سه دانشمند ژاپنی، برنده نوبل فیزیک ۲۰۱۴ شدند
آکادمی نوبل سه دانشمند ژاپنی را برای اختراع دیود نورافشان (الایدی) آبی به عنوان برندگان نوبل فیزیک در سال ۲۰۱۴ اعلام کرد.
این سه نفر، ایسامو آکاساکی و هیروشی آمانو، محققان دانشگاه ناگویا ژاپن و شوجی ناکامورا، استاد دانشگاه کالیفرنیا هستند.
به گفته این آکادمی، اختراع دیود نورافشان (الایدی) آبی، منبع نوری "کم مصرف و سازگار با محیط زیست، بادوام و با راندمان بالاتر" در اختیار بشر قرار داده است:
"وقتی ایسامو آکاساکی، هیروشی آمانو و شوجی ناکامورا در اوایل دهه نود میلادی الایدی نور آبی را با استفاده از نیمه هادیها ساختند، تحولی بنیادی در فناوری روشنایی ایجاد شد."
تولید ال ای دی آبی سه دهه ناممکن باقی مانده بود، دیودهای سبز و آبی مدتها پیش ساخته شده بود، اما با وجود تلاش های قابل توجه، تولید ال ای دی آبی با مشکل روبرو میشد.
اما به گفته آکادمی نوبل، "این سه دانشمند در تمام عرصههایی که دیگران ناکام مانده بودند به موفقیت رسیدند. آساکی و آمانو با هم در دانشگاه ناگویا کار کردند و ناکومورا در نیچیا، یک شرکت کوچک مواد شیمیایی در توکوشیما. اختراع آنها انقلابی ایجاد کرد."
در واقع، اختراع ال ای دی آبی آخرین حلقه از اختراع دیود پرتوافشان کم مصرف و بادوام بود که علاوه بر صنعت روشنایی، اختراع این لامپ ها در صنایع دیگر از جمله در تولید تلویزیون، موبایل و تبلت هم تحول ایجاد کرد.
پس از اختراع دیود آبی، از ترکیب سه دیود قرمز، آبی و سبز، دیود سفید ساخته شد، همان نوری که از پشت تلویزیون های الایدی به بیرون میتابد یا نور صفحه تلفن هوشمند یا تبلت.
الایدی سفید، که نور سفید ساطع میکند، بادوام و کم مصرف است. کیفیت آنها روز به روز بهتر و راندمان آنها بیشتر میشود و هر واحد انرژی الکتریکی (بر حسب وات) نور بیشتری (بر حسب لومن) تولید می کند.
"بهترین رکورد در حال حاضر تولید ۳۰۰ لومن نور با یک وات انرژی الکتریکی است، یعنی معادل ۱۶ لامپ معمولی و ۷۰ لامپ مهتابی (فلورسنت).
آکادمی نوبل اختراع الایدی در حفظ منابع کره زمین حائز اهمیت دانسته چون یک چهارم برق مصرفی دنیا برای روشنایی است:
"استفاده از مواد هم در ساخت لامپ کاهش یافته چون الایدی صد هزار ساعت کار میکند در حالیکه دوام لامپهای التهابی هزار و لامپ مهتابی ده هزار ساعت است."
علاوه بر این اختراع الایدی در توسعه میتواند نقش مهمی داشته باشد؛ در دنیا یک و نیم میلیارد نفری به شبکه برق متصل نیستند اما میتوانند انرژی این لامپهای کم مصرف و بادوام را در محل با نور خوشید تامین کنند."
نوبل فیزیک عرصهای مردانه باقی مانده و از اولین نوبل فیزیک در ۱۹۰۱، تا بحال فقط دو زن برنده آن شدهاند؛ ماری کوری در سال ۱۹۰۳ و ماریا گوپرت مایر فیزیکدان آلمانی-آمریکایی در ۱۹۶۳. نوبل اقتصاد هم تاکنون به زنان روی خوش نشان نداده و از دهه شصت میلادی که این جایزه پایهگذاری شد فقط یک زن برنده آن بوده است، الینور اُستروم آمریکایی در سال ۲۰۰۹.