بررسی روزنامه‌های صبح شنبه تهران - اول شهریور
روزنامه خراسان از «شرط محمدجواد ظریف برای اجرای توافق نهایی هسته‌ای» خبر داده و از قول وزیر خارجه جمهوری اسلامی نوشته‌است: «تا قطعنامه شورای امنیت برای لغو تحریم‌ها صادر نشود هیچ توافقی اجرا نخواهد شد.»
همزمان حمیدرضا آصفی از دیپلمات پیشین و سخنگوی اسبق وزارت خارجه جمهوری اسلامی طی گفت‌وگویی با روزنامه آرمان، ضمن تاکید بر اینکه «شهریور ماه تعیین تکلیف مذاکرات» خواهد بود، گفته‌است: «گره مذاکرات، در شهریور ماه ممکن است باز شود یا بیشتر درهم تنیده شود»، چرا که «مسیر هموار گفت‌وگوهای هسته‌ای ایران و ۱+۵ پیموده شده و اکنون دو طرف وارد مسیر ناهموار و البته سخت گفت‌وگوهای هسته‌ای شده‌اند.»
روزنامه آرمان از «خروج سالانه ۱۸۰ هزار شهروند تحصیلکرده از ایران» خبر داده و نوشته‌است: براساس گزارش صندوق بین‌المللی پول «سالانه حدود ۱۸۰ هزار ایرانی تحصیلکرده به امید زندگی و موقعیت شغلی بهتر از کشور خارج می‌شوند.»
عسل عباسیان طی گزارشی در روزنامه شرق ضمن اشاره به «حضور پررنگ مردم و هنرمندان در بدرقه سیمین بهبهانی»، نوشته‌است: «سیمین غزل ایران، ساعت ۹صبح جمعه بر شانه دوستدارانش که «لااله‌الاالله» می‌گفتند و «درود بر سیمین بهبهانی» سر می‌دادند، تشییع شد» اما «مراسم تشییع سیمین بانوی غزل، در حالی به اتمام رسید که هیچ زنی برای صحبت از او پشت تریبون نرفت.»
روزنامه شرق در شماره شنبه خود گزارش داده‌است که علی مطهری، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی «غیبت حسن روحانی» در روز استیضاح را «خطا» توصیف کرده و گفته‌است: «پیغام داده بودم که ایشان حتی پنج‌دقیقه حضور پیدا کند و چند جمله سخن بگوید و بعد به سفر استانی برود ولی نیامد.»
روزنامه جوان در شماره شنبه خود از مواضع حسن روحانی پس از استیضاح رضا فرجی دانا، استقبال کرده و نوشته‌است: «به مرور زمان خط میان تندروهای اصلاح‌طلب با روحانی واضح‌تر می‌شود و این زاویه به ظاهر کوچک اولیه، در پله‌های بعدی یقیناً وسیع‌تر و بزرگ‌تر خواهد شد.»
روزنامه ابتکار در تیتر یک خود با عنوان «پرونده استیضاح بسته شد، نه بورسیه‌ها»، بر درخواست «فعالان سیاسی و فرهنگی بر پیگیری ویژه‌خواری دانشگاهی» تاکید کرده و از قول محمدامین قانعی راد جامعه شناس، نوشته‌است: «عدالت آموزشی مهمترین خواسته جامعه دانشگاهی است و در ۸ سال گذشته نظم دانشگاه و قواعد پذیرش دانشجو در مقاطع مختلف و جذب اعضای هیئت علمی به هم خورده و دولت باید این وضعیت را به حالت عادی باز گرداند.»
روزنامه کیهان اما در تیتر یک شنبه خود تاکید کرده‌است که «پرونده استیضاح بسته شد، مسیر غلط گذشته اصلاح شود.»
روزنامه آفتاب یزد در تیتر یک شماره شنبه خود از «خیز» اصول‌گرایان مجلس برای «استیضاح علی جنتی» وزیر فرهنگ و اردشاد اسلامی خبر داده‌است.
روزنامه شرق عکس یک شماره شنبه خود را به عبدالله رمضان زاده سخنگوی دولت در دوره ریاست جمهوری محمد خاتمی اختصاص داده‌است، چهره اصلاح طلبی که پس از انتخابات سال ۸۸ بازداشت و چند سال نیز زندانی شد. عبدالله رمضان‌زاده در گفت‌وگو با روزنامه شرق از جمله گفته‌است: «راهی که در دنیا برای مقابله با فساد پیدا کرده‌اند، مطبوعات و احزاب آزاد است، یعنی نظارت افکارعمومی. علت فساد کم در دولت آقای خاتمی چه بود؟ آیا آدم‌های دولت آقای خاتمی از آقای هاشمی بهتر بودند؟ نه. ما رقبای قدرتمندی داشتیم و اگر می‌خواستیم هم نمی‌توانستیم پایمان را کج بگذاریم. ولی دولت آقای احمدی‌نژاد ناظری در افکارعمومی نداشـت.»
روزنامه شهروند بخشی از صفحات شماره شنبه خود را با عنوان «آدم‌هایی با شناسنامه ش. م. ر»، به گزارش و گفت‌وگوهایی درباره دو روستای «بژمار» و «قلعه‌جی» در اطراف مریوان اختصاص داده‌است که در واپسین ماه‌های جنگ عراق با ایران مورد «حمله شیمیایی» قرار گرفتند. اما به گفته عثمان مزین وکیل دادگستری آسیب‌دیدگان در آن حملات مورد بی‌توجهی قرار گرفته‌اند، ضمن اینکه «این مردم هم نسبت به حقوق خودشان ناآگاهند و هم ناامید به دلیل بی‌توجهی که به آنها شده، بنابراین آنها از پیگیری گرفتن حقوقشان ناامید شده‌اند.»
الناز محمدی خبرنگار شهروند درباره آثار بمباران شیمیایی نوشته‌است: «نژماری‌ها و قلعه‌جی‌ها اما از هیچ‌کدام این قوانین خبر ندارند. آنها فقط از سرفه‌های خشکی خبر دارند که شب و روز، گلویشان را به خس‌خس می‌اندازد و هر روز که می‌گذرد، نفسشان را به شماره. آنها تا وقتی بمیرند از بوی لیمو بدشان می‌آید؛ از پرتقال، سیر، سبزی و پیاز سوخته. تا وقتی زندگی «بی‌درصدشان» تمام شود.»
روزنامه جهان صنعت ضمن بررسی پیامدهای «افزایش وام مسکن» از قول برخی از کارشناسان اقتصادی نسبنپت به «احتمال افزایش تورم و سوداگری» ابراز نگرانی کرده‌است.
روزنامه خراسان خبر داده که علی اصغر فانی وزیر آموزش و پرورش در نشست با معاونان و مدیران آموزش و پرورش در اردبیل گفته‌است: «تعدیل ۱۰ درصدی نیرو در دستور کار آموزش و پرورش» است.
روزنامه‌های آرمان، ابتکار و آفتاب یزد انتقاد حسن روحانی از صدا و سیمای جمهوری اسلامی را در صفحات نخست خود منتشر کرده‌اند. روزنامه ایران نیز ضمن انتشار سخنان حسن روحانی در جریان سفر به اردبیل آن را «انتق اد صریح روحانی از صدا و سیما» توصیف کرده و از قول رئیس جمهوری اسلامی نوشته‌است: «صداوسیما حاضر نیست خدمات دولت را برای مردم تبیین کند.»
روزنامه ایران همچنین عکس یک خود را به «کشف انبار مهمات جنگ جهانی دوم در قلب تهران» اختصاص داده‌است.
«شرط محمدجواد ظریف برای اجرای توافق نهایی هسته‌ای»
روزنامه خراسان از «شرط محمدجواد ظریف برای اجرای توافق نهایی هسته‌ای» خبر داده و از قول وزیر خارجه جمهوری اسلامی نوشته‌است: «تا قطعنامه شورای امنیت برای لغو تحریم‌ها صادر نشود هیچ توافقی اجرا نخواهد شد.»
این روزنامه با اشاره به اینکه از یک هفته پیش «موضوعی حقوقی درباره مذاکرات هسته‌ای ایران مطرح شد مبنی بر این که اعضای ۱+۵ قادر به لغو تحریم‌های شورای امنیت نیستند»، یادآوری کرده‌است که جمشید ممتاز استاد حقوق بین‌الملل و مشاور حقوقی وزارت خارجه و تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران گفته‌است: «کشورهای طرف مذاکره ایران این اختیار و صلاحیت را ندارند که در مورد محتوای قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل حرف زده و با ما به توافق برسند»، چون طبق ماده سوم منشور سازمان ملل متحد «اگر چند کشور عضو سازمان ملل با هم توافق کرده و این توافق در تعارض با قطعنامه شورای امنیت باشد، قطعنامه بر این توافق اولویت خواهد داشت.»
اکنون محمدجواد ظریف، وزیر خارجه در دولت حسن روحانی به روزنامه خراسان گفته‌است: «تا قطعنامه شورای امنیت [برای لغو تحریم‌ها] صادر نشود، توافق اجرایی نخواهد شد. البته در مورد محتوای توافق و یا قطعنامه هنوز توافق نشده‌است.»
محمدجواد ظریف همچنین در پاسخ به پرسش‌های کتبی روزنامه خراسان در توصیح اظهارات پیشین خود درباره آماده شدن «۶۰ درصد متن توافق نهایی» نیز به این روزنامه گفته‌است: «متن توافق شده شامل هیچ یک از موارد اختلافی نیست و فقط شامل عباراتی است که باید در هر توافقی درج شود. هنوز هیچ موردی را توافق نکرده‌ایم گرچه در برخی موارد اختلاف کمتر و در برخی بیشتر است.»
روزنامه خراسان همچنین درباره «ارائه اطلاعات» تازه و به روز از اقدامات ایران برای «باز طراحی راکتور اراک» و «کاهش پلوتونیوم تولیدی» در راکتو آراک، از قول محمدجواد ظریف نوشته‌است: «هنوز توافقی در مورد اراک صورت نگرفته که اطلاعات آن را به آژانس بدهیم» و اطلاعاتی که آژانس در گزارش اخیر خود به آن اشاره کرده «مربوط به تغییرات قبلی است.»
همزمان حمیدرضا آصفی از دیپلمات پیشین و سخنگوی اسبق وزارت خارجه جمهوری اسلامی طی گفت و گویی با روزنامه آرمان، ضمن تاکید اینکه «شهریور ماه تعیین تکلیف مذاکرات» خواهد بود، گفته‌است: «گره مذاکرات، در شهریور ماه ممکن است باز شود یا بیشتر درهم تنیده شود»، چرا که «مسیر هموار گفت‌وگوهای هسته‌ای ایران و ۱+۵ پیموده شده و اکنون دو طرف وارد مسیر ناهموار و البته سخت گفت‌وگوهای هسته‌ای شده‌اند.»
روزنامه آرمان همچنین از قول حمیدرضا آصفی نوشته‌است: «پیش‌بینی آینده مذاکرات حتی برای مذاکره‌کنندگان هم سخت است. من معتقدم مذاکرات ایران و ۱+۵ در شهریورماه در نقطه حساس و البته سختی قرار گرفته‌است. چرا که فاصله‌ها اکنون مشخص شده و مشخص شده‌است که نقاط اختلاف کجاست. بنابراین مذاکرات آینده هم پیچیده‌تر و هم سخت است.»
این دیپلمات سابق همچنین به روزنامه آرمان گفته‌است: «گره مذاکرات، در شهریورماه ممکن است باز شود یا بیشتر در هم تنیده شود. این نقش آمریکاست که می‌تواند مثمرثمر باشد»، ضمن اینکه «نباید از نظر دور داشت که حامیان و مخالفان تندرو، دولت روحانی را به سمت پرتگاه هدایت می‌کنند. یک توافق خوب تنها باید صورت بگیرد نه توافق به هر قیمتی، از سوی دیگر تخریب مذاکره‌کنندگان داخلی چیزی جز هل دادن روحانی و دولتش به سمت پرتگاه نیست.»
خروج سالانه ۱۸۰ هزار شهروند تحصیلکرده از ایران
روزنامه آرمان از «خروج سالانه ۱۸۰ هزار شهروند تحصیل کرده از ایران» خبر داده و نوشته‌است: براساس گزارش صندوق بین‌المللی پول «سالانه حدود ۱۸۰ هزار ایرانی تحصیل کرده به امید زندگی و موقعیت شغلی بهتر از کشور خارج می‌شوند.»
به نوشته این روزنامه، صندوق بین‌المللی پول در گزارش خود تاکید کرده‌است که «خروج حدود ۱۸۰ هزار تحصیلکرده از ایران، به معنی خروج سالانه ۵۰ میلیارد دلار ارز از ایران است.»
روزنامه آرمان با اشاره به آمارهای سالانه منتش شده از سوی صندوق بین المللی پول و دیگر نهادهای بین‌المللی و داخلی نوشته‌است: «هم‌اکنون بیش از ۲۵۰ هزار مهندس و پزشک ایرانی و بیش از ۱۷۰ هزار ایرانی با تحصیلات عالیه در آمریکا زندگی می‌کنند و طبق آمار رسمی اداره گذرنامه، در سال ۸۷ روزانه ۳٫۲ نفر با مدرک دکترا، ۱۵ نفر با مدرک کارشناسی‌ارشد، و صدها نفر با مدرک کارشناسی از کشور مهاجرت کرده‌اند.»
این روزنامه ضمن یادآوری آمار ارائه شده از سوی رضا فرجی‌دانا، وزیر سابق علوم درباره اینکه «هر سال ۱۵۰ هزار نفر از نخبگان ایران، کشور را ترک می‌کنند»، نوشته‌است: «این یعنی ماهی ۱۲ هزار و ۵۰۰ نفر یا روزی ۴۱۰ نفر از نخبگان ایران به خارج سفر می‌کنند. سفری که به گفته وزیر علوم، باعث می‌شود کشور سالانه ۱۵۰ میلیارد دلار ضرر ببیند.»
به گزارش روزنامه آرمان «براساس آمارها همچنین در سال ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ هم در حدود ۴۸٫۸ درصد از کل دانشجویان فارغ‌التحصیل لیسانس، ایران را ترک کرده‌اند» و از سویی دیگر «موج جدیدی از مهاجرت‌ها درست دو سال بعد روی می‌دهد، زمانی که دانشجویان فوق‌لیسانس خود را گرفته و برای کسب دکترا از ایران خارج می‌شوند تا به کشورهای دیگر بروند. کشورهایی که در صدر آنها آمریکا و کانادا قرار دارند و در این سویش هم فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های بهشتی و تهران و شریف.»
هانیه حقیقی در گزارش روزنامه آرمان به افزایش روند مهاجرت در جامعه جهانی اشاره کرده اما پرسیده‌است: «آنچه در این میان مطرح است این است که در قبال نخبه‌هایی که از کشور خارج می‌شوند، ایران چه کسانی را به عنوان مهاجران خارجی در خود جای می‌دهد؟»
روزنامه آرمان وضع موجود «صادرات و واردات مهاجران» در ایران را «بسیار غریب» توصیف کرده و نوشته‌است: «ایران در سه دهه اخیر چندین میلیون پناهنده کم‌سواد را از پاکستان، افغانستان و عراق در خود جای داده‌است. به همین نسبت و شاید بیشتر، ایرانیان متخصص و دانشگاه رفته و درس‌خوانده و با استعداد و کارگران ماهر ایران را ترک کرده و به کشورهای آمریکا، اروپا، کانادا، استرالیا، ژاپن و کشورهای کوچک حاشیه خلیج فارس مهاجرت کرده‌اند.»
این روزنامه نوشته‌است که حاصل چنین روندی «این است که ایران به‌عنوان یک کشور در حال توسعه، با داشتن دبیرستانها و دانشگاه‌های فعال، بخشی از نیروی انسانی تربیت‌یافته خود را صادر کرده‌است»، و درحالی که «تربیت نیروی انسانی ماهر و کارآمد، البته در برگیرنده هزینههای فراوان و سرمایه‌گذاری بسیار از سوی ملت و دولت است.»
علی مطهری: به روحانی پیغام دادم برای دفاع از فرجی دانا «پنج دقیقه» به مجلس بیاید، نیامد
روزنامه شرق در شماره شنبه خود گزارش داده‌است که علی مطهری، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی ضمن ارائه تحلیل خود درباره جلسه استیضاح رضا فرجی دانا، «غیبت حسن روحانی» در روز استیضاح را «خطا» توصیف کرده و گفته‌است: «رئیس‌جمهوری در جلسه شرکت نکرد و این خطا بود. من پیغام داده بودم که ایشان حتی پنج‌دقیقه حضور پیدا کند و چند جمله سخن بگوید و بعد به سفر استانی برود ولی نیامد.»
به نوشته این روزنامه، علی مطهری با تاکید براینکه «دولت در انتخاب دو نماینده مخالف استیضاح هم خوب عمل نکرد»، گفته‌است: «در مجلس اینطور نیست که ما هروقت بخواهیم بتوانیم حرف بزنیم. در استیضاح، فقط دونفر از نمایندگان مخالف استیضاح به انتخاب وزیر و به‌طور کلی دولت، می‌توانند صحبت کنند. من از سه‌روز قبل به مسئولان مربوطه دولتی گفته بودم که آماده‌ام از وزیر علوم دفاع کنم و نکات مهمی را آماده کرده‌ام اما آنها دو نفر دیگر را معرفی کردند، حتما ملاحظاتی داشته‌اند اما توجه نداشتند که در مقابل افرادی مثل آقایان زاکانی و نادران که تجربه چند استیضاح را دارند باید افراد باتجربه صحبت کنند.»
علی مطهری همچنین گفته‌است که در جریان استیضاح رضا فرجی دانا «دولت به‌گونه‌ای رفتار کرد که گویی عزل وزیر برایش چندان مهم نبود، در حالی‌که با اندکی تلاش بیشتر و تغییر رای ۱۰نماینده می‌شد این اتفاق نیفتد.»
شرق درباره نقش فراکسیون‌های مجلس در استیضاح رضا فرجی دانا نیز از قول علی مطهری که خود عضو «فراکسیون رهروان ولایت» است، نوشته: «فراکسیون رهروان فعال نبود. می‌توانست جلسه‌ای با وزیر بگذارد و روی نمایندگان اثرگذاری کند ولی این کار را نکرد. گویی توافق نانوشته‌ای با فراکسیون دیگر داشتند و به‌گونه‌ای رفتار کردند که برکناری وزیر برایشان مهم نبود. درحالی‌که اگر دنبال حق بودند باید با جدیت از وزیر دفاع می‌کردند چون این مساله لااقل برای سران‌شان روشن بود که این استیضاح سیاسی و ناشی از جنگ قدرت است.»
روزنامه جوان: با استیضاح فرجی دانا زاویه اصلاح‌طلبان با روحانی بیشتر می‌شود
روزنامه جوان در شماره شنبه خود از مواضع حسن روحانی پس از استیضاح رضا فرجی دانا، استقبال کرده و نوشته‌است: «به مرور زمان خط میان تندروهای اصلاح‌طلب با روحانی واضح‌تر می‌شود و این زاویه به ظاهر کوچک اولیه، در پله‌های بعدی یقیناً وسیع‌تر و بزرگ‌تر خواهد شد.»
این روزنامه با تاکید براینکه «احترام روحانی به رأی نمایندگان مردم در بهارستان، قابل تحسین است»، روزنامه‌ها و رسانه‌های نزدیک به اصلاح‌طلبان را به دلیل دفاع از رضا فرجی دانا، به «غوغازیستی» متهم کرده و نوشته‌است: «با اتمام استیضاح و برکناری وزیر، رئیس‌جمهور با تمکین به رأی نمایندگان مردم در مجلس، تا حد زیادی بی‌اخلاقی‌های برخی حامیان افراطی‌اش را در اذهان کمرنگ کرد.»
روزنامه جوان همچنین طی یادداشتی با تیتر «فراتر از یک استیضاح» نوشته‌است: نتیجه استیضاح رضا فرجی دانا نشان داد که اعضای «مجلس نهم صرفنظر از برخی اشتباهات یا حرکت‌های زیگزاگی برخی نمایندگانش، غالباً افرادی دلسوز منافع امنیت ملی» بوده و «اصول‌گرایی را نه در حرف، بلکه در عمل بارها به اثبات رسانده‌اند.»
حسن رشوند در یادداشت روزنامه جوان درعین حال نوشته‌است: «هرچند رئیس جمهور محترم در مرحله اول آزمون استیضاح وزیر خود، نمره قبولی گرفتند اما نباید فراموش کرد که استمرار همکاری با مجلس منوط به طی کردن مراحل بعدی آزمون است.»
روزنامه جوان سپس یادآوری کرده‌است که حسن روحانی این حق را دارد که «وزیر پیشنهادی مورد نظر خویش را به مجلس معرفی کنند» اما باید «به دغدغه نمایندگان که دلیل استیضاح فرجی دانا بود، توجه داشته باشد» چرا که «۱۴۵ نماینده آشکارا به رئیس‌جمهور این پیام را دادند که حامیان فتنه ۸۸ جایگاهی در گرفتن مسئولیت‌های حساس آن هم مسئولیت‌هایی که مستقیم با تربیت نسل آینده انقلاب سر و کار دارد، نخواهند داشت. بنابر این با این ملاحظه، مسئولیت رئیس‌جمهور برای معرفی وزیر پیشنهادی جایگزین رضا فرجی دانا اهمیت دوچندان دارد.»