«روایت هاشمی رفسنجانی» از قهر ۱۰ ساله خامنه‌ای با مصباح یزدی
از معدود تصاویر منتشر شده که اکبر هاشمی رفسنجانی و محمدتقی مصباح یزدی را در حال احوالپرسی با یکدیگر نشان می‌دهد. ۲۳ شهریور ۱۳۸۹
محمدرضا یزدان پناه
محمدتقی مصباح یزدی تاکنون تعدادی از اسناد تاریخی منتشرشده توسط اکبر هاشمی رفسنجانی را بی‌پاسخ گذاشته بود؛ مانند نامه‌ای مربوط به سال ۱۳۶۹ که سایت هاشمی رفسنجانی در تیرماه امسال منتشر کرد و در آن رئیس کنونی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قم از رئیس جمهور وقت خواسته بود تا برای سفر خود و «۲۰ نفر از فضلای حوزه علمیه و اعضای گروه فلسفه بنیاد باقر العلوم جهت شرکت در کنفرانس تحقیقات فلسفه و علوم اسلامی به کانادا و آمریکا»، ۱۵۰ هزار دلار اختصاص دهد.
اما به نظر می‌آید آقای مصباح یزدی نتوانسته خاطره هاشمی رفسنجانی از قهر ۱۰ ساله رهبر جمهوری اسلامی با او قبل از پیروزی انقلاب اسلامی را بی‌پاسخ بگذارد.
سایت دفتر این عضو مجلس خبرگان رهبری، پس از انتشار سخنان رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، بخشی از اظهارات محمدتقی مصباح یزدی را که گفته شده در سال ۱۳۹۰ و در دیدار با حبیب‌الله عسگراولادی بیان شده، منتشر کرد.
آنگونه که سایت آقای مصباح یزدی نوشته، او در دیداری که با دبیرکل درگذشته حزب موتلفه اسلامی داشته، گفته که پیش از روی کار آمدن جمهوری اسلامی، آقایان خامنه‌ای و هاشمی «توسط آقای قدوسی وقتی تعیین کردند که برای صبحانه به منزل ما تشریف بیاورند.»
به گفته محمدتقی مصباح یزدی، رئیس «موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی» و عضو مجلس خبرگان رهبری، در آن جلسه صبحانه «غیر از این دو بزرگوار، شخص دیگری نبود»، «آقای هاشمی عنان سخن را به دست گرفتند و از این‌جا شروع کردند که ما سال‌ها با هم همکاری فرهنگی و سیاسی داشتیم، اما مدتی است که تو کنار کشیدی و با ما نیستی.»
سایت محمدتقی مصباح یزدی در ادامه روایت خود از دیدار سال ۱۳۹۰ او و حبیب‌الله عسگراولادی نوشته که هاشمی رفسنجانی در آن جلسه خواستار اتحاد با تمام جریان‌ها و گروه‌های «ضد امپریالیستی» در مبارزه بود: «گفتند بیا و با مجاهدین همکاری کن! گفتم من آنها را نمی‌شناسم. گفتند ما می‌شناسیم. گفتم من کار شما را تخطئه نمی‌کنم. شما پیش خدا حجت دارید و کارتان را بکنید، اما من تا آنها را نشناسم، تایید نمی‌کنم.»
در این روایت آمده که «از اول تا آخر این گفت‌وگو مقام معظم رهبری هم نشسته بودند و هیچ نمی‌گفتند و فقط صحبت‌‌های آقای هاشمی بود و جواب‌های بنده»: «پس از این گفت‌وگو آقای هاشمی با ناراحتی منزل ما را ترک کردند و رفتند.»
سایت آقای مصباح یزدی در حالی این سخنان را منتشر کرده که حبیب‌الله عسگراولادی دیگر زنده نیست که بتواند اصالت آنها را تایید یا رد کند.
همچنین در این روایت اشاره‌ای به واکنش آقای خامنه‌ای به پاسخ‌های مصباح یزدی نشده است؛ به ویژه اینکه در روایت هاشمی رفسنجانی آمده که علی خامنه‌ای آنقدر از سخنان مصباح یزدی ناراحت و عصبانی شد که برای ۱۰ سال (تا ۱۳۵۷) با او قهر می‌کند.
رفسنجانی چه گفته بود؟
آنگونه که سایت رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام گزارش داده، اکبر هاشمی رفسنجانی در دیدار با اعضای خانواده و بستگان علی قدوسی (دادستان کل انقلاب اسلامی در سال ۱۳۶۰ که ترور و کشته شد) در روز ۲۳ شهریور، از دیداری گفته که سال ۱۳۴۸ به اتفاق علی خامنه‌ای در خانه آقای قدوسی با محمدتقی مصباح یزدی داشته‌اند:
«دو نفری - به اتفاق آقای خامنه‌ای - صبحانه رفتیم منزل آقای قدوسی. این آقا هم آنجا بود. نشستیم تا ظهر با او بحث کردیم تا قانعش کنیم برای ادامه مبارزه. آخرش هم گفت من این مبارزه را حرام می‌دانم، به جامعه مدرسین [حوزه علمیه قم] هم گفته‌ام مبارزه با شاه حرام است. آقای خامنه‌ای از او پرسیدند دلیلت چیه؟ آن آقا در جواب گفته بود مبارزه‌ای که مجاهدین و چپی‌ها در آن باشند حرام است.»
آقای رفسنجانی افزوده که رهبر کنونی جمهوری اسلامی پس از شنیدن این سخنان «به تلخی به او گفته بود اگر اهل مبارزه نیستی، خب مبارزه نکن ولی لااقل مبارزه را با این حرف‌ها خراب نکن.»
به گفته رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، علی خامنه‌ای پس از آن «از سال ۴۸ تا سال ۵۷ با آن آقا یک کلمه هم حرف نزد.»
خبرنگار حاشیه‌نویس این دیدار که گزارش آن را برای سایت آقای هاشمی تنظیم کرده، این را هم نوشته که رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در سخنان خود نام این فرد را برده اما او از نوشتن نام این فرد خودداری کرده است.
این دو روایت از یک دیدار، علاوه بر تفاوت محتوایی، در محل تشکیل جلسه نیز متفاوت است. به گفته آقای هاشمی، دیدار او و آقای خامنه‌ای با محمدتقی مصباح یزدی در خانه علی قدوسی صورت گرفت اما مصباح یزدی می‌گوید که این دیدار به درخواست آقایان خامنه‌ای و هاشمی و در خانه خود او انجام شده است.
سایت هاشمی رفسنجانی، پنجشنبه ۲۷ شهریور نیز، بخشی از سخنان آیت‌الله خمینی، در سال ۱۳۶۷ را منتشر کرده که در آن گفته شده «مقدس‌نماهای بی‌شعور می‌گفتند مبارزه با شاه حرام است.»
این سایت بخش دیگری از سخنان آقای خمینی را نیز منتشر کرده که در آن گفته شده «روحانی نماهایی که قبل از انقلاب دین را از سیاست جدا می‌دانستند و سر به آستانه دربار می‌‌ساییدند یک مرتبه متدین شده و به روحانیون عزیز و شریفی که برای اسلام آن همه زجر و آوارگی و زندان و تبعید کشیدند تهمت‌ها می‌زنند.»
روایت‌های متفاوت
به جز محمدتقی مصباح یزدی که پاسخ آقای رفسنجانی را در سایت رسمی خود داد، حمید روحانی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم نیز به خبرگزاری تسنیم گفت که سخنان رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام «واقعیت ندارد».
آقای روحانی که از منتقدان صریح هاشمی رفسنجانی است گفت که مصباح یزدی «حمایت از منافقین را حرام می‌دانست نه مبارزه با شاه را» و افزود که «بعدها مشخص شد که تحلیل آیت‌الله مصباح درباره این گروه چقدر دقیق بوده است.»
اما سایت عصر ایران با انتشار یادداشتی از آقای مصباح یزدی پرسید که «آیا کل انقلاب حول محور سازمان مجاهدین خلق بود و گروه‌های دیگری وجود نداشتند که شما در دل آن به جریان انقلاب کمک کنید؟»
این سایت خطاب به رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قم نوشت: «اینکه در جلسه شما و آیت‌الله خامنه‌ای و آیت‌الله هاشمی چه گذشت، در اصل مطلب فرقی نمی‌کند و آن اینکه چرا شما در جریان مبارزات قبل از انقلاب حضور فعال نداشتید و به قول خودتان مشغول درس و تدریس و خدمت به اسلام بودید؟ در دوران بعد از انقلاب هم در دفاع مقدس نقشی نداشتید و بعدها در این باره چنین گفتید که شرایط زندگی‌تان اجازه نمی‌داد و به حال رزمندگان غبطه می‌خورید.»
اشاره عصر ایران به سخنان محمدتقی مصباح یزدی در فروردین سال جاری و در دیدار با مسئولان کمیته امداد امام خمینی است که در آن گفته بود «شرایط زندگی‌اش طوری نبود که بتواند به جبهه‌ها [در جنگ با عراق] برود.»
ماجرای نیمه شعبان
موضوع «مخالفت» محمدتقی مصباح یزدی با مبارزه علیه حکومت محمدرضاشاه پهلوی، سال‌هاست که توسط تعدادی از سران جریان موسوم به «چپ خط امام» تکرار می‌شود.
مهدی کروبی، رئیس مجلس شورای اسلامی در دوره‌های سوم و ششم، علی‌اکبر محتشمی‌پور، وزیر کشور در دوران رهبری روح‌الله خمینی و حسین موسوی تبریزی، دادستان کل انقلاب اسلامی در همان دوران، بارها به این موضوع اشاره کرده‌اند.
آقای موسوی تبریزی در مردادماه ۱۳۷۸ گفته بود «در سال ۵۷، امام (آیت‌الله خمینی) نزدیکی‌های نیمه شعبان اعلام کرد که به خاطر شهدای زیادی که انقلاب داده است و به خاطر مبارزه با رژیم شاه، امسال نیمه شعبان را جشن نمی‌گیریم. در قم، موسسه در راه حق که آقای مصباح یکی از گردانندگان آن جا بود، مراسم جشن گرفتند.»
سایت هاشمی رفسنجانی نیز مشابه همین روایت را بدون نام بردن از مصباح یزدی در اسفند ۱۳۸۹ نقل کرده بود.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در انتخابات ریاست جمهوری سال‌های ۸۴ و ۸۸ با محمود احمدی‌نژاد مخالف بود اما رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قم قاطعانه از او حمایت می‌کرد. آقای هاشمی در سال ۹۲ هم از حسن روحانی حمایت کرد و مصباح یزدی از سعید جلیلی.
حمایت از مجاهدین خلق
انتشار سخنان تند اکبر هاشمی رفسنجانی علیه محمدتقی مصباح یزدی و پاسخ متقابل آقای مصباح به این اظهارات، در سکوت کنونی شخص رهبر جمهوری اسلامی و دفتر او، که نشان داده نسبت به انتساب سخنان به آقای خامنه‌ای حساسیت بالایی دارد، صورت گرفته است.
حمید روحانی گفته است که «یکی از اختلافات آقای مصباح و هاشمی درباره سازمان مجاهدین یا همان سازمان منافقین بود؛ آیت‌الله مصباح بنا به بصیرتی که داشتند، حمایت از سازمان مجاهدین را حرام می‌دانستند اما آقای هاشمی در برهه‌ای برخلاف نظر آقای مصباح بعضا از این گروه حمایت می‌کرد.»
اما اسناد و شواهد بسیاری از حمایت روحانیون طرفدار روح‌الله خمینی از سازمان مجاهدین خلق پیش از تغییر ایدئولوژی این سازمان در سال ۱۳۵۴ وجود دارد.
مجاهدین خلق در آن هنگام به عنوان سازمانی مسلمان که با حکومت شاه می‌جنگد مطرح بود و این باعث شده بود که بسیاری از روحانیون از آن حمایت تبلیغاتی و مالی بکنند.
اکبر هاشمی رفسنجانی، علی خامنه‌ای و محمود طالقانی، برخی از حامیان سازمان مجاهدین خلق در آن روزگار بودند.