«گوسفندی» که «قوچ وحشی» زایید

 محققان پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی موفق به شبیه‌سازی قوچ وحشی قمیش‌لو به عنوان یکی از گونه‌های در خطر انقراض کشور شدند.

به گزارش خبرنگار علمی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، «مارال»، قوچ وحشی شبیه سازی شده ایرانی که حدود دو هفته پیش به دنیا آمده با انتقال هسته سلولی از یک راس قوچ وحشی به درون سلول تخمک بدون هسته یک گوسفند و انتقال جنین اولیه به رحم گوسفند است.

 

دکتر محمد حسین نصر اصفهانی، رییس پژوهشکده زیست فناوری پژوهشگاه رویان که در نشست خبری سی و پنجمین سالگرد تاسیس جهاد دانشگاهی سخن می گفت با تاکید بر استفاده از علم و فناوری برای حفظ و نگهداری محیط زیست گفت:‌ با توسعه جوامع شهری یکی از معضلات بسیاری از کشورها حفظ گونه‌های در حال انقراض است

 

وی با اشاره به فعالیتهای پژوهشگاه رویان در این راستا اظهار داشت: با تولد نخستین گوسفند شبیه سازی شده خاورمیانه در سال 85 در پژوهشکده زیست فناوری پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی در اصفهان به دانش شبیه‌سازی دست یافتیم. از آن زمان تا کنون فعالیتهای این پژوهشکده معطوف به کاربردی کردن این دانش فنی بوده که در این راستا تلاش کرده ایم با استفاده از دانش فنی شبیه‌سازی اقدام به حفظ گونه‌های در حال انقراض کنیم.

‌

نصر اصفهانی، قوچ وحشی قمیش‌لو را یکی از گونه‌های در خطر ایرانی توصیف کرد و ادامه داد: ناحیه قمیش‌لو در نزدیکی اصفهان است که در این منطقه گونه ای قوچ وحشی زندگی می کند که از گونه‌های در حال انقراض است. به تازگی پژوهشگران این مرکز تحقیقاتی موفق شدند قوچ وحشی قمیش‌لو را شبیه‌سازی کنند. نوزاد حاصل از این شبیه‌سازی هم اکنون در سلامت کامل است ودر مزرعه پژوهشگاه رویان نگهداری می‌شود.

 

وی به نحوه شبیه سازی این گونه در حال انقراض اشاره کرد و گفت: در حالت عادی یک جانور از ترکیب دو سلول جنسی نر (اسپرم) و ماده (تخمک) ایجاد می‌شود. ترکیب این دو سلول منجر به ایجاد سلول تخم خواهد شد و تمام سلول‌های جانور مورد نظر حاصل تقسیم همین سلول تخم خواهند بود ولی اگر والدینی وجود نداشته باشند که ترکیب سلول‌های آنها منجر به شکل‌گیری موجود جدیدی شود با در دست داشتن یک سری کامل از ژن موجود مورد نظر (هسته سلول) و با استفاده از فناوری شبیه سازی امکان بازآفرینی آن جانور وجود دارد.

مارال، قوچ وحشی شبیه سازی شدهبه گفته نصر اصفهانی در این شرایط هسته سلول حیوان منقرض شده یا در معرض انقراض درون سلول تخمک بدون هسته جانوری نزدیک به گونه هدف قرار داده می‌شود و با تحریکات فیزیکی شرایطی فراهم می‌شود که سلول ایجاد شده مانند سلول تخم شروع به تقسیم کند و پس از آن جنین اولی به رحم جانوری از همان گونه نزدیک انتقال می‌یابد.

 

نصر اصفهانی تصریح کرد: در این تحقیقات هسته سلول قوچ وحشی درون تخمک گوسفند قرار داده شد و جنین اولیه به رحم گوسفند منتقل شد. از آنجا که تمام اطلاعات وراثتی سلول در هسته قرار دارد و سلول بدون هسته یا رحمی که جانور از آن متولد می‌شود هیچ تأثیری در هویت و اطلاعات وراثتی جانور ندارند، نوزاد تولد یافته گونه خالصی از جانور منقرض شده یا در معرض انقراض خواهد بود.

 

وی با تاکید بر این که ایران پس از سه کشور کره جنوبی، ژاپن و چین، چهارمین کشور آسیایی است که با شبیه سازی موفق به تولید گونه ای در معرض انقراض شده است تصریح کرد: در چین در تلاش هستند تا از این روش برای تکثیر پاندا استفاده کنند و در کره جنوبی هم این روش بر روی حیوان گرگ انجام شد که موفقیت آمیز بود.

 

در حال حاضر محققان پژوهشکده زیست فناوری پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی در تلاش هستند با استفاده از این روش یوزپلنگ و پلنگ ایرانی را تولید کنند و تا کنون به موفقیت‌هایی دست یافته‌اند.

 

وی ابراز امیدواری کرد که با همکاری سازمان محیط زیست، فضایی برای زیست گونه‌های شبیه‌سازی شده تولید شده ایجاد شود تا از این طریق گام موثری برای جلوگیری از انفرض حیوانات برداشته شود.

 

نصر اصفهانی در پایان با اشاره به اجرای طرح تولید اندام در بدن حیوان گفت: این طرح بر روی بز در حال اجرا است که رسیدن به نتایج خوب در این تحقیقات زمان بر خواهد بود.