محسن رضایی، بازگشت به اصل خویش

خودنویس: زمانی که محسن رضایی با لباس نظامی در راه‌پیمایی روز قدس ظاهر شد، تحلیل‌گران از بازگشت وی به دنیای نظامی‌گری و به نوعی دلزدگی‌اش از سیاست خبر دادند.

 

مدتها قبل از انتشار رسمی عکسی از محسن رضایی در لباس نظامی، گمانه‌های زیادی در باره این‌که وی چرا از سیاست‌ورزی کناره گرفته و مجددا ترجیح داده است تا لباس سپاه را بر تن کند در محافل سیاسی در گرفته بود. برخی این بازگشت را دلیل آمادگی نیروهای مسلح برای شرکت در یک جنگ احتمالی و استفاده از تجربیات فرمانده پیشین سپاه می دانستند و برخی دیگر معتقد بودند که رضایی بعد از چندین سال حضور در کسوت سیاست، از آنجایی که موفقیت چندانی نصیبش نشده بود ترجیح داده تا به پیشه اصلی خود یعنی نظامی‌گری بازگردد.

 

 بعد از بحث‌ها و گمانه‌زنی‌های فراوان، نخستین تصویر از فرمانده پیشین سپاه پاسداران که چندین سال از عالم نظامی‌گری دور بوده و چند دوره در کسوت نامزد انتخابات ریاست جمهوری حاضر شده بود منتشر شد. این عکس که در مراسم فارغ التحصیلی دانشجویان افسری سپاه و در کنار فرماندهان فعلی و اسبق سپاه و همین‌طور فرمانده کل قوا،‌ آیت الله سید علی خامنه‌ای گرفته شده محسن رضایی را در حالی ثبت کرده که علاوه بر لباس نظامی، درجه‌های سرلشکری خود را نیز نصب کرده است.

 

وقتی در راهپیمایی روز قدس ، محسن رضایی که هم‌چنان دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام بود با لباس نظامی ظاهر شد از نصب درجه‌های سرلشکری خودداری کرده بود و برخی این موضوع را به مثابه اعلام آمادگی وی برای بازگشت به دنیای نظامی‌گری ارزیابی کردند. وی چند روز بعد در دل‌نوشته‌ای اظهار داشت برخی از من پرسیده‌اند که چرا لباس نظامی پوشیده‌ام یک کلام خواستم بگویم: برگردیم به ارزش‌های انقلاب، برگردیم به صفا و صداقتِ روزهای آزادی خرمشهر، برگردیم به برادری­‌ها، برگردیم به فضای رفع محرومیت، برگردیم به سلامت اقتصادی روزهای اول انقلاب، برگردیم به وحدتِ روزهای بعد از شهادت شهید بهشتی. به راستی در کشور چه چیز کم داریم؟

 

در همان زمان علاوه بر نشریات داخل کشور که خبر بازگشت یا حداقل اعلام آمادگی محسن رضایی برای بازگشت به دنیای نظامی‌گری را با آب و تاب فراوان منتشر کردند، برخی نشریات خارجی نیز به موضوع علاقه نشان دادند و در تحلیل‌ها و تفسیرهایی به آن پرداختند. از آن جمله می‌توان به المانیتور اشاره کرد که در این باره نوشت: «انتشار خبر مربوط به محسن رضایی در رسانه‌های داخلی ایران را می‌توان به معنای پایان فعالیت‌های سیاسی رضایی تفسیر کرد، او پنجمین فرمانده سپاه پاسداران بود و در دوران جنگ عراق و ایران فرماندهی و هدایت این ارگان را برعهده داشت  بیش از اسلاف خود در رشد سپاه نقش ایفا کرد.»

 

محسن رفیق‌دوست که پیش از فرماندهی رضایی، وزارت سپاه را بر عهده داشت نام محسن رضایی را به عنوان فرمانده به آیت‌الله خمینی پیشنهاد داد و به این ترتیب رضایی ۲۷ ساله در ۱۹۸۱ به فرماندهی این نهاد نظامی که از متن انقلاب برخواسته بود منصوب و عنوان جوا‌ن‌ترین فرمانده نظامی جهان را از آن خود کرد. به نوشته المانیتور رضایی با دیگر فرماندهان سپاه متفاوت بود و وجه تمایز وی نیز تمرکز او بر ارتقای جنبه‌های تاکتیکی و علمی نیروهای سپاه بود، به گونه‌ای که یکبار در جریان نماز جمعه تهران گفت: «باید بپذیریم که ما در جریان انقلابی بزرگ قرار داریم که به خاطر آن همه جهان اتحادی را علیه ما تشکیل داده‌اند، بنابر این ما نمیتوانیم فقط با دعا کردن در این جنگ پیروز شویم و باید دانش نظامی و قدرت تکنولوژیک خود را ارتقا دهیم.»

 

سال هفتاد و شش و هم‌زمان با وقوع تحولاتی تازه در کشور که بعدها از آن به عنوان دوران اصلاحات یاد شد، استعفای محسن رضایی که دیگر به عنوان دکتر رضایی شهرت یافته بود توسط  فرمانده کل قوا پذیرفته شد. رضایی در آن زمان در توضیح استعفایش گفته بود من سپاه را ترک کردم تا به تحولات اقتصادی و سیاسی در جامعه کمک کنم و معتقد بودم که نباید برای این کار از ابزار نظامی استفاده کرد.

 

پس از آن رضایی با حکمی به عنوان دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام برگزیده شد و رسما وارد عالم سیاست شد. و دوبار برای تصاحب کرسی ریاست جمهوری نامزد شد که شاید بتوان بحث انگیزترین دوره را انتخابات سال ۸۸ دانست زیرا در جریان پخش مناظره نامزدها از تلویزیون، وی تنها نامزدی بود که درگیر حاشیه سازی‌های محمود احمدی نژاد نشد و عملا آمارهای ارایه شده توسط وی در عرصه اقتصادی را غیر واقعی و ساختگی دانست.

 

در انتخابات سال ۹۲ نیز وی که در برابر ائتلافی از اصول‌گراها و همین‌طور اجماعی از اصلاح طلبان وارد عرصه شده بود بارها و بارهای در برابر پرسش‌هایی در خصوص فرزندش قرار گرفت. پیش از آن نیز رضایی در دوره اول نامزدی اش در خصوص پناهنده شدن فرزندش به آمریکا، اظهارات تند وی علیه مقامات جمهوری اسلامی و سپس بازگشت بی سروصدای وی به کشور مجبور شده بود توضیحاتی ارایه کند.

احمد رضایی فرزند بزرگ محسن رضایی بود که در سال اول موسوم به دوران اصلاحات از طریق دوبی به ایالات متحده رفت و در رسانه‌های مختلفی علیه مقامات جمهوری اسلامی، اسلام و رویکرد جمهوری اسلامی در زمینه‌های گوناگون اظهارت تندی بیان کرد. محسن رضایی در همان زمان با توضیح اینکه فرزندش توسط «جاسوس‌های آمریکایی» که خود را «کارمندان ناسا» معرفی کرده‌اند «اغفال» شده و ضمن محکوم کردن سخنان پسرش تاکید کرده بود که باید همانند سایر شهروندان قانون در مورد وی اجرا شود.

 

فراز و فرودهای محسن رضایی در عالم سیاست، از اختلاف نظرهای آشکار و پنهانش با ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام که گاه و بی‌گاه خبرهایی از آن منتشر می‌شد گرفته تا انصرافش از پیگیری ماجرای کودتای انتخاباتی سال ۸۸ و همین‌طور راه‌اندازی چندین سایت خبری عاقبت وی را با این جمع بندی مواجه ساخت که بهتر است با سیاست وداع کرده و به کسوت اصلی خود یعنی نظامی‌گری بازگردد، از همین رو وی بعد از ارسال نامه‌ای خطاب به آیت الله خامنه‌ای در خصوص بازگشت به سپاه با حضور در یک نشست خبری گفت: «دهه پیش رو در منطقه، دهه‌ای پرآشوب خواهد بود و من به همین دلیل از مقام معظم رهبری درخواست کردم اجازه دهند تجربیاتم را به نسل های آینده منتقل کنم. ما برای حفظ امنیت در منطقه به قدرت نیاز داریم، اما رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی به محور بر هم زننده امنیت تبدیل شده اند. صلح به منطقه بازنخواهد گشت مگر اینکه آن ها به جایگاه خود عقب رانده شوند.»

 

به گفته منابع آگاه از جمله حسین کنعانی، که زمانی در شورای عالی سپاه عضویت داشته، بناست که محسن رضایی از این پس در دانشگاه امام حسین به کار تدریس مشغول شود.