نزاع بر سر تعطیلی یا بازگشایی کلاسهای موسیقی فرهنگسراهای تهران
اواخر خردادماه رسانههای تهران از تعطیلی فعالیتهای آموزش موسیقی در فرهنگسراهای تهران خبر دادند. استناد آنها به اعتراضات والدین فرزندانی بود که در مراجعه به فرهنگسرا و برای ثبت نام فرزندانشان با پاسخ منفی مسئولان فرهنگسرا روبرو میشدند.
به گفته بعضی شاهدان عینی، در برخی از این فرهنگسراها مثل فرهنگسرای فردوس در منطقه ۵ شهرداری و هنگام مراجعه برای نخستین جلسه تابستانی آموزش موسیقی مشاهده شد که مسئولان " در حال پس دادن شهریه ثبت نام تمامی هنرجویان به آنها و خانواده هایشان هستند."
۵۰۰ مربی بیکار و ۱۰ هزار هنرجو سرگردان
توقف فعالیتهای آموزشی موسیقی در فرهنگسراهای تهران واکنش اهالی موسیقی را به دنبال داشت. سایت خانه موسیقی از بررسی این مسئله در نشست هئیت مدیره خود خبر داد. دعوت از عبدالحسین مختاباد، عضو موزیسین شورای شهر تهران و درخواست از او برای استفاده از اختیاراتش در شورای شهر نسبت به این مسئله واکنش بعدی این نهاد موسیقایی بود.
آقای مختاباد که خود در دوره شهرداری غلامحسین کرباسچی ریاست یکی از مهمترین فرهنگسراهای تهران (فرهنگسرای سرو) را بر عهده داشت، در نشست علنی روز یکشنبه ۱۴ تیر شورای شهر تهران نسبت به این مسئله معترض شد و گفت: "هیچ اندیشهای پشت تعطیلی کلاسهای موسیقی فرهنگسراها نبوده است."
به نوشته سایت شورای شهر تهران آقای مختاباد با تاکید بر این مسئله که "تعطیلی مجموعهها و یا بازگشایی یک مجموعه باید با نظر شورا باشد،" خواستار بازگشایی سریعتر این کلاسها شد.
هادی ساعی، عضو هیات رییسه شورا، نیز در این جلسه از " مراجعات زیاد در این خصوص به شورا" خبر داد و بر "تبعات بسیار" آن تاکید کرد و گفت: "با این اقدام حدود ۵۰۰ مربی موسیقی از کار بیکار و ۱۰ هزار هنرجو آموزشگاههای موسیقی سرگردان شدهاند."
در کنار این سخنان دستاندرکاران خانه موسیقی از نشست مشترک با امیر عبدالحسینی، معاون هنری سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران خبر دادند. به نوشته سایت خانه موسیقی "تفاهم نامهای با سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران امضا شد که بعد از ایام ماه مبارک رمضان این کلاسها با کیفیت بالاتری بازگشایی شود."
آقای عبدالحسینی "سطح نازل آموزش موسیقی فرهنگسراها" را دلیل توقف آموزش موسیقی عنوان کرد و گفت: "امیدواریم سطح کیفی این کلاس ها را ارتقا بخشیم و در آینده ای نزدیک بازگشایی شود."
فشارها بر دستاندرکاران سازمان فرهنگی و هنری سبب شد تا رئیس سازمان خود به میدان آید و در گفت وگویی با روزنامه شرق سعی کند ابهامات در این زمینه را برطرف سازد.
شهاب مرادی گفته بود: آموزش و ترویج موسیقی جزو اهداف ما نیست، مخصوصاً اینکه یک سری آموزشگاه موسیقی در کشور وجود دارد که در حال کار کردن هستند
به گفته آقای مرادی، بنای سازمان "حمایت از موسیقی فاخر و تخصصیکردن آموزشهاست" و "مشکلی با موسیقی یا آموزش آن نداریم."
او برنامه سازمان برای رسیدگی به آموزش موسیقی را با زمستان سال ۹۲ مرتبط دانست و گفت: "مدیر تازه موسیقی سازمان که خود تحصیلکرده موسیقی است، پیشنهاد داد برای ارتقای کیفی آموزش باید کلاسها تعطیل شود و در مقابل مدیر آموزش سازمان معتقد بود به دلیل مراجعات مردم نباید کلاسها را تعطیل کرد که در نهایت ما با نظر مدیر موسیقی موافقت کردیم."
به نوشته سایت "موسیقی ما"، آقای مرادی در نشست اردیبهشتماه با خبرنگاران گفته بود: "آموزش و ترویج موسیقی جزو اهداف ما نیست، مخصوصاً اینکه یک سری آموزشگاه موسیقی در کشور وجود دارد که در حال کار کردن هستند."
برداشت اولیه از این سخنان این بود که سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران قصد دارد کلاسهای آموزش موسیقی را تعطیل کند و به اموری دیگر در موسیقی بپردازد. تعطیلی کنسرتها در چند فرهنگسرا و نیز توجه بیش از اندازه به موسیقی مذهبی و تاکید و اختصاص بودجه برای این گونه موسیقایی نمونههایی از رویکرد سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران در زمینه موسیقی است که به نظر میرسید گام به گام در حال اجرا شدن بود.
مداحی و موسیقی
بعد از کنارهگیری علی عسگری از ریاست سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران فعالیتهای موسیقی این سازمان با روندی نزولی روبرو شد.
دو برنامه نسبتا پرطرفدار سازمان به نامهای "آوای دوست" و "نقد نغمه" ابتدا تعداد اجراهای آن در طول سال کم و کاسته شد و سپس همان تعداد برنامههای موجود نیز به سمت برنامههایی بامحتوای مذهبی سوق داده شد. برای مثال در دور اول و دوم برنامه نقد نغمه ۱۳ برنامه (آذر ۸۵ تا اسفند ۸۶)در طول ۱۵ ماه با حضور بزرگان موسیقی اجرا شد و حتی برنامهای به نقد آلبوم ترنج با حضور محسن نامجو اختصاص یافت، اما مدتی بعد این برنامه تعطیل و بعد از دو سال نیز تعداد برنامهها کم شد و هم این که در هر دور آن باید حتما به آلبومها و یا موسیقیهای با تم مذهبی پرداخته میشد.
با روی کارآمدن امیر خوراکیان به عنوان رئیس سازمان، برنامه آوای دوست تعطیل و پرداختن به موسیقی در فرهنگسراها با دشواریهایی روبرو گردید. خوراکیان که فارغالتحصیل علوم اسلامی و دینی بود، آموزش موسیقی برای کودکان در فرهنگسراها را ممنوع کرد و علاوه بر آن فعالیتهای موسیقایی را به کمترین میزان خود از تاریخ شکل گیری سازمان فرهنگی و هنری رساند.
حضور شهاب مرادی از جهاتی تکمیل کننده مجموعه شش مدیری بود که در دوره شهرداری محمدباقر قالیباف بر سازمان فرهنگی و هنری شهرداری منصوب شدند.
همزمانی حضور آقای مرادی با کنارهگیری سید عباس سجادی (شاعر و ترانهسرا و مدیر بخش موسیقی سازمان) همراه بود. مراسم معارفه او از جهاتی نمادین بود، چرا که جمعی از شناختهشدهترین مداحان کشور نیز در آن حضور داشتند. مدتی بعد او در هفتمین آیین نوگلان حسینی (مداحان خردسال و نوجوان و جوان) که در فرهنگسرای اندیشه برگزار شده بود شرکت کرد و حتی به انتقاد از کسانی پرداخت که به گفته او "مغرض هستند و دوست و خیرخواه دستگاه امام حسین و نیستند و با چماق آسیب شناسی بنا دارند همه هیئتها و مجالس را بزنند."
برابر گزارشی که خبرگزاری مهر از این نشست ارائه داد، "رشد شرکت کنندگان مسابقه مداحی در مقایسه با سال گذشته ۲۷۴ درصد بوده و از ۲۲۵۰ نفر شرکتکننده در سال ۱۳۹۱ به ۷۰۰۰ نفر در سال ۱۳۹۲ رسیده است" که از گسترش شگفتانگیز این گونه موسیقی مذهبی خبر میدهد.
هم اینک ۳۰۰ فرهنگسرا و خانه فرهنگ در تهران فعالیت میکنند و بودجه این سازمان نیز ۹۰ میلیارد تومان در سال ۱۳۹۲ اعلام شد که احتمالا در سال جاری رقمی بیش از این را به خود اختصاص داده است.
با چنین پیشینهای به نظر میرسد سخنان تازه آقای مرادی بیشتر نمایشگر عقبنشینی محترمانه او و سازمان زیر نظرشان نسبت به واکنشهای شهروندان و شورای شهر و فشار روزافزون آنها و اهالی موسیقی است.
برای هر مدیری با تجربهای اندک نیز این مسئله روشن است که کارهایی در چنین حجم توقفبردار نیست و باید به مرور به تقویت و ارتقای آموزش پرداخت. کاری که در تمامی ارگانهای فرهنگی و هنری صورت میگیرد.
ضمن آنکه تایید مربیان و هنرآموزان موسیقی و مدرسان خود روندی کارشناسانه دارد که در بخش نظارت بر آموزشگاههای هنری وزارت ارشاد انجام میشود و هیچ فردی بدون طی این مراحل امکان تدریس در مراکز فرهنگی هنری را ندارد.
اکنون باید به انتظار نشست و دید که آیا وعده مسولان سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران مبنی بر بازکردن دوباره درها به روی موسیقی و آموزش آن بعد از ایام ماه رمضان صورت واقعیت به خود خواهد گرفت یا این که مدیریت سازمان و شهرداری تهران با فشار نهادهای مذهبی و مراکزی که به مخالفت با موسیقی شهره هستند، عقبنشینی از نوعی دیگر را رقم خواهند زد.