۸ توصیه برای خرید آگاهانه مواد غذایی
اصول زیر را برای خرید از فروشگاه‌های مواد غذایی به کار گیرید تا همان‌گونه که برای رفتن به دندان‌پزشکی یا یک جلسه‌ی کاری برنامه‌ریزی می‌کنید، خرید آگاهانه را نیز در اولویت فعالیت‌های روزانه‌تان قرار دهید.
یک نویسنده اسپانیایی به نام میگوئیل دسروانتس در جایی گفته: «فرد از پیش آگاه، از پیش مسلح است؛ آمادگی نیمی از پیروزی است». اینکه از پیش بدانید که می‌خواهید به خرید کدام‌یک از مواد غذایی مورد نیازتان بروید، در برنامه‌ریزی غذایی‌تان نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. در مسیر رفت‌وآمد همیشگی‌تان فروشگاه‌ها یا رستوران‌هایی را که غذاهای سالم دارند شناسایی کنید تا هر زمان که نیاز داشتید، به سراغشان بروید. اصول زیر را برای خرید از فروشگاه‌های مواد غذایی به کار گیرید تا همان‌گونه که برای رفتن به دندان‌پزشکی یا یک جلسه‌ی کاری برنامه‌ریزی می‌کنید، خرید آگاهانه را نیز در اولویت فعالیت‌های روزانه‌تان قرار دهید.
1- هنگامی‌که گرسنه نیستید به خرید بروید
فروشگاه‌های مواد غذایی از حقه‌هایی مانند راه انداختن بو، چیدمان جنس‌ها، دکوراسیون و به حراج گذاشتن برخی خوراکی‌ها استفاده می‌کنند تا شما را به خرید بیشتر وسوسه کنند. در این شرایط به‌ویژه اگر گرسنه هم باشید ممکن است بیش از نیازتان خرید نمایید. پس هرگاه سیر بودید، به خرید مواد غذایی بروید تا به‌راحتی از هدفتان منحرف نشوید.
می‌توانید یک لیوان بزرگ آب بنوشید. احساس سیری باعث می‌شود راحت‌تر بتوانید در برابر خرید غذاهایی که در برنامه‌تان نیست، مقاومت کنید. راهکار دیگر، جویدن آدامس نعنایی به هنگام خرید مواد غذایی است، زیرا وقتی دهانتان مشغول باشد، احتمال اینکه نمونه‌های رایگان غذاها را بچشید، کم می‌شود.
2- با چیدمان فروشگاه‌هایی که از آن‌ها خرید می‌کنید، آشنا شوید
فروشگاه‌های مواد غذایی به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که شما برای برداشتن اجناس مورد نیازتان بایستی یک دور کامل در آن‌ها بزنید. حال هر چه بیشتر در فروشگاه بمانید، احتمال اینکه از چیزی غیرضروری خوشتان بیاید، بیشتر می‌شود. معمولاً چیزهایی مانند شیر و نان را که جزء نیازهای اولیه‌اند در انتهای فروشگاه می‌گذارند تا مشتری ناچار شود از همه‌ی قسمت‌ها عبور کند تا به آن‌ها برسد؛ بنابراین بکوشید با چگونگی چیدمان فروشگاهی که همیشه از آن خرید می‌کنید آشنا شوید تا مستقیم به سراغ اقلام مورد نیازتان بروید. قفسه‌های گوشت و مرغ و ماهی را شناسایی کنید. از رفتن به قسمت‌هایی که خوراکی‌های وسوسه‌برانگیز مانند چیپس، کیک، شکلات و چوب‌شور دارند، بپرهیزید.
3- پیش از خرید، فهرستی از خوراکی‌های موردنیاز تهیه کنید
فقط به خوراکی‌هایی که سالم هستند و کالری بالا ندارند، فکر کنید و پیش از خرید، فهرستی از آن‌ها تهیه کنید و به همان پایبند باشید. در فروشگاه‌های مواد غذایی، وسوسه برانگیزترین خوراکی‌ها را جلوی چشم می‌گذارند و اگر بخواهید نگاهتان را به این‌سو و آن‌سو بیندازید، به‌راحتی در دام آن‌ها می‌افتید. همچنین ایستادگی در برابر قیمت‌های خوب و چیزهایی که به حراج گذاشته شده‌اند، دشوار است. بااین‌حال شما باید فقط به دنبال خوراکی‌هایی که در رژیم غذایی‌تان وجود دارد باشید و تسلیم خوراکی‌های چرب، پرکالری و فرآوری شده نگردید. اگر از پیش، همه‌چیز را در فهرستتان بنویسید و مطمئن باشید که چیزی را فراموش نکرده‌اید، کمتر پیش می‌آید که تحت تأثیر بسته‌بندی‌های پرزرق‌وبرق، پیشنهادهای فریبنده و دیگر عوامل وسوسه‌برانگیز قرار بگیرید.
4- در مورد عبارت «بدون کلسترول» بیشتر فکر کنید
بگذارید خیالتان را راحت کنیم که کلسترول فقط و فقط در فرآورده‌های گوشتی مانند انواع گوشت‌های سفید و قرمز، تخم‌مرغ، شیر، کره و صنایع وابسته وجود دارد و هیچ‌کدام از محصولات گیاهی و حتی روغن‌های گیاهی کلسترول ندارند؛ بنابراین درج عبارت «بدون کلسترول» روی محصولاتی مانند انواع روغن‌های گیاهی مانند روغن‌زیتون، آفتابگردان یا ذرت، غلات صبحانه، نان و کلوچه‌های بدون تخم‌مرغ و محصولات دیگری از این قبیل، تنها یک حقه تبلیغاتی برای فروش بیشتر محصولات است و از این به بعد شما باید بدانید که به‌جز فرآورده‌هایی با منشأ حیوانی، هیچ محصول دیگری کلسترول ندارد!
5- معنای واقعی «ارگانیک» را بدانید
خیلی وقت‌ها روی کالایی که قرار است آن را بخریم، عبارت «ارگانیک» درج شده است. محصول ارگانیک به محصولی گفته می‌شود که در تمام مراحل کاشت، داشت و برداشت آن از هیچ‌گونه مواد و کودهای سمی و شیمیایی استفاده‌نشده باشد. گوشت و فرآورده‌های گوشتی ارگانیک هم محصولاتی هستند که برای پرورش دام یا طیور هیچ‌گونه هورمونی به مواد غذایی آن‌ها اضافه نشده باشد یا خود دام به‌طور مستقیم مورد تزریق هورمون قرار نگرفته باشد.
به‌علاوه دامی که با خوردن علف غیرارگانیک پرورش پیدا کرده باشد به‌طور حتم گوشت و فرآورده‌های ارگانیکی نخواهد داشت. درج عبارت «صد درصد ارگانیک» روی برخی کالاها می‌تواند نشانه سلامت کامل آن محصول باشد اما عباراتی مانند «95 تا 99 درصد ارگانیک» یا «74 تا 94 درصد ارگانیک»، نشانه ارگانیک بودن محصول نیستند و این هم یک حقه تبلیغاتی دیگر است. به‌طورکلی، یک محصول غذایی یا ارگانیک است یا غیرارگانیک و ما محصول ارگانیک نسبی نداریم.
6- حواستان به واژه «serving size» باشد
ببینید! ممکن است شما یک شیشه سس مایونز بزرگ بخرید که روی برچسب ارزش تغذیه‌ای آن نوشته شده باشد 100 کیلوکالری انرژی و 2 میلی‌گرم نمک و شما پیش خودتان فکر کنید که این محصول نسبت به محصولات مشابه، کالری و افزودنی‌های کمتری دارد بنابراین سالم‌تر است؛ اما بهتر است قبل از تصمیم‌گیری برای خرید، نگاهی به بالای برچسب ارزش تغذیه‌ای کالا بیندازید و ببینید که این مقدار انرژی برای چه حجمی از آن محصول است. مثلاً اگرserving size محصول شما 50 گرم بود و سسی که در دست داشتید، 250 گرم وزن داشت، باید تمام اعداد را ضرب‌در عدد 5 کنید تا ارزش تغذیه‌ای صحیح کل محصول را به دست بیاورید!
7- مراقب بازی کلمات باشید
بعضی وقت‌ها کارخانه‌های تولید محصولات غذایی برای بهتر به نظر رسیدن محصولشان با کلمات بازی می‌کنند تا مصرف‌کننده توجه بیشتری به آن محصول نشان بدهد. مثلاً به‌جای نوشتن کلمه «نمک» روی برچسب تغذیه‌ای از کلمه «سدیم» استفاده می‌کنند یا عبارت «natural» که به معنای «طبیعی» است را روی محصولشان می‌نویسند تا مشتری‌ها در نگاه اول فکر کنند که منظور از «natural»، همان ارگانیک بودن کالا است درصورتی‌که اصلاً این‌طور نیست؛ بنابراین اگر منظور یا مفهوم هر یک از عبارات درج‌شده روی کالاهای غذایی را متوجه نشدید، بهتر است از فروشنده در مورد آن سوال کنید و اگر وی نیز جوابی قانع‌کننده به شما نداد از خیر خریدن آن بگذرید.
8- در برابر آخرین وسوسه‌ها هنگام ترک فروشگاه مقاومت کنید
اغلب، کنار صندوق پرداخت فروشگاه‌ها پر است از خوراکی‌های چرب، پرکالری، شیرین و شور. صاحبان فروشگاه‌ها می‌دانند مشتریانی که در صف صندوق ایستاده‌اند، ناگزیر این خوراکی‌ها را تماشا می‌کنند و به‌احتمال‌زیاد در دام این فرصت خرید در دقیقه‌ی نود گرفتار می‌گردند؛ بنابراین سعی کنید در زمان‌هایی که می‌دانید فروشگاه شلوغ نیست، به خرید بروید. به‌طور معمول، مراکز خرید پس از تعطیل شدن ادارات و شرکت‌ها و روزهای آخر هفته شلوغ می‌شوند، اما آخر شب و اول صبح خلوت هستند. در نتیجه در این زمان‌ها صفی جلوی صندوق نیست و شما می‌توانید به‌سرعت پول چیزهایی را که خریده‌اید پرداخت کنید و از فروشگاه خارج شوید.