گزارش یک نظرسنجی: رای ۸۵ درصدی به زندگی در کشوری غیر از ایران

ایران وایر می نویسد :"اگر بتوانید آزادانه محل زندگی خودتان را انتخاب کنید، کدام گزینه را انتخاب می کنید؟" این سوال را ساده را شاید بارها در جمع های مختلف شنیده اید. شاید در رویاهایتان درباره اش برنامه ریزی کرده اید و یا اینکه علیه اش و در دفاع در ایران و در وطن بودن، با دیگران بحث کرده اید.

هفته گذشته ما در بخش فارسی سایت ایران وایر این سوال را با مخاطبان در میان گذاشتیم. هم مشارکت در نظرسنجی خیلی خوب بود و هم مشارکت در بحث های مرتبط با نظرسنجی. تقریبا می توان گفت بهتر از همه نظرسنجی های قبلی. این نکته می تواند یک نشانه باشد برای مهم بودن چنین سوالاتی و موضوع گفت و گو بودن آن در فرهنگ روزمره مخاطبان ایران وایر و طبعا جامعه ایران.

اما در پاسخ به این سوال، 33.7 درصد مخاطبان ایران وایر، آمریکا را انتخاب کرده اند. 26 درصد به اروپا رای داده اند، 15.6 درصد گفته اند کانادا را ترجیح می دهند و 7.1 درصد گفته اند دوست دارند بروند استرالیا زندگی کنند. وجه مشترک این چهار گزینه می تواند در سبک زندگی شان نهفته باشد که وجوه مشترک عمومی و اجتماعی گسترده ای دارند.

اگر چهار سه عدد را جمع بزنید، به عدد 82.4 درصد مخاطبان ایران وایر ترجیح داده اند در صورت آزادی انتخاب ساکن کشورهایی شوند که از نظر رهبران جمهوری اسلامی، مروج اندیشه ها و سبک زندگی غربی هستند.

ما یک گزینه هم در همسایگی داشتیم، ترکیه. تنها 2.3 درصد گفته اند دوست دارند در صورت داشتن حق انتخاب به این کشور بروند. درباره زندگی در ترکیه بحث های گسترده ای صورت گرفته است که در یک گزارش جداگانه به آن می پردازیم.

در این میان، تنها 12.4 درصد مخاطبان رای داده اند که در صورت داشتن حق انتخاب در ایران زندگی می کنند. 2.5 درصد هم هیچکدام از گزینه ها را انتخاب نکرده اند.

یک بار دیگر عدد 12.4 درصد حق انتخاب برای ایران را با عدد 82.4 درصد مقایسه کنید، البته دقیق تر باید با عدد 84.9 درصد مقایسه اش کنیم، یعنی ترکیه را هم حساب کنیم. تقریبا میل به انتخاب یک کشور دیگر در میان مخاطبان فارسی زبان ایران وایر، 7 برابر است نسبت به میل انتخاب ایران به عنوان محل زندگی.

مخاطبان ایران وایر درباره انتخاب هایشان بحث کرده اند. عمده این اظهارنظرها معطوف به رفتار حکومت ایران است.

یک مخاطب نوشته است: " ایران وطن ماست، فقط از بد روزگار به دست عده ای بیگانه اشغالگر افتاده."

برخی کاربران به دوران پهلوی اشاره کرده اند و گفته اند اگر ایران قبل از انقلاب 57 بود، انتخاب اول شان ایران بود.

دلایل سیاسی هم طبق معمول وجود دارند: "اگه در ایران دموکراسی حاکم بود حاضر بودم با هر سختی اقتصادی بسازم ولی در کشورم بمونم و زندگی کنم." دیگری هم از وضعیت بد آزادی بیان انتقاد کرده: "وطنی که نتونی عکست رو بذاری پروفایل فیس بوکت، وطنی که بترسی از حرف زدن، وطنی که برای یه لقمه نون برادر به برادر رحم نمیکنه، وطنی که از وطن بودنش تنها یه اسم باقی مونده, وطنی که هیچ کس حاضر نیست براش سر سوزنی فداکاری کنه و در راهش بجنگه!! چه جای دفاع و منم زدن داره!!!؟"

انتقادهای کهنه هم جاری است: "اینجا وطن عرباست، فلسطین ، یمن، لبنان، سوریه، وطن جوانان عراقی که به مشهد میان و با ناموس ایرانی زنا می کنن، اونم بخاطر فقر و بدبختی."

برخی هم از دلیل رفتن شان گفته اند و لبه انتقاد را متوجه مردم کرده اند: "اگر مردم ایران کمی خود باوری داشتن و کمی فکر نمی کردن همه جا بهشته و ایران جهنم، من حاضر بودم همین فردا از آلمان برگردم ایران و همون ایران زندگی کنم با تمام مشکلاتش اما تا این مردم زیاده طلب کم کار، پر ادعای کم مصرف، ادعا در حد غرب و عمل در حد سومالی توی ایرانن، من می دونم برگردم روزی ده ها بار از اخلاق کثیفشون که مثلا یارو راننده هزاران فحش میده به دیگری اما خودش همون کارها رو تکرار میکنه، میمرم و زنده میشم و عذاب میکشیدم. با اینکه الان ایران نیستم و ایران هم سالها حبس کشیدم اما از ترس حکومت نیست که المانم که از ترس مردم ایران فرار کردم."

با وجود همه انتقادات جاری درباره عملکرد حکومت ایران و زندگی درایران، در بحث های این نظرسنجی، دفاع از باقی ماندن در ایران و وطن هم هواداران خاص خودش را دارد. یک نفر نوشته: " ایران سرزمین مقدس منه وطن اینقدر بی ارزش نیست که با خوشی کوچک بفروشیش به خاطر یک وجب خاکش در جنگ چالدران 45000 کشته دادیم. من هیچ وقت دلم نمیاد منو به شکل یک شهروند درجه دو ببینند. ریشه ی من درخاک وطنم هست، وطن سوپر مارکت یاهتل پنج ستاره نیست به خاطرش باید جان داد. اگر بی وطن باشی که ارزشی نداری، درود به سرزمین پاکم که یک لقمه پنیرساده اش به همه ی خوشی های بیگانه می ارزد. اونوقت تو خارج بریم به کشور بیگانه چطوری افتخار کنیم انگارخودمان بچه داریم ولی به بچه ی همسایه افتخارمی کنیم"

با این حال برخی هم انتخاب مخاطبان برای زندگی در سایر کشورها را یک انتخاب در خلاء دانسته اند، مثلا یک نفر نوشته: "تا تمام این کشورها رو ندیده باشی و از فرهنگ و سنت و زبان و غیرش اطلاع نداشته باشی و تابستان و زمستانش رو تجربه نکرده باشی چطوری میتونی انتخاب کنی!"

برخی هم جهان وطنی نگاه کرده اند، مثلا این کامنت: " یه روز مادر بزرگم گفت هر جا دلت خوش بود و آرامش داشتی وطنت همونجاست، این حرف همیشه توی گوشم زنگ میزنه."

اما مدافعان مهاجرت از اینکه در کشورهایی غربی مثل آلمان اقتصاد رقابتی است یا اینکه در دوران سالمندی امنیت اقتصادی بهتری دارند، پوشش بیمه قوی است، استانداردهای زندگی بالاتر است، رفاه بیشتری وجود دارد و امکان یافتن شغل دارند، به عنوان دلایل انتخاب کشورهایی چون کانادا، آمریکا و یا کشورهایی اروپایی و استرالیا برای محل زندگی خویش یاد کرده اند.