کشف دریای گداخته از ماقبل حیات

یکی از بزرگترین و فعال‌ترین سیستم‌های ماگمایی جهان که به طرز شگفت‌آوری تاکنون ناشناخته مانده و منشاء گرمای عجیب در پارک یلواستون (Yellowstone) بود، کشف شد. این سیستم که متشکل از سنگ‌های نیمه مذاب است، با روشی تازه عکس‌برداری و مسیرنگاری شده است.

 

به گزارش خبرگزاری آنا، به مواد مذاب درون زمین که بسیار گرم بوده و تحت فشار شدید در زیر پوسته زمین قرار گرفته‌اند، ماگما یا تَفتال می‌گویند. ماگما ممکن است از طریق شکستگی‌ها و سایر نقاط ضعیف پوسته زمین بالا آمده و به صورت گدازه (لاوا) در سطح زمین جریان یابد.

 

ماگما سنگ‌های گداخته‌ای هستند که اغلب در اتاقک مذابی در زیر رویه زمین قرار دارند و بر اثر فشار زیاد و دمای بالا به صورت نیمه‌جامد و گاه حتی مایع هستند. ماگما در دمای میان ۱۲۰۰ تا ۱۸۰۰ درجه سانتی‌گراد پدید می‌آید.

 

براساس آنچه رویترز منتشر کرده است، دانشمندان با استفاده از شیوه تازه‌ای از پرتونگاری مقطعی ارتعاشی، توانسته‌اند سامانه جابه‌جایی گسترده‌ای از ماگما را که از جبه تا سطح زمین امتداد دارد کشف کنند.

 

حجم ماگمای جاری در این سیستم بیش از 4600 هزار تریلیون مترمکعب برآورد شده است که برای 11 بار پر کردن دره معروف گراندکانیون کافی‌ است.

 

پیش از این دانشمندان از وجود فعالیت‌های آتشفشانی در زیر این پارک اطلاع داشتند و می‌دانستند که نخستین بار 2 میلیون سال قبل و سپس یک میلیون و 200 هزار سال و بعد از آن 640 هزار سال قبل، در این نقطه آتشفشان‌های هولناکی رخ داده است اما اکنون موفق به کشف یک مخزن ماگمای عمیق‌تر با 5/4 برابر ماگمای بیشتر در این نقطه شده‌اند.

 

پارک ملی یلواستون در مرز ایالت‌های وایومینگ، آیداهو و مونتانا در آمریکا، داری زنجیره‌ای از جذابیت‌های زمین‌شناختی مانند چشمه آب‌گرم، ستون بخار، آبفشان و دیگر نمونه‌های فعالیت‌های زمین‌گرمایی است که که در گذشته 3 بار فوران‌های عظیم و دهشتناکی نیز داشته است.

 

جامی فارل، از بخش زمین‌لرزه شناسی داشنگاه یوتا در اینباره گفت: «کشف مخزن تازه در وضعیت فعلی آتشفشانی منطقه تغییری ایجاد نمی‌کند و به معنی خطرناک شدن این پارک نیست».

 

او مهم‌ترین دستاورد این کشف را امکان بررسی دقیق‌تر و شناخت بهتر از نحوه حرکت ماگما از پوسته به سطح و نظام‌های جابه‌جایی آن عنوان کرد.

 

براساس آنچه در مقاله علمی این داشنگاه منتشر شده است، مخزن جدید ماگما در عمق 20 تا 45 کیلومتری زیر پارک یلواستون گسترده است و حجم آن در حدود 46 هزار کیلومتر مکعب است.

 

این بدان معناست که مخزن مذکور دو برابر نزدیک‌تر از مخازن مشابه به سطح زمین است. بر این اساس نزدیک به 2 درصد از کل ماگمای این مخزن مایع و بقیه متشکل از سنگ‌های نیمه مذاب و اسفنجی است.

 

دانشمندان با استفاده از روش پرتونگاری مقطعی ارتعاشی که مشابه با روش CT اسکن در پزشکی است، نقشه‌بداری گسترده‌ای از منطقه انجام دادند که منجر به کشف دریای گداخته شد.