کنترل پُرمویی در زنان با تغذیه
هیرسوتیسم به شرایطی اطلاق می‌شود که در آن موهای زائد و ناخواسته در صورت و بخش‌های مختلف بدن می‌روید که معمولاً این موها ضخیم و تیره هستند.
این موهای غیرطبیعی غالباً در مناطقی که مردان رویش مو دارند رشد می‌کند که از آن جمله می‌توان به صورت، سینه و پشت اشاره کرد. در بعضی از موارد رویش این موها طبیعی بوده و در افراد مختلف متفاوت است؛ اما در حدود نیمی از موارد هیرسوتیسم با افزایش سطح هورمون‌های جنسی مردانه که آندروژن نامیده می‌شود همراه می‌باشد. اگر چه در موارد نادری نیز مشکلات زمینه‌ساز جدی دیگری نظیر سندرم کوشینگ وجود دارد.
علـل هیرسوتیسم در زنان
در نیمی از زنان مبتلا به هیرسوتیسم افزایش هورمون‌های جنسی مردانه دیده می‌شود. این افزایش به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود. به عنوان مثال، در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک هورمون‌های جنسی مردانه افزایش می‌یابند. معمولاً زنان مبتلا به این سندرم با مشکل ناباروری مواجه می‌باشند. ضمناً وجود تومورهای تخمدان یا غدد فوق کلیوی نیز از عوامل ایجادکننده هیرسوتیسم می‌باشد. سندرم کوشینگ نیز می‌تواند علتی برای بروز این مشکل به شمار برود. برخی از داروها نظیر استروئیدهای آنابولیک، فنی‌توئین، ماینوکسیدیل، دیازوکسید، سیکلوسپورین، هگزاکلروبنزن و دانازول (داروی مورد استفاده در درمان اندومتریوز) باعث رشد موهای زائد و بروز مشکل هیرسوتیسم می‌گردند.
علائم
مهم‌ترین نشانه هیرسوتیسم رشد مو روی شکم، سینه و پشت لب می‌باشد. چنانچه هیرسوتیسم به علت افزایش هورمون‌های مردانه اتفاق افتاده باشد، نشانه‌ها شامل قاعدگی نامنظم، آکنه، از دست دادن هیکل زنانه، وجود بعضی از نشانه‌های مردانه نظیر تغییر صدا، ریزش مو با الگوی مردانه و پهن شدن شانه‌ها می‌باشد. در صورتی که سندرم کوشینگ علت هیرسوتیسم باشد، چاقی به خصوص در ناحیه میانی بدن، افزایش فشارخون، دیابت و نازکی پوست از علائم مشخصه بیمار خواهند بود.
عوامل خطرساز
عواملی مانند ژنتیک، نژاد و قومیت نیز می‌توانند باعث افزایش خطر ابتلا به هیرسوتیسم گردند. مثلاً زنان اروپایی، خاورمیانه و آسیای جنوبی در خطر بیشتری از این مشکل هستند.
نکات تغذیه‌ای
1- سعی کنید از غذاهای غنی از آنتی‌اکسیدان استفاده کنید. این غذاها شامل انواع میوه‌ها و سبزی‌ها می‌باشند.
2- از مصرف غذاهای تصفیه‌شده مثل نان‌های سفید، ماکارونی و به خصوص شکر اجتناب نمایید.
3- سعی کنید کمتر از گوشت قرمز استفاده نمایید و از ماهی، سویا و حبوبات به عنوان منبع پروتئین استفاده کنید.
4- مصرف روغن‌های نباتی جامد را متوقف نموده و از روغن‌های مایع به خصوص روغن زیتون استفاده کنید.
5- اسیدهای چرب ترانس را که در محصولات قنادی نظیر کیک و کلوچه، پیراشکی، غذاهای فرایند شده و سرخ‌شده وجود دارند از رژیم غذایی خود حذف نمایید.
6- روزانه بین 6 تا 8 لیوان آب مصرف کنید.
7- 5 روز در هفته به مدت حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی داشته باشید.
گیاهان دارویی
برخی از گیاهان دارویی نظیر ساوپالمتو (Saw Palmetto)، چست تری(Chaste Tree)، بلک کوهوش (Black Cohosh) و چای نعناع نیز دارای خاصیت ضد آندروژنی می‌باشند. نتایج یک بررسی که بر روی 42 زن بین سنین 18 تا 40 سال انجام شد نشان داد که استفاده از چای نعناع به میزان دو بار در روز و به مدت یک ماه، سطح هورمون مردانه تستوسترون را 29 درصد کاهش داده است؛ به عبارت دیگر نعناع موجب کاهش سطح تستوسترون آزاد و کل در خون زنان می‌شود. بالا بودن هورمون تستوسترون در زنان موجب رویش موی زائد و غیرطبیعی بر روی شکم، سینه، صورت و گردن می‌شود. به عقیده پژوهشگران، نعناع دارای پتانسیل استفاده به عنوان یک درمان مفید و طبیعی برای هیرسوتیسم (رویش موی زائد) در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک است.
اما به یاد داشته باشید گیاهان دارویی را نیز نمی‌توان بدون مشورت با پزشک و سرخود مصرف کرد. چون علاوه بر تداخلاتی که با برخی داروها دارند مصرف آن‌ها نیز خالی از اثرات جانبی نخواهد بود. ضمناً برخی از خانم‌های باردار در سه ماهه سوم بارداری رشد بیش از حد موها را به خصوص در صورت، بازوها، پاها و سینه‌ها تجربه می‌کنند. این یک حالت طبیعی بوده و به عنوان هیرسوتیسم تلقی نمی‌گردد.
پیشگیری از هیرسوتیسم در زنان
در برخی موارد می‌توان با توجه به علت هیرسوتیسم از آن پیشگیری کرد.
مثلاً کنترل وزن در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک از طریق رژیم غذایی و ورزش می‌تواند در جلوگیری از رشد موهای ناخواسته کمک کننده باشد. مطالعات نشان می‌دهند زنان چاق مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک چنانچه از یک رژیم کم کالری پیروی نمایند مشکل آن‌ها در خصوص موهای زائد کاهش می‌یابد.