یک سوم خانواده‌های ایرانی تک‌فرزند یا بی‌فرزند هستند
بر اساس آمار سازمان ثبت احوال در سال‌های اخیر شمار خانواده‌هایی که بیش از یک فرزند دارند به شدت کاهش یافته است. رئیس مرکز آمار ایران هشدار می‌دهد که در ۳۵ سال آینده جمعیت کشور "بسیار پیر" خواهد شد.
مدتی است کندی آهنگ رشد جمعیت در ایران به یکی از دغدغه‌های مهم مسئولان تبدیل شده است. رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای سال گذشته بر ضرورت دوبرابر شدن جمعیت و رسیدن آن به مرز ۱۵۰ میلیون نفر تاکید کرده بود.
آیت لله خامنه‌ای ماه پیش برای افزایش جمعیت یک ابلاغیه‌ی ۱۴ ماده‌ای صادر کرد که بند نخست آن فرمانی برای افزایش میزان باروری است.
خبرگزاری مهر روز پنجشنبه، ۱۹ تیر، به نقل از رئیس سازمان ثبت احوال گزارش داد که ایران به لحاظ باروری در میان ۲۶ کشور منطقه در جایگاه بیست و پنجم قرار دارد.
محمد ناظمی اردکانی گفت: «بر اساس آمارهای موجود ۳۵ درصد ازدواج‌های انجام شده تک فرزندی بوده و یا فرزند ندارند.»
افزایش باروری با "بگیر و ببند"
افزایش سن ازدواج، مجرد ماندن تعداد زیادی از جوانان و کوچک شدن خانواده‌ها برخی نهادها را به فکر تدبیرهایی انداخته که نه تنها مورد استقبال شهروندان قرار نمی‌گیرند، که گاهی با مخالفت مسئولان دولت نیز روبرو شده‌اند.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی سوم تیرماه کلیات طرحی را تصویب کردند که مطابق آن هر اقدامی که به "سقط جنین، عقیم‌سازی، وازکتومی و توبکتومی" بینجامد و هر گونه "تبلیغات برای فرزندآوری کمتر" ممنوع است و متخلفان به دو تا پنج سال زندان محکوم می‌شوند.
شهیندخت مولاوردی، معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده ۱۴ تیر در واکنش به این مصوبه در صفحه شخصی خود در فیس‌بوک نوشت: «این واقعیت که جمعیت جوان نیاز و لازمه پیشرفت، توسعه، استقلال و امنیت کشور است باید به یک باور عمومی تبدیل شود و راه آن هم بگیر و ببند و داغ و درفش نیست.»
رئیس سازمان ثبت احوال می‌گوید در حال حاضر ۱۸ میلیون نفر از جمعیت ایران زیر ۱۵ ساله هستند و ۲۴ میلیون نفر بین ۱۵ تا ۳۰ سال سن دارند.
گرچه جمعیت ایران هنوز به نسبت جوان محسوب می‌شود کاهش ازدواج و کمتر شدن میل به فرزندآوری مسئولان را نگران آینده نزدیک کرده است.
عادل آذر، رئیس مرکز آمار ایران می‌گوید این آینده‌ی نزدیک تا ۳۵ سال دیگر فرا می‌رسد. او از مجلس گلایه می‌کند که کمیسیون ویژه‌ای برای پیگیری مسئله افزایش جمعیت تشکیل نداده است.
بیکاری جوانان، یکی از موانع افزایش باروری
آذر بیکاری را یکی از عوامل موثر در کاهش میزان باروری عنوان کرده و می‌افزاید، در ابتدای دهه شصت و با افزایش جمعیت یکی از موضوع‌هایی که مسئولان به فکر آن نبودند بیکاری جوانان بود.
مطابق آمار رسمی میانگین سن ازدواج زنان در ایران ۲۳ و بین مردان ۲۶ سال است. عادل آذر گفت: «هم اکنون ۳۶ درصد دختران و ۵۹ درصد پسران بین سنین ۲۰ تا ۲۹ ساله ازدواج نکرده‌‌اند.»
به گفته‌ی رئیس مرکز آمار میزان بیکاری در میان جوانان به نزدیک ۲۶ و نیم درصد می‌رسد و از سال ۸۴ شمار بیکاران تحصیلکرده روندی صعودی داشته است.
عادل آذر هجدهم تیرماه اعلام کرد، در فاصله سال‌های ۸۴ تا ۹۲ میزان بیکاری در میان بیسوادان تغییری نکرد اما در میان افراد با تحصیلات دیپلم و زیر دیپلم از ۸ و شش دهم به اندکی بیش از ۱۲ درصد رسید.
رئیس مرکز آمار افزایش بیکاری در میان افراد با تحصیلات عالی را نگران‌کننده خواند و خاطر نشان کرد که در دوره یاد شده میزان بیکاری در میان این گروه از ۱۵ و نیم درصد به نزدیک ۱۹ درصد رسیده است.
در بخشی از دستورالعمل خامنه‌ای برای افزایش جمعیت، بر تحکیم بنیان خانواده تاکید شده، اما واقعیت‌های جامعه ایران روند متفاوتی را نشان می‌دهد: در سال ۹۲ نسبت به سال پیش از آن میزان طلاق بیش از ۴ درصد افزایش و ازدواج کاهش داشته است.