آفلاتوکسین عامل سرطان کبد

باز در آستانه سال نو هستیم و مسئولان طبق روال هرسال به مردم هشدار می‌دهند که مراقب سلامت آجیل شب عید باشند.

 

این هشدارها در حالی است که اگر سیستم نظارت بر مواد غذایی کارآمد باشد، مسئولان باید به مردم بگویند که نگران آجیل شب عید نباشید. همه‌‌چیز تحت نظارت است و کنترل می‌شود و اینکه آجیل ارزان و سالم است. چند روزی است که مسئولان و معاونان وزارت بهداشت و همچنین کارشناسان تغذیه در کشور از احتمال وجود سم آفلاتوکسین در آجیل‌ها می‌گویند و هشدار می‌دهند‌. اما سؤال اینجاست که مردم چگونه می‌توانند مراقب سمی باشند که در مواد پروتینی مثل انواع آجیل‌ها وجود دارد؟ بسیاری از مردم چون توان خرید آجیل مرغوب شب عید را از فروشگاه‌های معتبر ندارند، قطعا آجیل را به‌صورت فله‌ای خریداری می‌کنند و این اجتناب‌ناپذیر است و تازه از کجا معلوم که همان آجیل‌های مرغوب هم کاملا بهداشتی و بدون آفلاتوکسین باشد.

 

به‌نظر می‌رسد که بهترین راه ممکن و مؤثر برای مطمئن بودن مردم از سلامت مواد غذایی، اول نظارت مستمر و مؤثر و بعد آموزش‌های لازم آن هم در طول سال و مستمر باشد چرا که هیچ‌گاه هشدار دادن صرف، نمی‌تواند راهگشا و چاره ساز باشد. حال این‌بار نوبت به سم آفلاتوکسین رسیده، سمی که به گفته متخصصان ورود آن به بدن انسان، می‌تواند عوارض بسیار جبران‌ناپذیری برای انسان داشته باشد.

دکتر منصور رضایی، متخصص تغذیه و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در این‌باره به خبرنگار همشهری می‌گوید : سم قارچی آفلاتوکسین در درازمدت می‌تواند منجر به سرطان کبد ‌ و در کوتاه‌مدت هم موجب ایجاد مسمومیت‌های حاد شود. به گفته این متخصص تغذیه، آفلاتوکسین‌ها، سموم قارچی هستند که از گونه‌های قارچ آسپرژیلوس مانند آسپرژیلوس فلاووس و اسپرژیلوس پارازیتیکوس منشا می‌گیرند.

 

این سموم اگر از راه مواد غذایی وارد بدن شوند بسیار خطرناک هستند. به گفته کارشناسان‌ سم آفلاتوکسین اگر به مقدار زیاد وارد بدن و مصرف شود، سبب نارسایی کبد و بدتر از آن سرطان کبد می‌شود. چراکه این سم ‌ باعث تغییرات ژنتیک روی سلول‌های گوارشی به‌ویژه کبد می‌شود.

 

به این ترتیب که‌ سم پس از ورود به بدن، در کبد تجمع می‌کند و ابتدا نارسایی کبد و سپس سبب عوارض جبران ناپذیر دیگر مثل سرطان کبد خواهد شد. دکتر رضایی می‌گوید‌: به‌دلیل عوارض جبران ناپذیری که این سم در بدن انسان ایجاد می‌کند، در کشورهای اروپایی و آمریکایی به‌شدت بر واردات منابع پروتئینی به‌ویژه آجیل نظارت و کنترل می‌کنند.

 

مرتضی صفوی، متخصص تغذیه هم، درباره به مصرف آجیل‌های مانده و نمناک هشدار می‌دهد و می‌گوید: ما باید نسبت به ماندگی آجیل حساس باشیم چرا که ممکن است سم مهلک آفلاتوکسین را وارد بدن انسان کند. رئیس آزمایشگاه مرجع غذا و داروی وزارت بهداشت هم می‌گوید : آجیل، تنقلات و حبوباتی که بیرون مغازه‌ها هستند، آلوده به انواع میکروب‌ها و فلزات سنگین هستند.

 

حسین رستگار تاکید‌می‌کند :مسئولان بهداشتی باید فکری برای استاندارد نگهداری مواد غذایی در مغازه‌ها بکنند. در بسیاری موارد شرایط نگهداری مواد غذایی در فروشگاه‌های شهری و جاده‌ای استاندارد نیست و آلودگی‌های زیادی در آنها ایجاد می‌شود که برای سلامت مردم خطرناک است. پسته، بادام، انواع آجیل، تنقلات و حبوبات نیز در موارد بسیاری هم در شهرها و هم در جاده‌ها در فضای بیرون مغازه و در مقابل نور و گرما و آلودگی هوا قرار می‌گیرند.