چرا فوتبالیست‌های ایرانی بلند پرواز نیستند؟
مهدی رستم پور
جام جهانی فوتبال که قرار بود دروازه‌های لیگ‌های معتبر اروپایی را به روی بازیکنان ایرانی باز کند، تاثیری در این خصوص به جا نگذاشت و ستاره‌های ایران که مشتریانی جدی در اروپا داشتند، در لیگ ایران ماندند یا راهی خلیج فارس شدند.
چه عواملی باعث شده فاکتور پول برای فوتبالیست‌های ایرانی، از حضورشان در بهترین لیگ‌های جهان مهم‌تر باشد؟ طبیعی است که باشگاه‌های اروپایی هم پول هنگفتی به بازیکنان خود می‌پردازند اما سنگینی تمرینات و فشار مضاعفی که در طول فصل و با حضور در تورنمنت‌های مختلف به بازیکنان وارد می‌شود، قابل قیاس با لیگ‌های آسیایی نیست.
برخی بازیکنان مستعد و آینده‌دار ایران مانند سردار آزمون و علیرضا جهانبخش نیز با وجود داشتن پیشنهاداتی از تیم‌های سرشناس، گفته‌اند ترجیح می‌دهند زمانی به این تیم‌ها بروند که جای ثابتی داشته باشند. چنین روحیه‌ای حاکی از آن است که آنها پیش از پیوستن به باشگاه‌های مورد نظر و تلاش برای قرار گرفتن در ترکیب اصلی، خود را نیمکت نشین می‌دانند.
این دسته از بازیکنان می‌گویند بهتر است باز هم در تیم‌های خود تجربه اندوزی کنند و در فصل‌های بعدی به تیم‌های بهتر بپیوندند. اما کارخانه بازیکن سازی در فوتبال جهان به قدری مولد است که چشم انتظار پدیده‌های سالیان قبل نمی‌ماند. فصل بعدی، پدیده‌های جدیدی خواهد داشت و همان‌ها در اولویت جذب خواهند.
پیشرفت در ورزش حرفه‌ای، مانند کلاس درس نیست که ورزشکار در مدت زمانی معین از کلاس سوم به چهارم برود. همین‌طور ادامه دهد تا دانشگاه و طی کردن گام به گام مدارج تحصیلی. بین آنهایی که از سطح فنی و جسمانی یکسانی برخوردارند، بازیکنی موفق‌تر است که اشتیاق پیشرفت سریع و خصیصه بلند پروازی‌اش بیش از سایرین باشد.
در ادامه، مروری شده است بر آخرین وضعیت بازیکنان شاخص فوتبال ایران در لیگ‌های مختلف.
مهرداد پولادی
بهترین بازیکن ایران از نگاه فیفا در جام جهانی، با پیشنهاد دو باشگاه ساوتهمپتون و سوانسی مواجه شد. ماه گذشته روزنامه «دیلی استار» چاپ انگستان با درج خبر جذب احتمالی پولادی از سوی این دو باشگاه نوشته بود که او با ۲۳ بازی ملی، نمایشی عالی در برابر نیجریه و آرژانتین ارائه کرد. خبر پیوستن او به تیمی معتبر را سایت شبکه تلویزیونی اسکای اسپورت هم تایید کرد.
اما در آستانه آغاز لیگ برتر انگلیس، او هنوز در ایران است. حتی اگر همین امروز هم روانه انگلیس شود به خاطر غیبت در تمرینات، هفته‌های نخست لیگ برتر را از دست خواهد داد.
احسان حاج‌صفی
رسانه‌های بریتانیایی با معرفی احسان حاج صفی به عنوان بازیکنی که از ۱۷ سالگی عضو تیم ملی بوده و ۶۴ بازی ملی دارد، نوشتند هال سیتی در لیگ برتر، فولام و کاردیف هم از دسته پایین‌تر در صدد جذب بازیساز چپ پای تیم ملی ایران و باشگاه سپاهان اصفهان هستند.
اما احسان که غیر از دوران سربازی، تمام سال‌های فوتبالی‌اش از نوجوانان تا امروز در اصفهان گذشته است، باز در سپاهان ماند. لیگ دسته اول انگلیس آغاز شد و لیگ برتر انگلستان هم در آستانه بازگشایی است. اما برخلاف پولادی که در فصل جدید هنوز برای پرسپولیس بازی نکرده، حاج صفی برای سپاهان به میدان رفته است.
علیرضا حقیقی
درباره دروازه‌بان اصلی ایران در جام جهانی گفته می‌شد دست کم چهار پیشنهاد از تیم‌های اسپانیایی، پرتغالی و ایتالیایی دارد. پنافیل پرتغال در لیگ برتر این کشور خواستار جذب او بود اما این انتقال هنوز قطعی نشده است.
خبر پیشنهاد ساسولوی ایتالیا در سری آ هم به خاطر مصدومیت ناگهانی دروازه‌بان این تیم منتشر شد اما بعداً اعلام کردند حقیقی با این تیم به توافق نرسیده و تیم ایتالیایی به سرعت یک دروازه‌بان دیگر گرفته. فعلاً حقیقی با روبین کازان روسیه قرارداد دارد و شاید در همین تیم ماندگار شود.
اشکان دژآگه
ستاره فوتبال ایران در سن ۲۸ سالگی در حالی که پیشنهاداتی از اورتون، وستهام، هرتا برلین و تداوم همکاری با خود باشگاه فولام داشت، برای ۴ سال با العربی قطر به توافق رسید. نارضایتی از انتقال دژآگه به قطر در مقایسه با بقیه بازیکنان، بیشترین بازتاب را در رسانه‌های ایران و شبکه‌های مجازی داشت.
رضا قوچان‌نژاد
بازیکن سابق استاندارد لیژ و چارلتون که پیشنهادی از بلکپول داشت و چارلتون نیز خواستار ادامه همکاری با او بود، به پیشنهاداتی که از هلند رسیده بود هم پاسخ منفی داد و به صورت قرضی راهی کویت شد. زننده تک گل ایران در جام جهانی ۲۰۱۴ حالا عضو تیم الکویت است.
جواد نکونام
کاپیتان ۳۳ ساله تیم ملی فوتبال ایران ترجیح داد از مبالغ بیشتر در لیگ قطر و ایران بگذرد و در لیگ دسته اول اسپانیا توپ بزند. او به اوساسونا بازگشته. تیمی که برای بازگشت به لالیگا تلاش خواهد کرد. نکونام قصد داشت در استقلال از فوتبال خداحافظی کند اما این تیم تمایلی به ادامه همکاری با او نداشت. نکونام در مراسم معارفه‌اش گفته در تیم اوساسونا از دنیای فوتبال کناره‌گیری خواهد کرد.
سردار آزمون
به جام جهانی نرفت اما مدام گفته می‌شد پیشنهاداتی از بارسلونا، آرسنال، یوونتوس و میلان دارد. با وجود سیل پیشنهاداتی که رسانه‌ها مطرح می‌کردند، سردار سرانجام در تیم سابقش یعنی روبین کازان ماندگار شد.
صحت آن پیشنهادات را نمی‌توان تایید کرد اما دست کم درباره تاتنهام، می‌توان به مصاحبه فرانکو بالدینی مدیر فنی این تیم با روزنامه دیلی میرر استناد کرد که گفته بود: شانس زیادی برای به خدمت گرفتن آزمون داریم. مطمئنم که می‌توانیم آزمون را برای حضور در تاتنهام وسوسه کنیم. او در تیم ما خیلی زودتر و ساده‌تر از آرسنال به ترکیب اصلی تیم ما اضافه خواهد شد.
دیگر بازیکنان
دانیال داوری دروازه‌بان فصل قبل اینتراخت برانشویگ راهی گراس هاپرز سوئیس شده. مهرداد بیت آشور عضو تیم ونکوور وایتکپس در لیگ آمریکا نیز مثل داوری در جام جهانی بازی نکرد و پیشنهادی هم ندشت. او همچنان در این باشگاه کانادایی توپ خواهد زد.
سیدجلال حسینی مدافع ۳۲ ساله تیم ملی در جام جهانی با الاهلی قطر به توافق رسید و از پرسپولیس جدا شد. پژمان منتظری همچنان در ام صلال قطر توپ خواهد زد. خسرو حیدری هم می‌گفت از آلمان پیشنهاد دارد اما در استقلال ماند.
علیرضا جهانبخش فصل قبل با نایمخن هلند به دسته پایین‌تر سقوط کرد. گفته می‌شد پیشنهاداتی از تیم‌های مطرح هلندی و لیگ برتر انگلیس دارد، این موضوع در رسانه‌های ورزشی بین‌المللی هم مطرح شد اما گویا جهانبخش امسال را در دسته دوم هلند بازی خواهد کرد.
کریم انصاری‌فرد هنوز تیم ندارد. او فصل قبل را نیز دقیقاً همین گونه سپری کرد و سرانجام راهی تراکتور سازی شد. مسعود شجاعی نیز پارسال هم در واپسین روز نقل و انتقالات به لاس پالماس پیوست و امسال نیز تا این لحظه هنوز تیم ندارد. مسعود گفته از شایعاتی که درباره تیم جدیدش مطرح می‌شود خسته شده. رئال زاراگوزا در دسته اول تیمی است که خواستار جذب شجاعی شده.
واکنش‌ها به رکود بازار ایران در فصل نقل و انتقالات
خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا، در گزارش انتقادی‌اش نوشته: «سقف آرزوهای فوتبالیست‌های ایرانی در لیگ‌های عربی و دسته دوم اروپایی خلاصه شد. فوتبال ایران تلنگری خورده که دیگر به راحتی نمی‌توان از کنار آن به سادگی عبور کرد. ستاره‌هایمان مجذوب لیگ‌های عربی می‌شوند، جایی که منزل پایانی فوتبالیست‌های سالخورده اروپایی است.»
محمودرضا فاضلی مدیر برنامه‌‌های اغلب ستاره‌های فوتبال ایران با دفاع از جابجایی‌هایی که صورت داده، به سایت تسنیم گفته: شجاعی از چند تیم پیشنهاد دارد که زاراگوزا یکی از آنهاست. انصاری‌فرد نیز از آلمان پیشنهاد دارد. همانطور که مسئولان الکویت اعلام کردند قوچان‌نژاد گرانقیمت‌ترین خرید تاریخ این باشگاه است. او به صورت قرضی به الکویت رفته و علاوه بر امسال، یک فصل دیگر با چارلتون قرارداد دارد.
این مدیر برنامه که سابقه انتقال علی کریمی به بایرن مونیخ و شالکه را در کارنامه دارد درباره انتقال دژاگه به قطر، بی آنکه توضیح مشخصی بدهد، گفت: «بگذارید عده‌ای که جزئیات این قرارداد پنج ساله را نمی‌دانند آن را نقد کنند اما آنها باید قرارداد بین‌المللی بسته باشند تا بدانند این قراردادها چه جزئیاتی دارد.»
برنامه تلویزیونی ۹۰ نیز در نخستین قسمت از فصل جدید لیگ برتر ایران، از بازیکنانی که با وجود داشتن پیشنهادات اروپایی در لیگ ایران می‌مانند یا به خلیج فارس می‌روند، انتقاد کرد.