ظریف در دهلی؛ ایران برای 'دوست دوران سختیاش' چه میکند؟
+22
رأی دهید
-1
گسترش مناسبات اقتصادی و مبارزه با افراط گرایی بخشی از صحبتهای مقامهای هند و ایران بود - محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، دهلی نو را با یادآوری این نکته ترک کرد که هند دوست دوران سخت ایران بوده است و کشورش آن را فراموش نمیکند.
آقای ظریف در آخرین گام از سفر منطقهایاش پس از رسیدن به توافق تاریخی هستهای با غرب، به هند رفت. وی پیشتر هم به پایتختهای لبنان، سوریه، و پاکستان رفته بود تا فرصتهای جدید اقتصادی کشورش را به رخ منطقه بکشد.
او در هند با نارندرا مودی، نخستوزیر، محمد حمید انصاری معاون رئیس جمهوری، سوشما سواراج و نتین گادکری وزیران خارجه و حمل و نقل و آجیت دوبهال، مشاور امنیت ملی هند دیدار و گفتگو کرد.
نگاه هندیها به رئیس دستگاه دیپلماسی ایران پس از موفقیتش در نهایی کردن توافق هستهای با رهبران جهان، خیلی احترام آمیز است.
رابطه ایران و هند در دهههای گذشته و زیر سایه تحریمهای بینالمللی بیشتر در حد فروشنده و مشتری نفت خام بوده است.
هند چهارمین مصرف کننده بزرگ نفت در جهان است و چند سال پیش ۱۷ درصد نفت مورد نیاز خود را از ایران وارد میکرد. در سال ۲۰۰۸ ایران دومین صادرکننده بزرگ نفت به هند بود.
اما به مرور زمان و زیر فشار آمریکا واردات نفت هند از ایران کم و کمتر شد و پارسال تنها ۶ درصد نفت خام هند از ایران وارد میشد. ایران از جایگاه دوم به هفتم سقوط کرد.
با وجود آن، داد و ستد دوجانبه بین ایران و هند در سالهای ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ به بیش از ۱۵ میلیارد دلار میرسید. هند به ارزش ۱۰.۳۳ میلیارد دلار و بیشتر نفت خام میخرید و در مقابل صادراتش به ایران نزدیک به ۵ میلیارد دلار میرسید.
با این وجود، تحریمهای جهانی این داد و گرفت را متاثر کرده بود و دهلی نو به سختی میتوانست پول ایران را بپردازد. اکنون هم ایران بیش از ۶ میلیارد دلار از هند طلبکار است.
از این رو تلاش هیات ایرانی در سفر تازه تغییر دادن این وضعیت است.
در واقع، بحث آقای ظریف با مقامهای هند به زندگی بعد از تحریمها متمرکز بود.
آقای ظریف گفت: "تمرکز ما بر روابط دو جانبه و چگونگی افزایش همکاریها با استفاده از فضای جدید است."
افزایش همکاریها در بخش سرمایهگذاری هند در طرحهای اقتصادی ایران، توسعه بندرهای چابهار و عباس، تقویت مواصلات و پروژه خط آهن مورد بحث بوده است.
در نشست دهلی توافق شد که نیاز است هند پروژه صد میلیون دلاری چهابهار را سرعت بخشدخط لوله گاز ایران- پاکستان- هند، مدرنیزه کردن زیربناهای نفت و گاز ایران و سرمایهگذاری شرکتهای هندی در ایران مخصوصا در میدان نفتی فرزاد B در خلیج فارس، هم شامل بحثها بوده است.برای هند اولویت اصلی توسعه و بهره گرفتن از بندر چابهار ایران است تا راه مواصلاتی تازهای غیر از مسیر پاکستان به افغانستان و آسیای مرکزی باز شود.
هند بیش از صد میلیون دلار در این بخش سرمایهگذاری کرده و اکنون برای بهره بردن از آن لحظه شمار میکند.
در نشست دهلی توافق شد که نیاز است هند پروژه صد میلیون دلاری چابهار را سرعت بخشد.
نشست کمیسیون مشترک دو کشور هم قرار است در ماه دسامبر برگزار شود تا تمام مسائل اقتصادی و تجاری دوجانبه را دنبال کند.
سفر محمدجواد ظریف به هند یک ماه بعد از دیدار رئیس جمهوری ایران و نخست وزیر هند در حاشیه نشست سازمان همکاریهای شانگهای در روسیه صورت میگیرد؛ هر دو رهبر توافق کردند که دو قدرت منطقهای همکاریهای خود را گسترش بدهند.
اما نگاه آقای ظریف در سفر به پایتخت هند فراتر از داد و ستد اقتصادی بود.
گفتگو با مشاور امنیت ملی هند در صدر برنامه دیپلمات ارشد ایرانی قرار داشت که به بررسی رشد فزاینده انواع اشکال افراطگرایی در منطقه پرداختند.
ایران و هند گروه داعش را تهدید درجه یک خود میبینند و کش و قوس گفتگوهای صلح بین افراد گروه طالبان و دولت افغانستان را به دقت زیر نظر دارند.
آقای ظریف در دیدار با مقامهای هندی گفت که لازم است هند و ایران با افغانستان و پاکستان کار کنند تا علیه تهدید مشترک داعش در منطقه مبارزه موثر صورت گیرد. او گفته همه باید متوجه تهدید افراط گرایی باشند و ایران میتواند نقش سازندهای در اتحاد منطقهای علیه این پدیده بازی کند.
وزیر خارجه ایران میگوید: "برای ما در افغانستان ساختارهای دموکراتیک و توسعه و پیشرفت همواره مورد توجه و حمایت بوده است."
دیدار وزیر امور خارجه ایران از هند در گرماگرم بیاعتمادی بین کابل و اسلامآباد در زمینه مبارزه با شورشیان صورت میگیرد. پس از بیثمر بودن تلاش محمد اشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان برای جلب پشتیبانی پاکستان در ریشهکن کردن بی ثباتی در کشورش، نگاه هند و ایران به گام بعدی رهبران افغانستان دوخته شده است.