بررسی روزنامه های صبح تهران؛ چهارشنبه ۱۸ تیر
در حالی که روز دوشنبه اعلام شده بود که استیضاح رضا فرجی دانا، وزیر علوم، با پادرمیانی علی لاریجانی رئیس مجلس نهم مدت یک ماه به تعویق افتاده است، روزنامه کیهان در شماره چهارشنبه از اصرار شماری از نمایندگان بر استیضاح این وزیر خبر داده است.
روزنامه اعتماد نیز همزمان از قول محمدرضا تابش نوشته است: «دولت اگر بخواهد همچنان فرجی دانا را به عنوان وزیر علوم در خدمت داشته باشد، باید پیش از رسیدن طرح استیضاح به صحن کاری کند.»
روزنامه شرق در تیتر یک شماره چهارشنبه خود با عنوان «گشت موتورسوار انصار می‌آید»، از راه‌اندازی «گشت موتوری امر به معروف و نهی از منکر» از سوی گروه انصار حزب‌الله خبر داده است.
روزنامه شهروند ضمن انتشار گزارشی درباره تذکر شماری از اعضای شورای شهر تهران به محمدباقر قالیباف درباره «تفاهم‌نامه ۲۰ هزار میلیارد تومانی با سپاه پاسداران»، جزئیات بیشتری از این قرارداد را فاش کرده است.
به نوشته این روزنامه، در ماده دوم قراردادی که سوم خرداد سال جاری بین قائم مقام و نماینده شهردار تهران از یک سو و بنیاد تعاون سپاه از سوی دیگر منعقد شده آمده است: «شهرداری تهران در این توافق‌نامه مسئولیت عقد کلیه قراردادهای عمرانی را بر اساس بند هفتم تبصره دوم به سپاه واگذار کرده و بنیاد تعاون سپاه مسئول انتخاب پیمانکاران پروژه‌های عمرانی بوده و شهرداری موظف شده پس از انتخاب این پیمانکاران، پیگیریهای لازم را برای انعقاد قراردادهای پروژه‌های مورد توافق انجام دهد.»
روزنامه رسالت در تیتر یک خود از قول علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، نوشته است: «نیاز غنی‌سازی ما برای ۸ سال آینده حدودا ۱۹۰ هزار سو (SWU)است.»
روزنامه ایران در تیتر یک شماره چهارشنبه خود نوشته است که پس از سخنان اخیر رهبر جمهوری اسلامی «مذاکره‌کنندگان هسته‌ای دلگرم» شده‌اند و محمدجواد ظریف گفته است: «همواره قدردان حمایت‌های رهبری هستیم.» روزنامه ایران از قول عباس عراقچی نیز نوشته است: «به رهبری و همه ملت ایران اطمینان می‌دهیم که از هیچ یک از حقوق هسته‌ای کوتاه نخواهیم آمد.»
روزنامه جوان نیز در تیتر یک خود تاکید کرده است که سخنان رهبر جمهوری اسلامی «درباره نیاز ایران به ۱۹۰هزار سو غنی‌سازی، سمت‌وسوی مذاکرات را تغییر می‌دهد».
روزنامه جوان همچنین در گزارشی با تیتر «۱۵سال پیش در چنین روزی» از اعتراضات دانشجویی سال ۷۸ پس از حمله یگان‌های ویژه به کوی دانشگاه تهران به عنوان «غائله ۱۸ تیر» نام برده و نوشته است: «نطفه فتنه ۸۸ از ۱۸ تیر ۷۸ شکل گرفت.»
این روزنامه همچنین با انتشار بخش‌هایی از سخنان و مواضع حسن روحانی در جریان اعتراضات دانشجویی ۱۸ تیر تاکید کرده است که در آن رویدادها «حسن روحانی تمام‌قد در مقابل دوم خردادی‌ها» ایستاده بود.
روزنامه شهروند عکس یک خود را به آتش‌سوزی دوباره در پارک ملی گلستان اختصاص داده و در گزارشی با تیتر «گلستان سوخت» نوشته است: «ظهر روز دوشنبه، در محدوده پیچ سلیمان کشته، آتشی روشن شد و ۱۰ هکتار از علفزارها و درختچه‌های اُرس پارک ملی گلستان را سوزاند. آتشی که دیروز، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان و رئیس پارک ملی گلستان از مهار آن خبر داده و دلیل وقوع حریق را عامل انسانی اعلام کردند.»
روزنامه امتیاز از قول معاون صنایع و انرژی ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت خبر داده است که «از دی پارسال تا به امروز بیش از ۶ میلیون کارت سوخت وسائل نقلیه فرسوده و فاقد تردد ابطال، تغییر کلاس و غیر فعال شده‌اند».
این روزنامه همچنین خبر داده است که «محوطه تاریخی شهر شوش که نماد هفت هزار سال خردمندی ایرانیان است چنان که شایسته آن است آماده ثبت جهانی می‌شود».
به نوشته این روزنامه، افشین حیدری مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان خوزستان با اشاره به این که «محوطه تاریخی شهر شوش منطبق بر برنامه زمان‌بندی تا زمان حضور ارزیابان یونسکو در ایران، ساماندهی و آماده ارزیابی خواهد شد»، اما اگر تا دو ماه آینده این ساماندهی انجام نشود «ثبت میراث تاریخ هفت هزارساله ایرانیان در شوش، در صف طولانی ۴۸ اثر در انتظار ثبت قرار خواهد گرفت».
شمشیر داموکلس استیضاح بر سر وزیر علوم؛ پادرمیانی رئیس مجلس یک روز اعتبار داشت
روزنامه کیهان از اصرار شماری از نمایندگان بر استیضاح رضا فرجی دانا خبر داده و نوشته است: در حالی که روز دوشنبه «اعلام شد هیئت رئیسه مجلس مهلتی یک‌ماهه به فرجی دانا داده تا برخی رویه‌ها و تصمیمات گذشته را جبران کند اما این پایان کار ماجرای استیضاح نبود و نمایندگان استیضاح‌کننده روز سه‌شنبه طی جلسه‌ای تاکید کردند همچنان بر خواسته خود پافشاری دارند و هیئت رئیسه اجازه ندارد به جای آنان تصمیم گرفته و استیضاح را به تعویق اندازد».
این روزنامه از قول جبار کوچکی‌نژاد نوشته است: «همه امضاکنندگان استیضاح وزیر علوم همچنان اصرار به استیضاح دارند» و روز سه‌شنبه نیز در جلسه استیضاح‌کنندگان وزیر علوم «پیشنهاد آقای علی لاریجانی مبنی بر این که این استیضاح یک ماه به تاخیر بیفتد مطرح شد و نمایندگان دیدگاه‌های خود را در این باره مطرح کردند. ۵۱ نماینده امضاکننده استیضاح در جلسه حضور داشتند، اما حتی یک نماینده هم امضای خود را پس نگرفت».
به نوشته کیهان، نتیجه جلسه استیضاح‌کنندگان این شده است که «نمایندگان رئیس مجلس را متقاعد کنند که این استیضاح را اعلام وصول کند».
روزنامه اعتماد نیز در گزارشی با تیتر «شمشیر داموکلس استیضاح» نوشته است: «طرح استیضاح وزیر علوم دوباره جان گرفت.»
احسان بداغی در گزارش اعتماد نوشته است: «طاقت منتقدان وزیر علوم طاق شده است. پیشنهاد تعلیق یک‌ماهه طرح استیضاح وزیر علوم هم خودش تعلیق شد. فرصت برای وزیر علوم سه یا چهار روز بیشتر نیست، فرصتی که استیضاح‌کنندگان در جلسه ظهر سه‌شنبه برای فرجی دانا تعیین کردند. حالا وزیر علوم دو راه پیش رو دارد؛ یا این که در این سه، چهار روز پیش رو مطابق میل استیضاح‌کنندگان رفتار می‌کند و با خیالی راحت‌تر در دفتر کارش می‌ماند یا این که آماده تنظیم متن دفاعیه‌اش برای جلسه استیضاحی می‌شود که شاید خیلی زود برقرار گردد.»
اعتماد نوشته است: «روز دوشنبه اعلام شد که طرح استیضاح وزیر علوم با رایزنی‌های هیئت رئیسه مجلس و موافقت استیضاح‌کنندگان به مدت یک ماه به حالت تعلیق درآمده، تیتر یک رسانه‌ها هم شد اما تذکر آیین‌نامه‌ای الیاس نادران، از پیگیرترین امضاکنندگان استیضاح‌کننده وزیر علوم سبب شد تا هیئت رئیسه هم دستان خود را به نشانه تسلیم در مقابل منتقدان دولت بالا ببرد.»
محمدرضا تابش درباره نتیجه احتمالی استیضاح رضا فرجی دانا به روزنامه اعتماد گفته است: «وزیر از آن جان سالم به در نمی‌برد.»
روزنامه اعتماد از قول محمدرضا تابش نوشته است: «قسمت عمده‌ای از مجلس تلاش دارند تا با برکناری یک وزیر دولت را بیشتر به پیروی از خود وادارند» و «دولت اگر بخواهد همچنان فرجی دانا را به عنوان وزیر علوم در خدمت داشته باشد، باید پیش از رسیدن طرح استیضاح به صحن کاری کند وگرنه پس از آن بعید است که بتوانند وزیر علوم را نگه دارند و کاری کنند که استیضاح رای نیاورد».
اعتماد تاکید کرده است که «این یعنی اعلام خطر برای رضا فرجی دانا، وزیری که تا لبه پرتگاه استیضاح پیش آمده است»، هر چند جواد هروی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، «برخلاف تابش بر این باور است که استیضاح وزیر علوم در صحن علنی رای نخواهد آورد اما ناتوان ماندن هیئت رئیسه در به تعویق انداختن استیضاح رضا فرجی دانا نشان از عزمی جدی در میان طیفی از مجلس‌نشینان برای برکناری او دارد، عزمی که می‌تواند در روزهای آینده به قسمت بیشتری از نمایندگان هم سرایت کند».
این روزنامه با اشاره به این که هیئت رئیسه مجلس آشکارا نگران روابط دولت و مجلس هستند و دولت یازدهم هم در یک سال گذشته کوشیده است برخلاف دولت دهم روابط حسنه‌ای با مجلس‌نشینان برقرار کند، تاکید کرده است که «بی‌تردید استیضاح وزیر علوم، آن هم پیش از جشن تولد یک سالگی دولت خبری خوبی برای حسن روحانی و علی لاریجانی نیست؛ روسایی که در ۱۱ ماه گذشته همراهی و همسویی قابل لمسی را داشته‌اند»، اما بهروز نعمتی، عضو هیئت رئیسه مجلس به روزنامه اعتماد گفته است: «استیضاح وزیر علوم می‌تواند ضربه‌ای باشد به این روابط.»
بازگشت انصار حزب‌الله به خیابان با «گشت موتورسوار»
روزنامه شرق در تیتر یک شماره چهارشنبه خود با عنوان «گشت موتورسوار انصار می‌آید»، از راه‌اندازی «گشت موتوری امر به معروف و نهی از منکر» از سوی گروه انصار حزب‌الله خبر داده است.
به نوشته این روزنامه، عبدالحمید محتشم دبیرکل انصار حزب‌الله روز سه‌شنبه با تاکید بر این که «فعالیت گروه‌های سیار امربه معروف و نهی از منکر انصار حزب‌الله تداوم پیدا می‌کند» گفت: «این گروه‌های سیار امر به معروف و نهی از منکر متشکل از اقشار مختلف و علاقه‌مند هستند که امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر را در اصلاح امور موثر می‌دانند، و با ساماندهی انصار حزب‌الله فعالیت می‌کنند.»
یک روز پیش روزنامه حمایت در شماره سه‌شنبه خود نوشته بود که اسماعیل احمدی مقدم، فرمانده نیروی انتظامی، در پاسخ به پرسشی در مورد «فعالیت گشت‌های برخورد با بدحجابی انصار حزب‌الله» گفت که «چنین چیزی را نشنیدم و پس از بررسی در این مورد اظهارنظر خواهم کرد»، اما روزنامه شرق در شماره چهارشنبه خود از قول دبیرکل انصار حزب‌الله درباره گشت‌های موتوری این گروه نوشته است: «این موضوعی نیست که دستگاه‌های قانونی از آن بی‌خبر باشند؛ البته این گونه اقدامات، تجمع و یک اقدام سیاسی نیست که احتیاج به مجوز داشته باشد. امر به معروف و نهی از منکر یک وظیفه شرعی، انقلابی و همگانی است.»
عبدالحمید محتشم در عین حال با اشاره به برخی از مطالب مطرح‌شده درباره «گشت‌های موتوری انصار حزب‌الله» گفته است: «ما در لفظ مناقشه نداریم و اگر تعبیر گشت‌های موتوری تداعی‌گر نوعی تشابه و تداخل با گشت‌های متعارف نیروی انتظامی است ما از این لفظ عبور می‌کنیم و تاکید داریم که این گشت‌ها تداخلی با گشت‌های متعارف نیروی انتظامی ندارد.»
دبیرکل انصار حزب‌الله درباره این که گشت‌های سیار امر به معروف و نهی از منکر فعالیت‌شان در چه حد خواهد بود گفته است: «این گشت‌ها فعالیت‌شان در حد لسانی است و تلاش دارند که بازدارنده باشند البته اگر جایی شاهد منکری ساماندهی‌شده و توطئه‌گونه باشیم کار فردی صورت نمی‌گیرد و با اتکا به مسئولان ذی‌ربط اقدام عملی انجام می‌شود.»
روزنامه شرق همزمان به نقل از سایت انصار حزب‌الله خبر داده است که از «روز یکم تیر، اولین گروه گشت‌های موتوری امر به معروف و نهی از منکر برای عمل به این فریضه راهی خیابان‌های تهران» شده‌اند، و این گروه اعلام کرده است که «پارک‌ها، مراکز خرید و معابر موجود در محدوده جغرافیایی مشخص‌شده به‌عنوان محل ماموریت و نقاط توقف گشت‌های انصار حزب‌الله تعیین شده بود که افراد مشخص طبق ضوابط تعیین‌شده در آن به وظیفه خود عمل می‌کردند».
این روزنامه همچنین از قول عبدالحمید محتشم خبر داده است که «هفته‌نامه انصار حزب‌الله از ۱۸ تیر بار دیگر روی دکه‌ها قرار خواهد گرفت».
دبیر کل انضار حزب‌الله گفته است: «اتهاماتی که در مورد این نشریه مطرح بود در دادسرا رد شد و حتی از نظر محکمه قابلیت طرح در دادگاه را پیدا نکرد».
تذکر شورای شهر به قالیباف در مورد قرارداد میلیاردی با سپاه
روزنامه شهروند ضمن انتشار گزارشی از تذکر شماری از اعضای شورای شهر تهران به محمدباقر قالیباف درباره «تفاهم‌نامه ۲۰ هزار میلیارد تومانی با سپاه پاسداران»، جزئیات بیشتری از این قرارداد را فاش کرده است.
به نوشته این روزنامه، در ماده دوم قراردادی که سوم خرداد سال جاری بین قائم مقام و نماینده شهردار تهران از یک سو و بنیاد تعاون سپاه از سوی دیگر منعقد شده آمده است: «اجرای پروژه‌های عمرانی شهر تهران در سقف ۲۰۰هزارمیلیارد ریال (۲۰هزارمیلیارد تومان) که نیمی از آن به مبلغ ۱۰۰هزار میلیارد ریال به صورت نقدی توسط شهرداری تهران پرداخت می‌شود و الباقی تأمین مالی این پروژه‌ها توسط بنیاد تعاون سپاه از محل منابع غیرنقدی با توافق شهرداری تهران صورت خواهد گرفت.»
در ماده سوم این قرارداد نیز مدت زمان اجرای این موافقت‌نامه ۴سال تعیین شده است، و «شهرداری تهران در این توافق‌نامه مسئولیت عقد کلیه قراردادهای عمرانی را براساس بند هفتم تبصره دوم به سپاه واگذار کرده است و بنیاد تعاون سپاه مسئول انتخاب پیمانکاران پروژه‌های عمرانی بوده و شهرداری موظف شده پس از انتخاب این پیمانکاران پیگیریهای لازم را برای انعقاد قراردادهای پروژه‌های مورد توافق انجام دهد».
به گزارش روزنامه شهروند، علاوه بر این مطابق یکی دیگر از بندهای این قرارداد «بانک انصار به عنوان بانک عامل برای افتتاح خطوط اعتباری پروژه‌ها انتخاب شده است».
روزنامه شهروند نوشته است: «همه اینها به اضافه موارد دیگری موضوع تفاهم‌نامه‌ای است که جلسه روز سه‌شنبه شورای شهر تهران را تحت‌تأثیر قرار داد» و غلامرضا انصاری، عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران، در تذکری به محمدباقر قالیباف گفت: «شهرداری تهران با قرارگاه خاتم‌الانبیا تفاهم‌نامه‌ای ۲۰هزارمیلیارد تومانی منعقد کرده تا بخش اعظمی از پروژه‌های عمرانی شهر یا به نوعی کل این پروژه‌ها توسط سپاه انجام شود. قرار است ۱۰هزارمیلیارد تومان به صورت نقدی و ۱۰هزارمیلیارد تومان به صورت غیرنقدی از طریق تهاتر به سپاه تعلق گیرد، اما بحث موضوع غیرنقدی تفاهم‌نامه تبعات زیادی به همراه خواهد داشت.»
غلامرضا انصاری عضو شورای شهر تهران در این تذکر تاکید کرده است که «در بحث تهاتر مشکلاتی وجود دارد، همان طور که در قرارداد بابک زنجانی هم این موضوع مشاهده و تخلفات عدیده‌ای انجام شد».
روزنامه شهروند همچنین از قول غلامرضا انصاری نوشته است: «این تفاهم‌نامه در حالی منعقد شده است که اعضای شورای شهر پایتخت نسبت به آن بی‌اطلاع بودند و روز دوشنبه از طریق رسانه‌ها از آن مطلع شدند»، و اکنون «از شهردار تهران درخواست کرده‌ایم که توضیحات خود را در این خصوص ارائه کنند و تعدادی از اعضای شورای شهر شاید هشت یا ۹ نفرشان در تذکری به صورت مکتوب که به امضای آنها رسیده است، از آقای شهردار خواستار پاسخگویی در این زمینه شده‌اند».
به گفته این عضو شورای شهر تهران، «قرار بر این است که شهردار تهران، توضیحات خود را در جلسه شورای شهر تهران ارایه کند و در صورتی که اعضا نسبت به آن قانع نشدند، با ادامه روند تذکر موضوع را پیگیری کنند»، چرا که «قطعا وقتی چنین تصمیمی گرفته می‌شود، باید نظر اعضای شورا نیز مدنظر قرار گیرد اما اگر نخواهیم این موضوع را غیرقانونی بدانیم می‌توانیم بگوییم که عرفی نیست».
غلامرضا انصاری درباره این که آیا شورای شهر می‌تواند تفاهم‌نامه ۲۰هزارمیلیارد تومانی بین شهرداری و سپاه را فسخ کند گفته است: «شورا می‌تواند موضوع فسخ را انجام دهد. باید رقابت و توسعه بخش‌های خصوصی در سطح شهر تهران مدنظر قرار گیرد و قطعا شورای شهر اجازه نخواهد داد خارج از برنامه پنج‌ساله فعالیتی انجام شود، چرا که بهره‌وری و کاهش قیمت تمام‌شده پروژه‌ها مدنظر است و این موضوع تنها با ایجاد رقابت قابل اجراست.»
روزنامه شهروند در عین حال گزارش داده است که خبرنگاران پس از جلسه شورای شهر از احمد دنیامالی معاون اسبق محمدباقر قالیباف و عضو فعلی شورای شهر تهران پرسیدند در سال‌هایی که معاون شهردار تهران بوده «چه ارتباطی در پیشبرد پروژه‌های فنی و عمرانی شهری بین شهرداری و سپاه وجود داشته است»، که «احمد دنیامالی در حرف‌هایش از شهرداری تهران و سپاه دفاع کرد و سپاه را یکی از قوی‌ترین مجموعه‌های مهندسی کشور دانست» و حتی گفت که «این موضوع یک تفاهم‌نامه است و شهرداری مجاز است با مجموعه‌ای در چارچوب وضع خود تفاهم‌نامه داشته باشد و قرارگاه خاتم‌الانبیا با شهرداری توافق کرده که تأمین منابع مالی را انجام داده و در بخش‌های تأمین تجهیزات و پروژه‌ها اقدام کنند».
این روزنامه از قول احمد دنیامالی نوشته است: «در زمان شهرداری آقای احمدی‌نژاد تفاهم‌نامه‌ای وجود داشت که سپاه بخشی از پروژه‌ها را از طریق قرارگاه خاتم انجام دهد و امروزه قرارگاه خاتم یکی از توانمندترین مجموعه‌های مهندسی در کشور است. تفاهم‌نامه میان شهرداری و سپاه در این زمینه قانونی است.»
روزنامه شهروند با تاکید بر این که «اعضای شورای شهر تهران زمانی که غلامرضا انصاری از تفاهم‌نامه ۲۰هزارمیلیارد تومانی شهرداری تهران با سپاه انتقاد می‌کرد و تذکر می‌داد، اغلب ساکت بودند» نوشته است:«ابوالفضل قناعتی دیگر عضو کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران در جمع عده‌ای از خبرنگاران گفت که باید بررسی‌های بیشتری در این زمینه انجام شود چراکه برخی پروژه‌ها هستند که پیمانکارانش باید بنیه مالی قوی داشته باشند یا این که زمانی طرحی توسط یک پیمانکار با موفقیت انجام می‌شود چرا باید ریسک کنند به پیمانکار دیگری واگذارند. البته این یک ایراد است که ما هم دیروز متوجه چنین تفاهمی شدیم و باید این موضوع در شورا مطرح می‌شد.»
این روزنامه همچنین نوشته است: «چند سالی هست که همه می‌دانند پیمانکار اصلی پروژه‌های شهرداری تهران، سپاه یا یکی از زیرمجموعه‌های آن است. دست‌کم از سال‌هایی که قالیباف یکی از فرماندهان اسبق سپاه، شهردار تهران شده کنار هر پروژه‌ای که کلنگش بر زمین می‌خورد نامی از سپاه و پیمانکاران وابسته به آن دیده می‌شود.»
شهروند با اشاره به این که همکاری شهرداری تهران با سپاه که «از زمان احمدی‌نژاد آغاز شد و در دوره محمدباقر قالیباف به اوج رسید» نوشته است: «در سال‌هایی که شهرداری تهران به قالیباف سپرده شد، نام سپاه در بسیاری از پروژه‌های بزرگ شهری دیده و شنیده شده است؛ تونل صدر- نیایش، بزرگراه طبقاتی صدر، کارگاه‌های بسیاری از خطوط مترو و ده‌ها پروژه دیگر.»
این روزنامه نوشته است: «پیش از این معاونان قالیباف در پاسخ به نقدهایی درباره چرایی واگذاری پروژه‌های شهری به قرارگاه خاتم‌الانبیا گفته بودند که هیچ پیمانکاری توان پرداخت هزینه‌های سنگین پروژه‌های بزرگ را ندارد، اما «منتقدان شهرداری تهران در سال‌های اخیر گفته‌اند که بخش خصوصی به دلیل واگذاری انحصاری پروژه‌های شهری به سپاه از صحنه رقابت و فعالیت حذف شده یا به حاشیه رانده شده است».