بررسی روزنامه‌های صبح شنبه تهران - ۱۴ تیر
روزنامه ایران در تیتر یک شماره شنبه خود با تاکید براینکه «دیپلمات‌ها در وین دست به قلم شدند»، نوشته‌است: «نگارش متن توافق بین ایران و ۱+۵ از جمعه آغاز شده‌است.» این روزنامه تاکید کرده‌است که «در صورت دست نیافتن به نتیجه و موافقت همه ۷ کشور مذاکره کننده، احتمال تمدید گفت‌وگوهای هسته‌ای وجود دارد.»
علی خرم سفیر و نماینده اسبق ایران در دفتر ژنو سازمان ملل متحد طی یادداشتی در روزنامه آرمان با اشاره به اینکه «وین ۶ طبق برنامه پیش می‌رود»، تاکید کرده‌است که «موتور مذاکرات» روشن شده و ایران در حال ورود به «دوران اعتمادسازی» است، دوره‌ای که پیشتر نیز کشورهایی چون آرژانتین آن را سپری کرده‌اند.
صادق زیباکلام، استاد دانشگاه تهران، نیز در سرمقاله روزنامه شرق با تیتر «توافق هسته‌ای؛ از اراده تا عمل» نوشته‌است: «اگرچه همه شواهد و قراین از حصول توافق حکایت دارد؛ اما به‌هرحال هیچ تضمینی نیست که توافق قطعی باشد.» سرمقاله‌نویس شرق با اشاره به «تعیین زمان ۲۱ روز مداوم برای مذاکرات» و حضور پرشمار هیئت آمریکایی از جمله حضور کارشناسان مالی و بانکی آمریکا در مذاکرات وین ۶ آن را نشانه جدی بودن آمریکا برای توافق با ایران ارزیابی کرده‌است.
حسین شریعتمداری نماینده رهبر جمهوری اسلامی در کیهان، طی سرمقاله‌ای با تیتر «آن دروغگو راست می‌گفت»، ضمن نکوهش دوباره حسن روحانی برای آنچه «دادن امتیارات نقد و گرفتن وعده‌های نسیه» در مذاکرات با کشورهای ۱+۵ توصیف کرده، هشدار داده‌است که تیم مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی در صورت توافق بر سر «غنی‌سازی آزمایشگاهی» نمی‌تواند آن را «پیروزی قلمداد کند»، چرا که خواست جمهوری اسلامی «غنی‌سازی صنعتی» است.
روزنامه جهان صنعت در تیتر یک شماره شنبه خود نوشته‌است که بررسی‌های وزارت اقتصاد، وزارت راه و شهرسازی و مرکز آمار ایران از پیامدهای اجرای فاز اول هدفمندی یارانه‌ها نشان می‌دهد که «قدرت خرید مردم در ایران کاهش یافته» است و با افزایش شکاف طبقاتی، اکنون «۳۱ درصد خانوارها زیر خط فقر» قرار گرفته‌اند.
روزنامه اعتماد از «ابعاد جدید بدهی نفتی نیروی انتظامی و بابک زنجانی» به وزارت نفت خبر داده و از قول محسن قمصری مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت نوشته‌است که نیروی انتظامی تاکنون بدهکاری ۱۸۰ تا ۱۸۵ میلیون دلاری خود به ازای دریافت محموله‌های نفت خام در دولت پیشین را به وزارت نفت پرداخت نکرده‌است.
محسن قمصری درعین حال گفته‌است که شرکت نفت ایران در دولت روحانی به هیچ نهاد و ارگانی نفت خام تحویل نمی‌دهد.
روزنامه شهروند خبر داده‌است چشمه بل یا «کانی بل» در استان کرمانشاه «چشمه‌ای که آب آشامیدنی دو میلیون نفر را تامین می‌کند، در معرض یک فاجعه زیست‌محیطی» قرار دارد و علاوه بر تخریب از سوی پیمانکاران سد داریان، در صورت آبگیری، این سد چشمه تاریخی «بل» را غرق می‌کند.
روزنامه اعتماد در شماره شنبه چهاردهم تیر ماه ضمیمه‌ای به مناسبت انتشار شماره «۳ هزارم» و دوازه سال فعالیت خود منتشر کرده‌است.
روزنامه وطن امروز نوشته‌است: «در پی افزایش قیمت لبنیات طی یک سال گذشته» سرانه مصرف شیر «کاهش» یافته‌است.
این روزنامه همچنین با اشاره به اظهارات اکبرهاشمی رفسنجانی درباره نگرانی جدیدالاسلام‌ها از ماهواره، با طرح این پرسش که آیا «مراجع هم جدیدالاسلام هستند؟»، نوشته‌است: «تحقیر و تضعیف دلسوزان مبانی اعتقادی و دینی جامعه رویه‌ای است که این روزها در برخی اظهارات آقای هاشمی رفسنجانی مشاهده می‌شود.»
روشن شدن موتور مذاکرات برای ورود به «دوران اعتمادسازی»
علی خرم سفیر و نماینده اسبق ایران در دفتر ژنو سازمان ملل متحد طی یادداشتی در روزنامه آرمان با تاکید براینکه «وین۶ طبق برنامه پیش می‌رود»، نوشته‌است: «نگارش متن که در مقدمات متوقف شده بود دوباره از سر گرفته شده و نظرات همه اعضای ۱+۵ و ایران حتی با وجود تفاوت دیدگاه در متن وارد می‌شود تا به‌صورت موقت و داخل پرانتز برای بررسی دور بعدی آماده شود.»
یادداشت‌نویس این روزنامه تاکید کرده‌است: «همین که بتوان همه نظرات درباره همه موضوعات مطروحه را در چند صفحه مکتوب کرد، گام اول موفقیت در مذاکرات چندجانبه به‌شمار می‌رود و نشان از راه‌اندازی موتور مذاکرات است.»
علی خرم درعین حال یادآوری کرده‌است که «کشورهای دیگری که دوران اعتمادسازی را طی کرده‌اند همین تعهدات و خودنگهداری‌ها را قبول کرده‌اند تا جامعه جهانی ادعای صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ای آنان را باور کرده» است.
این دیپلمات پیشین جمهوری اسلامی از جمله یادآوری کرده‌است: «حتی برخی چون آرژانتین برای سال‌ها کل فعالیت‌های هسته‌ای خود را متوقف کرد تا در پایان دوران اعتمادسازی آن‌را مجدداً شروع کند درحالی‌که جمهوری اسلامی ایران فعالیت‌های هسته‌ای خود را در دوران اعتمادسازی در حداقل میزان ادامه خواهد داد تا پس از آن دوران، تصمیم بگیرد در چه سطحی فعالیت‌ها را ادامه دهد.»
توافق هسته‌ای؛ از اراده تا عمل
صادق زیباکلام، استاد دانشگاه تهران، نیز در سرمقاله روزنامه شرق با تیتر «توافق هسته‌ای؛ از اراده تا عمل» نوشته‌است: «اگرچه همه شواهد و قراین از حصول توافق حکایت دارد؛ اما به‌هرحال هیچ تضمینی نیست که توافق قطعی باشد.»
سرمقاله‌نویس روزنامه شرق درعین حال با اشاره به «تعیین زمان ۲۱ روز مداوم برای مذاکرات» نوشته‌است که تعمیم چنین زمانی برای مذاکرات «نه‌تنها کم‌سابقه که بی‌سابقه‌است» و «نفس تعیین سه هفته مذاکره، مبین آن است که دو طرف، عزم و اراده جدی برای رسیدن به توافق دارند.»
صادق زیباکلام همچنین به حضور پرشمار اعضای هیات آمریکایی در مذاکرات هسته‌ای اشاره کرده و نوشته‌است: «آمریکایی‌ها از نظر تعداد، بیشترین افراد را به وین اعزام کرده‌اند. ۱۷ نفر از مسئولان ارشد کاخ سفید به علاوه یک دوجین کارشناس و متخصص، ستون فقرات آمریکایی‌ها را تشکیل می‌دهند. شاید تصور کنیم همه کارشناسان، متخصصان تسلیحات و امور هسته‌ای هستند. این حرف البته درست اما ناقص است چراکه شماری از اعضای ارشد تیم آمریکایی را نه متخصصان هسته‌ای بلکه کارشناسان امور مالی و بانکی تشکیل می‌دهند، و این نشان می‌دهد آمریکایی‌ها چقدر جدی به این مذاکرات و نتیجه‌بخش بودن آن می‌نگرند.»
سرمقاله‌نویس روزنامه شرق همچنین نوشته‌است: حضور چنین هیاتی از سوی آمریکا در مذاکرات وین ۶ نشان می‌دهد که آمریکایی‌ها «از حالا رفته‌اند برای مرحله بعد از توافق وین. یعنی گام دوم که دربرگیرنده چانه‌زنی، تصمیم‌گیری و توافق روی رفع تحریم‌هاست. در راس همه تحریم‌ها، دارایی‌های بلوکه‌شده ایران در بانک‌های اروپایی، آمریکایی و آسیایی است»، چرا که «دست‌کم ۱۲۰ میلیارد دلار از دارایی‌های ایران به واسطه تحریم‌ها در حساب‌های این بانک‌ها مانده‌است.»
صادق زیباکلام درعین حال نوشته‌است: «آمریکایی‌ها اصرار دارند که توان هسته‌ای ایران به اندازه‌ای تقلیل یابد که اگر در آینده به‌سمت دیگری برود، زمان زیادی لازم باشد و به تعبیر خانم وندی شرمن، دستیابی به هدف استراتژی «فعالیت هسته‌ای ایران آری؛ اما محدود و کنترل‌شده»، در لفظ آسان است اما در عمل بسیار پیچیده و دشوار.»
سرمقاله‌نویس روزنامه شرق با تاکید براینکه «ایران می‌خواهد تحریم‌ها در حداقل زمان ممکن لغو شوند درحالی‌که غربی‌ها هیچ عجله‌ای برای لغو تحریم‌ها نداشته و برای حصول اطمینان، تمایل دارند تا در یک بازه زمانی طولانی، تحریم‌ها برداشته شود»، نوشته‌است:«ایران سخن از پنج سال می‌کند درحالی‌که غربی‌ها از ۱۵ و حتی ۲۰سال صحبت می‌کنند. به علاوه همان‌طور که گفتیم بخش عمده‌ای از تحریم‌ها توسط کنگره وضع شده و مکانیزم دشوار و پیچیده‌ای برای برچیده‌شدن دارد.»
صادق زیباکلام با اشاره به اظهارات محمود احمدی نژاد که زمانی قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل را کاغذ پاره توصیف کرده بود، نوشته‌است: «ای‌کاش آنان که تحریم‌ها را کاغذپاره می‌پنداشتند، کمی به عاقبت کار می‌اندیشیدند.»
سرمقاله‌نویس شرق در عین حال تاکید کرده‌است که «به‌وجودآمدن اراده قوی در طرف آمریکایی و ایرانی برای توافق» اکنون سبب «امیدواری نسبی» به مذاکرات وین ۶ است و «باید صبر کنیم تا ببینیم آیا این تغییرات واقعا اتفاق افتاده یا صرفاً خوش‌خیالی و امیدواری به اتفاق‌افتادن آن است.»
کیهان: تیم مذاکره‌کننده نمی‌تواند «غنی‌سازی آزمایشگاهی» را پیروزی تلقی کند
حسین شریعتمداری نماینده رهبر جمهوری اسلامی در کیهان طی سرمقاله‌ای با تیتر «آن دروغگو راست می‌گفت»، ضمن نکوهش دوباره حسن روحانی برای آنچه «دادن امتیارات نقد و گرفتن وعده‌های نسیه» در مذاکرات با کشورهای ۱+۵ توصیف کرده، هشدار داده‌است که تیم مذاکره کننده جمهوری اسلامی در صورت توافق بر سر غنی سازی آزمایشگاهی نمی‌تواند آن را «پیروزی قلمداد کند.»
سرمقاله‌نویس کیهان «یکی از محورهای مورد اختلاف در مذاکرات وین۶» را بحث بر سر «غنی‌سازی صنعتی» توصیف کرده و نوشته‌است: «آمریکا با پیش کشیدن یک واژه به اصطلاح حقوقی ولی در واقع من درآوردی «نقطه گریز» ادعا می‌کند برنامه و فعالیت هسته‌ای ایران باید به گونه‌ای باشد که در صورت تصمیم به ساخت سلاح هسته‌ای، از هنگام تصمیم -نقطه‌گریز-تا زمان تولید یک سلاح هسته‌ای حداقل بین ۱۲ تا ۱۸ ماه فاصله داشته باشد و مدعی است این فاصله به منظور آن است که اگر ایران تصمیم به ساخت سلاح گرفت، کشورهای ۱+۵ فرصت کافی برای متوقف کردن آن را در اختیار داشته باشند.»
سرمقاله‌نویس کیهان خواسته جمهوری اسلامی را حفظ «غنی‌سازی صنعتی» عنوان کرده و نوشته‌است: «آنچه مورد نظر جمهوری اسلامی ایران است و به عنوان یکی از خطوط قرمز در مذاکرات اعلام شده، برخورداری جمهوری اسلامی ایران از «غنی‌سازی صنعتی» است و حریف روی غنی‌سازی آزمایشگاهی، پایلوت، اصرار دارد» در حالی که «برخورداری از ۸ هزار سانتریفیوژ نیز در حوزه غنی‌سازی پایلوت، آزمایشگاهی، قابل تعریف است و نه غنی‌سازی صنعتی.»
نماینده علی خامنه‌ای در کیهان با تاکید براینکه «آنچه آمریکا به عنوان خط قرمز خود مطرح می‌کند- برخورداری ایران از ۸ هزار سانتریفیوژ- در واقع و در عمل شکل دیگری از همان غنی‌سازی آزمایشگاهی است و نه صنعتی» و بنابراین «موافقت احتمالی آنها با ۸ هزار سانتریفیوژ به معنای برخورداری ایران از غنی‌سازی صنعتی نیست که در صورت انجام، از سوی تیم هسته‌ای کشورمان به عنوان یک پیروزی تلقی شود.»
سرمقاله‌نویس کیهان همچنین دولت حسن روحانی را مورد نکوهش قرار داده و نوشته‌است: «اگرچه دولت محترم، تمامی برنامه‌ها، بخوانید حیثیت، خود را به مذاکرات گره زده‌است ولی آنچه تاکنون شاهد بوده‌ایم، امتیازات فراوانی است که «نقد» داده‌ایم و «وعده»هایی که به صورت نسیه تحویل گرفته‌ایم.»
نتیجه فاز اول هدفمندی یارانه‌ها؛ سقوط ۳۱ درصد خانوارها به زیر خط فقر
روزنامه جهان صنعت در تیتر یک شماره شنبه خود نوشته‌است که بررسی‌های وزارت اقتصاد، وزارت راه و شهرسازی و مرکز آمار ایران از پیامدهای اجرای فاز اول هدفمندی یارانه‌ها نشان می‌دهد که «قدرت خرید مردم در ایران کاهش یافته» است و با افزایش شکاف طبقاتی، اکنون «۳۱ درصد خانوارها زیر خط فقر» قرار گرفته‌اند.
به نوشته این روزنامه، وزارت اقتصاد با انتشار گزارشی در نشریه داخلی خود به نام «شادا» ضمن بررسی نتایج اجرای فاز اول هدفمندسازی یارانه‌ها اعلام کرد که «پس از اجرای این قانون قدرت اقتصادی خانوارهای کشور ۲۵ درصد کاهش یافته و هم‌اکنون ۳۱ درصد خانوارها زیر خط فقر هستند با این حساب از هر سه خانوار ایرانی یک خانوار زیر خط فقر قرار دارد.»
به نوشته روزنامه جهان صنعت، نشریه شادا نشریه رسمی وزارت امور اقتصادی و دارایی در بررسی نتایج اجرای فاز اول هدفمندسازی یارانه‌ها تاکید کرده‌است: «از همان روزهای که مردی در کسوت رییس دولت بر صفحه تلویزیون ظاهر شد و از پولی گفت که برکت دارد، مال صاحب‌الزمان است و حق همه مردم تا امروز که مرد دیگری در کسوت رییس دولت یازدهم از مردم درخواست کرده تا با انصراف از دریافت این پول به دولت و اقتصاد کشور و در واقع به خودشان کمک کند، روزگار سختی بر مردم و بر اقتصاد کشور گذشته‌است.»
این روزنامه با تاکید براینکه «طی اجرای فاز اول طرح هدفمندی یارانه‌ها قیمت حامل‌های انرژی ۵۰۰ درصد افزایش داشت»، نوشته‌است: «مردم ایران پس از اجرای این طرح، فقیرتر شده‌اند.»
به نوشته روزنامه جهان صنعت، بررسی‌های وزارت مسکن و شهرسازی نیز نشان می‌دهد درحالی که «پیش از این از هر صد خانواده‌ای که وارد بازار مسکن می‌شدند، حداقل ۶۰ خانوار به سمت مسکن ملکی می‌رفتند ولی همین عدد در حال حاضر به ۶۵ خانوار رسیده که به سمت مسکن اجاره‌ای می‌روند.»
این روزنامه به استناد «آمارگیری سالانه هزینه و بودجه خانوار مرکز آمار ایران»، نوشته‌است: «در سال ۸۴ نرخ مالکیت ۷۱٫۵ درصد بوده که در سال ۹۱ به ۶۶٫۶ درصد رسیده‌است تا سال ۸۵ حدود ۲۵ درصد خانوار زیر خط فقر بودند ولی بررسی‌ها نشان می‌دهد این عدد در حال حاضر به ۳۱ درصد رسیده‌است.»
ابعاد جدید بدهی نفتی نیروی انتظامی و بابک زنجانی
روزنامه اعتماد از «ابعاد جدید بدهی نفتی نیروی انتظامی و بابک زنجانی» به وزارت نفت خبر داده‌است.
به نوشته این روزنامه، محسن قمصری مدیرامور بین‌الملل شرکت ملی‌نفت درباره محموله‌های واگذار شده به نیروی انتظامی و سخنان بیژن زنگنه وزیر نفت درباره «محموله‌های نفتی در اختیار برخی ارگان‌ها از جمله نیروی انتظامی قرار گرفته‌است و تاکنون پول این محموله‌ها که بین ۱۸۰ تا ۱۸۵ میلیون دلار است تاکنون به خزانه برگشت داده نشده‌است»، گفت: ما نفروختیم. این کار در دوره قبل انجام شد. در دوره جدید به هیچ ارگانی نفت‌خام برای فروش داده نشده‌است.»
مدیرامور بین‌الملل شرکت ملی‌نفت درعین حال گفته‌است: حجم نفت خامی که «در اختیار نیروی‌انتظامی قرار گرفت، خیلی نبود؛ در دوره قبل دو محموله نفت‌خام نیروی انتظامی دریافت کرد. این اقدام در آن زمان با هدف کمک به صادرات این کار صورت گرفت. حال اینکه این ارگان‌ها توان این کار را دارند یا نه باید از خودشان سوال کرد. ولی ظاهرا نتوانستند هنوز نفت خام را بفروشند.»
روزنامه اعتماد درباره زمان واریز پول نفت از سوی نیروی انتظامی به دولت نیز گفته‌است: «هر زمان که فروختند، ان‌شاءالله پول وزارت نفت را هم می‌دهند» و درعین حال «اگر نیروی انتظامی بخواهد می‌توانیم محموله نفت را بفروشیم» اما «نفتی که روی دریاست را نمی‌شود برگشت داد. مگر اینکه خودشان بخواهند. نفت باید به طور فیزیکی تحویل ما داده بشود. محموله‌هایی که متعلق به آقای زنجانی بود، به صورت فیزیکی تحویل ما داده شد، بخشی را فروختیم و بخشی را هم در حال فروش آن هستیم.»
مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت همچنین گفتنه‌است: «فکر نمی‌کنم ما بتوانیم دادگاه برویم و دعوا... قاعدتا حالا این کارها را نمی‌توان انجام داد. منتها خودشان اگر فکر می‌کنند که نتوانستند، می‌توانند محموله را تحویل دهند، ما آماده همکاری هستیم. البته نیروی انتظامی مدعی است که محموله فروخته شده‌است.»
به گزارش روزنامه اعتماد، محسن قمصری درباره بدهی بابک زنجانی به وزارت نفت نیز گفت که «چیز زیادی از محموله نفتی که در اختیار بابک زنجانی بود باقی نمانده‌است. شاید اعلام کنیم که همه محموله به‌فروش رفته‌است. بین پنج تا شش محموله در اختیار بابک زنجانی بود البته بیشتر آن میعانات گاز بود و مقدار نفت خام آن کم بود که تقریبا هیچ چیزی ازآن فروش نرفت.»
این روزنامه همچنین نوشته‌است که مدیرامور بین‌الملل شرکت ملی‌نفت در پاسخ به این سئوال که آیا وقتی محموله‌های نفت خام را از زنجانی تحویل گرفتید، دیگر بدهی ندارد؟، گفت: «آقای زنجانی فقط همین یک کار را نکرده‌است، ضمن اینکه ظاهرا موارد و کارهای دیگری هم با شرکت ملی نفت داشت. همچنین محموله‌هایی که در اختیار او بوده نزدیک به یک‌ونیم، دو سال روی آب است» و این درحالی است که هزینه «نگهداری نفتکش روی آب حدود ۶۰ هزار دلار برای یک روز است که البته ما الان کمتر از این رقم پرداخت می‌کنیم؛ روزانه حدود ۳۰ تا ۳۵ هزار دلار هزینه نگهداری یک کشتی حامل نفت‌خام است.»