائران کشته شده در مکه موافق نیست.

 

امیر عبداللهیان، معاون عربی و آفریقای وزارت خارجه جمهوری اسلامی امروز سه‌شنبه ۷ مهر (۲۹ سپتامبر) در مورد زائران ایرانی که در عربستان کشته شده‌‌اند گفته است که "برخی از کشورها با مقامات عربستان توافق کردند که جان باختگان آنها در مکه مکرمه دفن شوند، اما جمهوری اسلامی نه تا کنون چنین درخواستی را از خانواده ها در این باره داشته و نه به مصحلت می دانیم چنین اجازه ای به عربستان داده شود."

آقای عبداللهیان گفته است که تعیین سرنوشت مفقودان باقیمانده برای دولت ایران اهمیت دارد و افزوده است که "برای خانواده‌های آنها هم مهم است که پیکرهای جان باختگان آنها به ایران منتقل شود."

 

به گزارش واحد مرکزی خبر، شمار جان باختگان ایرانی واقعه منا به ۲۲۸ نفر و شمار مفقودان به ٢٤٨ نفر و شمار زخمی‌های شناسایی شده به ۲۷ رسیده است. از جمله مفقودان این واقعه، غضنفر محمد اصل رکن آبادی، سفیر سابق جمهوری اسلامی در لبنان است. سخنگوی وزارت خارجه ایران گفته است که او با گذرنامه عادی و مانند سایر حجاج به مکه رفته بود.

منابع ایرانی گفته‌اند که در واقعه روز پنجشنبه، بیش از ۴۵٠٠ نفر کشته و هزاران نفر زخمی شده‌اند، اما مقامات سعودی تا کنون کشته شدن ٧٦٩ نفر و زخمی شدن ٩٣٨ نفر را تایید کرده‌اند.

آقای عبداللهیان که در یک برنامه تلویزیونی سخن می‌گفت اظهار داشت "قویا به مقامات عربستان پیام دادیم تا یکایک مفقودان ما تعیین تکلیف نشوند و به ایران بازنگردند با جدیت موضوع مفقودان را پیگیری می‌کنیم و تماس‌های دپپلماتیک در این زمینه ادامه دارد." نهادهای دولتی ایران ظاهرا در نظر دارند مراسم گسترده‌ای را برای تشییع پیکر قربانیان واقعه منا ترتیب دهند.

احتمال می‌رود که تعدادی از مفقودان از جمله کشته‌شدگانی باشند که به سردخانه‌های سعودی انتقال یافته و هنوز تعیین هویت نشده‌اند.

در عین حال روز گذشته خبرگزاری ایسنا گزارش کرد که چهار تن از زائران ایرانی که مفقود اعلام شده بودند یافت شده و اسامی آنان از فهرست مفقودان حذف شده است. به این ترتیب، این امیدواری وجود دارد که مفقودان ایرانی از کسانی باشند که در بیمارستان‌های مختلف سعودی تحت درمان قرار دارند، اما تاکنون در وضعیتی نبوده‌اند که هویت خود را مشخص کنند یا بتوانند مراکز ایرانی را در جریان قرار دهند.
برخی منابع سعودی بی‌نظمی در حرکت حجاج را عامل حادثه دانسته‌اند اما مقامات ایرانی این نظر را رد کرده‌اندمعاون وزیر خارجه ایران همچنین گفت که از سفر یک هیات تحقیق ایرانی به سرپرستی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و با عضویت معاون کنسولی وزیر خارجه و رئیس جمعیت هلال احمر عازم جده شده است. در همین برنامه تلویزیونی، علی اصغر احمدی، دبیرکل جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی گفت که برخی از زخمی‌های حادثه منا در بیمارستان های سعودی یافت شده‌اند و امکان انتقال تعدادی از آنان وجود دارد اما بعضی دیگر تحت درمان هستند و پزشکان معالج اجازه جابجایی این افراد را نمی‌دهد.

 

ساعاتی بعد رادیو جمهوری اسلامی گفت که این هیات به مکه رسیده و اعضای آن مشغول انجام حج مفرده هستند و بعدا به تحقیق در مورد وضعیت حادثه دیدگان ایرانی خواهند پرداخت. همزمان، واحد مرکزی خبر در گزارشی در این مورد گفته است که "علیرغم هماهنگی با وزیر حج سعودی برای شناسایی اجساد و هماهنگی در امور مربوط به این حادثه ، کارشکنی سعودی‌ها در بخش‌های مختلف ادامه دارد و از صبح امروز باردیگر گروه‌های شناسایی اجساد آماده حرکت به سرد خانه مکه شده‌اند."

 

روز پنجشنبه گذشته، مصادف با روز عید قربان، گروهی از زائران در جریان اجرای بخشی از مناسک حج در منا در اثر ازدحام و فشار جمعیت کشته و زخمی شدند. ظاهرا هنگام وقوع حادثه، گروه بزرگی از زائران ایرانی در محل حضور داشتند. اگر چه زائرانی از چند کشور دیگر در میان کشته‌شدگان، زخمی‌ها و مفقودشدگان گزارش شده‌اند اما آمار حجاج ایرانی به مراتب بالاتر است.
برخی منابع ایرانی کمبود نفرات امنیتی برای حفظ نظم مراسم رمی جمرات را عامل وقوع حادثه دانسته‌اندروز گذشته، دوشنبه، خبرگزاری ایسنا به نقل از رئیس سازمان حج و زیارت جمهوری اسلامی گزارش کرد که شمار جان باختگان ایرانی واقعه منا به ٢٢٦ نفر و شمار مفقودان به ٢٤٨ نفر رسیده است. منابع ایرانی گفته‌اند که در واقعه روز پنجشنبه، بیش از ٤٥٠٠ نفر کشته و هزاران نفر زخمی شده‌اند اما مقامات سعودی تا کنون کشته شدن ٧٦٩ نفر و زخمی شدن ٩٣٨ نفر را تایید کرده‌اند.

 

از زمان وقوع حادثه منا، مقامات ارشد جمهوری اسلامی دولت عربستان سعودی را به بی‌کفایتی در مدیریت حج متهم کرده‌ و حتی خواستار سلب صلاحیت دولت سعودی در اداره امور حج شده‌اند در حالیکه مقامات سعودی با وعده بررسی علت بروز حادثه، گاه بروز بی‌نظمی برخی حجاج در جریان اجرای مراسم رمی جمرات را عامل حادثه دانسته‌اند.

 

در روزهای اخیر شایعاتی در مورد انواع حوادث مرگبار در مکه به خصوص در فضای مجازی در ایران انتشار یافته اما مقامات جمهوری اسلامی با تکذیب این شایعات، گفته‌اند که منابع رسمی خبری وقوع هر نوع حادثه‌ای را گزارش خواهند کرد و از مردم خواسته‌اند به این شایعات توجه نکنند.
نمازگزاران ایرانی نظر رسمی جمهوری اسلامی در مورد مسئولیت مقامات سعودی را تایید کرده‌انددر زیارت سالانه حج تمتع، بیش از دو میلیون زائر از کشورهای مختلف جهان در مکه اجتماع می‌کنند و ملزم هستند در روز عید قربان به سوی محل مشخصی حرکت کرده و در مراسم پرتاب سنگ به سوی نماد شیطان شرکت کنند. پس از وقوع حادثه روز پنجشنبه، برخی منابع سعودی گفتند که گروهی از زائران به برنامه زمانبندی شده برای حضور زائران کشورهای مختلف در محل اجرای این مناسک اعتنا نکردند و با ایجاد ازدحام بیشتر و مختل شدن جریان حرکت زائران برای اجرای مناسک، باعث بروز حادثه شدند. جمهوری اسلامی اظهارات مقامات سعودی را نشانه تلاش آنان برای رفع مسئولیت در قبال مدیریت موثر و کارآمد مراسم حج توصیف کرده و خواستار عذرخواهی آنان و همچنین بازنگری در نحوه مدیریت این مراسم شده‌ است.

 

در واکنش به واقعه منا، پس از نماز جمعه هفته گذشته در شهرهای مختلف ایران به دعوت مراکز حکومتی راهپیمایی‌هایی در محکومیت دولت عربستان سعودی برگزار شد و تظاهرکنندگان مواضع رسمی جمهوری اسلامی در قبال این حادثه را مورد تایید قرار دادند.

 

به گزارش منابع دولتی ایران، وزیر خارجه جمهوری اسلامی که برای شرکت در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک به سر می‌برد خواستار ملاقات با وزیر خارجه عربستان سعودی و گفتگو درباره واقعه منا شده بود اما این درخواست پذیرفته نشد. وزیر خارجه عربستان گفت که ایران در صدد بهره‌برداری سیاسی از ماجرای کشته شدن زائران است.

 

از زمان انقلاب سال ١٩٧٩ و تشکیل جمهوری اسلامی در ایران، روابط بین حکومت به رهبری روحانیون شیعه در این کشور و حکومت خاندان سلطنتی وهابی در عربستان دستخوش نشیب و فراز و غالبا سرد بوده است. در چند سال‌ اخیر، موضعگیری متفاوت دو حکومت در قبال جنگ داخلی سوریه و اختلافات فرقه‌ای در عراق و اخیرا، بر سر درگیری‌های نظامی در یمن تیره بوده است.

 

در حالیکه ایران از حوثی‌های یمن حمایت می‌کند، عربستان که همراه با سازمان ملل و اکثر کشورهای جهان، دولت در تبعید آن کشور را به رسمیت می‌شناسد، برای بازگرداندن این دولت به قدرت، در راس ائتلافی از کشورهای منطقه به عملیات هوایی علیه حوثی‌ها مبادرت کرده است. پس از بروز واقعه منا، برخی از منابع جمهوری اسلامی عامل این حادثه را ناکافی بودن نیروهای امنیتی سعودی برای حفظ نظم در جریان اجرای رمی جمرات ذکر کرده و دلیل آن را کمبود نفرات به درگیری نظامی سعودی در یمن دانستند.